Lezen blok 1 2KT

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Theorie (leesplan)

Noem alle tekstdoelen
en tekstsoorten die je kent

Theorie (tekstdoelen, tekstsoorten, tekstvormen)

Tekstdoelen	Tekstsoorten	Tekstvormen
informeren : de lezer iets nieuws vertellen	informerende tekst	verslag, nieuwsbericht, enz.
overtuigen : een mening geven en uitleggen waarom die mening waar is.	overtuigende tekst	boekbespreking, ingezonden brief, klachtenbrief, enz.
overhalen : de lezer overhalen iets te doen.	aansporende tekst	advertentie, poster, oproep, enz.
amuseren : de lezer vermaken of laten lezen voor zijn plezier.	amuserende tekst	stripboek, roman, toneelstuk, enz.
uitleggen : de lezer uitleggen hoe iets zit of hoe je iets doet.	uitleggende tekst	recept, instructie, handleiding, enz.

Ezelsbruggetje

Zo haal je 'tekstsoort' en 'tekstvorm' niet meer door elkaar:
'tekstVorm' heeft een V in zich, die staat voor 'voorbeeld'!

Belangrijk!

Een tekst kan meer tekstdoelen hebben maar er is altijd één tekstdoel het belangrijkst

Tekstdoel

Tekstsoort

Tekstvorm

overhalen

amuseren

amuserende tekst

aansporende tekst

informerende tekst

informeren

overtuigen

overtuigende tekst

krantenartikel

klachtenbrief

advertentie

uitleggen

uitleggende tekst

leesboek

Welke tekstsoort heeft
als tekstdoel 'overhalen'?

Wat is het doel van deze poster?

1. Informeren
2. Overhalen/aansporen
3. Amuseren
4. Uitleg geven

Wat is het doel van dit recept?

1. Informeren
2. Overhalen/aansporen
3. Amuseren
4. Uitleg geven

De schrijver wil dat je iets wel of niet gaat doen.
DOEL?

1. overhalen/aansporen
2. amuseren
3. overtuigen
4. informeren

De schrijver wil zijn mening geven.
DOEL?

1. Uitleg geven
2. overtuigen
3. informeren
4. overhalen/aansporen

Wat is het doel van deze krantenartikelen?

1. Informeren
2. Overhalen/aansporen
3. Uitleg geven
4. Overtuigen

Met welke tekstvorm hebben
wij hier te maken?

1. krant
2. tijdschrift
3. poster
4. brief

Met welke tekstvorm
hebben wij hier
te maken?

1. krant
2. brief
3. poster
4. folder

Theorie (leesmanieren)

Er zijn drie manieren om een tekst te lezen:

1. Verkennend lezen

= Je leest de eerste en de laatste zinnen van de tekst. Je voorspelt waar de tekst over gaan.

2. Grondig lezen

= Je wil de tekst helemaal begrijpen en leest hem dus helemaal.

3. Zoekend lezen

= Je leest niet de hele tekst, maar zoekt alleen het antwoord op je vraag.

Welke drie leesmanieren zijn er?

Bij grondig lezen, lees je de tekst:

1. Helemaal
2. Voor de helft
3. Nog niet

Een kenmerk van zoekend lezen is:

1. Je bekijkt de tekst: titel, tussenkopjes, plaatjes.
2. Je kijkt de tekst snel door en je zoekt het antwoord.
3. Je leest de tekst grondig.

Welke leesmanier gebruik je bij de volgende vraag:

Wanneer is de finale van de Olympische Winterspelen?

1. zoekend lezen
2. grondig lezen
3. verkennend lezen

Theorie (onderwerp en opbouw)

Onderwerp = waar een tekst over gaat. 

Bestaat uit een aantal stukjes: deelonderwerpen.

Iedere alinea heeft vaak een nieuw deelonderwerp. 

Boven een alinea kan een tussenkopje staan. 

hele tekst / onderwerp

Eerste alinea

Inleiding

Slot

Een of meer alinea's

Een of meer alinea's

Tussenkopje / deelonderwerp

Tussenkopje / deelonderwerp

Laatste alinea

Hoeveel alinea's
heeft deze tekst?

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over politiek?

1. Gezelschapsspellen
2. Verkiezingen
3. Vakantiereizen
4. De woestijn

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over school?

1. De dierenwinkel
2. De geschiedenis van voetbal
3. Pauzes in de aula
4. Zakgeld

Aan de slag 

Kader: maken blok 1 1.12

theoretisch maken blok 1: 1.13