cellen

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

cellen

Vandaag leer je:

• Ik kan de verschillende rijken benoemen waarin levende organisme worden verdeeld.
• Ik kan een plantaardige cel herkennen en de onderdelen benoemen.
• Ik kan een dierlijke cel herkennen en de onderdelen benoemen.
• Ik kan een bacterie cel herkennen en de onderdelen benoemen.
• Ik kan een schimmel cel herkennen en de onderdelen benoemen.
• Ik kan uitleggen wat de functies zijn van de verschillende onderdelen van cellen.

Hoe werkt het ordenen?

Als je dingen wilt ordenen in groepjes bij elkaar dan kijk je naar kenmerken die alle leden van die groep hebben. 

Bijvoorbeeld alle sokken --> draag je aan je voeten

Bij alle organismen doe je hetzelfde. Je kijkt naar kenmerken en daarop verdeel je ze binnen de groepen.

levende organismen verdeel je over 

in de volgende slides zie je van de vier rijken de kenmerken.

Let goed op wat ze wel of niet hebben.

Het Dierenrijk

• de cellen met de minste onderdelen die je hoeft te kennen.
• Hier vallen wij ook onder.
• De meeste dieren zijn meercellig er bestaan er ook een paar uit 1 cel.

Dierencel

• Celkern
• Celmembraan
• cytoplasma

Het plantenrijk

• De cellen met de meeste onderdelen die je moet kennen.
• het enige rijk wat zelf zijn voedsel en zuurstof maakt met behulp van fotosynthese.
• De veel planten zijn meercellig er bestaan er ook uit 1 cel zoals algen.

Plantencel

• celkern
• celmembraan
• cytoplasma
• vacuole
• bladgroenkorrel (plastide)
• Celwand

Het schimmelrijk

• Bijna hetzelfde in cellen als het plantenrijk alleen hebben ze geen bladgroenkorrels.
• We zijn van schimmels vaak alleen de voortplantingsorganen, dit zijn paddenstoelen.
• Hoewel schimmels meercellig kunnen zijn, zijn er ook heel veel die ééncellig zijn.
• Het grootste organisme op de wereld is een schimmel.
• Sommige schimmels gebruiken we om voedsel te verwerken. In de natuur breken schimmels dode dingen af.

Schimmelcel

• Celwand
• Celmembraan
• Cytoplasma
• Vacuole
• Celkern 

bacterierijk

• Bacterien zijn altijd ééncellig.
• Ze zijn een stuk kleiner in grootte dan de cellen van de andere rijken.
• Ook bacterien hebben als functie het afbreken van organisch materiaal in de natuur.
• Niet alle bacterien zijn slecht, wist je dat je op je huid en in je darmen bijna een kilo bacterien bij je draagt die jou helpen?

Bacteriecel

• Celmembraan
• Cytoplasma
• Celwand
• soms zweepharen

Een bacterie heeft nooit een celkern.

Rijken en hun cellen

De cellen van de vier rijken

Organismen worden in 4 rijken verdeeld op basis van de cellen.

In deze slide worden de verschillen tussen de cellen uitgelegd.

Celonderdelen (1/2)

• Celkern

Regelt alles in de cel, 

hersenen van een cel

• Cytoplasma

Water met opgeloste stoffen

• Celmembraan 

Vliesje om de cel 

Celonderdelen (2/2)

Vacuole: blaasje gevuld met 

vocht in een plantencel

Celwand: stevige laag om de 

plantencel heen. 

bladgroenkorrels: Een onderdeel

van een plantencel waarin de plant

met licht energie opslaat in suiker.

De plant maakt hierbij ook zuurstof.

We noemen dit proces fotosynthese

Bij welk rijk horen deze cellen?

1. Dieren
2. Planten
3. Schimmels
4. Bacteriën

Welk rijk heeft cellen zonder celkern?

1. dieren
2. bacterien
3. schimmels
4. planten

Bij welk rijk horen deze cellen?

1. Dieren
2. Planten
3. Schimmels
4. Bacteriën

Bij welk rijk kunnen de organismen bladgroenkorrels in de cellen hebben?
Bij het rijk van de

1. bacterie
2. dieren
3. planten
4. schimmel

Bij een bepaald rijk hebben de organismen de volgende kenmerken:
– om de cellen zitten celwanden;
– in de cellen zit geen kern;
– in de cellen komen geen bladgroenkorrels voor.

Bij welk rijk hebben de organismen deze kenmerken?

1. Bij het rijk van de bacteriën
2. Bij het rijk van de dieren
3. Bij het rijk van de planten
4. Bij het rijk van de schimmels

Welk rijk heeft geen celwand om de cellen?

1. de bacteriën
2. de schimmels
3. de planten
4. de dieren

Je ziet afbeeldingen van cellen.

Welke cel hoort bij welk rijk.

Kijk goed naar de kenmerken.

Schimmels

Planten

Bacteriën

Dieren

De cellen uit de 4 rijken hebben verschillende kenmerken. Weet je nog welke cellen dit zijn? 

Plantencel

Dierlijke cel

Schimmelcel

Bacteriecel

Bij het ordenen van de 4 groepen organismen kijken biologen naar de cellen van deze organismen.
Ze letten dan op drie kenmerken van cellen. Welke drie?

Celmembraan

Celkern

Celwand

Bladgroenkorrels

Celplasma

Vacuole

Je ziet afbeeldingen van cellen.

Welke cel hoort bij welk rijk.

Kijk goed naar de kenmerken.

Schimmels

Planten

Bacteriën

Dieren

Bacteriën

Schimmels

Planten

Dieren

Sleep de kenmerken naar de juiste plekken en maak de cellen van de verschillende rijken compleet.

In welk celonderdeel vindt fotosynthese plaats? 

Fotosynthese

1

2

3

4

5

Welk celonderdeel hoort bij welke taak?

Regelt alles wat er gebeurt in de cel

Blaasje gevuld met vocht

Regelt welke stof de cel in en uit gaan

zorgt voor een stevige laag om de cel heen

Stroperige vloeistof, hierin liggen de celkern en de bladgroenkorrels

Geeft de plant zijn groene kleur en maken voedingsstoffen 

celmembraan

cytoplasma = (celplasma)

Vacuole

celwand

bladgroenkorrels

celkern

Organismen worden onderverdeeld in rijken. Noem de vier rijken.

bacterien
schimmels
planten
dieren

Sleepvraag

Rijk van de dieren

Rijk van de planten

Rijk van de bacteriën

Rijk van de schimmels

We delen het leven op in vier rijken. Weet jij welke cel bij welk rijk hoort?

De verschillende onderdelen van een plantaardige en een dierlijke cel benoemen.

😒🙁😐🙂😃

Bacteriën en Archea

Op VWO moet je weten dat het rijk van bacterien nog veel groter is dan de andere rijken. Zo groot dat we het rijk zelfs in twee hebben verdeeld.

Celkenmerken

• Eencellig
• Celwand

Archea 

• Geen interne membranen
• Bevatten DNA en ribosomen
• Hebben 1 of meer zweepstaarten
• Lijken meer op eukaryoten dan bacteriën 
• Klein domein
• Extremofiel

Bacteriën 

• Eencellig
• Zonder interne membranen
• Even groot als archea 
• 1 circulair molecuul (zonder eiwitmoleculen)
• Plasmiden
• Deling

Bacteriecel (en archea)

soorten bacteriën (79A)

Gemiddeld 10x kleiner dan dierlijke, plantaardige of schimmelcel (1 tot 10 micrometer)

kenmerken van archea zijn

1. wel een celkern, celwand
2. geen celkern, celmembraan/celwand
3. wel een celkern, celwand
4. celwand en celmembraan