M&Z - Hoofdstuk 9 (45)

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 3,4

MENS EN ZORG

Leg uit wat een diagnose is.

Hoe noem je de tijd tussen het moment van besmetting en de dag dat de ziekte aanbreekt?

1. immuniteit
2. incubatietijd
3. ontstekingsperiode
4. Uitbraak

Wat is een infectie?

1. Ander woord voor grote wond
2. Een chronische ziekte
3. Besmetting met een virus of bacterie
4. Incontinentie

Ziektekiemen

Immuun voor een ziekte

Afweersysteem

Diagnose 

Onderzoeken, symptomen controleren, vaststellen om welke ziekte het gaat. 

 Beschermd het lichaam tegen infectieziekten

Je kan de ziekte niet meer krijgen

Virus

Wat zijn oorzaken van ziektes

Je kunt ziek worden door een ziektekiem

• virus
• bacterie
  
• schimmel

Geef een omschrijving van:
BACTERIE

Wat zijn kinderziektes?

• Ziektes die met name kinderen oplopen

• Kinderziektes worden veroorzaakt door een virus of bacterie

Kinderziekten

             virus                                virus                           bacterie             (meestal) bacterie

waterpokken

De Bof

kinkhoest

oorontsteking

Sleep de kinderziektes naar de bijbehorende inenting

DKTP

BMR

Difterie

Kinkhoest

Rode hond

Tetanus

Polio

Bof

Mazelen

Wat zijn symptomen?

1. De vaccinaties om een ziekte te voorkomen
2. De verschijnselen waaraan je een ziekte kunt herkennen
3. De risico's die je loopt om besmet te worden
4. De tijd tussen besmetting en het ziek worden

Hoe noemen we influenza ook wel?

Welk symptoom hoort NIET bij de griep?

1. Vermoeidheid
2. Hoofdpijn
3. Spierpijn
4. Haaruitval

Lichaamstemperatuur meten

oraal: onder de tong, verschil tussen 0,3 graden

rectaal: anus, direct de temperatuur van het lichaam

in het oor: oorthermometer

onder de oksel: 0,5 tot 0,7 graden verschil met de werkelijke temperatuur

NIEUW: Voorhoofdthermometer 

Waar kan je het best de temperatuur meten voor het meest betrouwbare resultaat?

1. In de anus
2. In het oor
3. Onder de oksel
4. Onder de tong

Temperatuur meten

Gevaarlijk hoog	Boven 42°C
Koorts	Boven 38°C
Verhoging	Boven 37,5°C
Normaal	Rond 37°C
Onderkoeling	Onder 34°C

Sleep de juiste symptomen naar het zwarte vak

Overgeven

Symptomen van voedselvergiftiging

Diarree

Misselijkheid

Koorts

Stuiptrekkingen

Stijfheid van de nek

Voedselinfectie:

Van het eten van besmet voedsel kun je ziek worden. = voedselinfectie

Je wordt ziek van: micro-organismen = overgeven, diarree en koorts.

Na 8 uur is het over.

Voedselvergiftiging:

Micro-organismen op het voedsel die giftige stoffen aanmaken. Na een uur of zelfs na 12 uur ziek worden.

Behoorlijk ziek worden: koorst, diarree, overgeven, krampen.

Blijvende ontsteking van de longen

Oorzaken:

• Erfelijkheid
• Vroeggeboorte
• Beroepsastma
• Allergisch astma
• Uitlokkende factoren

Erfelijkheid: 
- Geen van ouders: 5-10%
- 1 van de ouders: 50%
- beide ouders: 70%
- Vroeggeboorte: Te vroeg geboren kinderen hebben vaker last van astma. Dat komt doordat hun longen nog niet volgroeid waren bij de geboorte.

- Rokende moeder tijdens de zwangerschap: Ook baby’s van wie de moeder rookte tijdens de zwangerschap hebben meer kans op astma.

- Beroepsastma: Sommige mensen krijgen astma doordat zij langdurig gewerkt hebben met prikkelende stoffen als verf, meel of plastic.

- Infecties in de longen op jonge leeftijd: Het is niet duidelijk of dat ook echt een oorzaak van astma is. Er lijkt wel een verband te zijn.

- Allergisch astma: Huisstofmijt, schimmels en allergische prikkels (pollen/stuifmeel bijv), voedselallergie kan trigger zijn: Bij volwassenen geven pinda's, noten, schaal- en schelpdieren en vis vaak de meeste klachten. Bij kinderen kunnen ook eieren, koemelk en soja klachten geven.- Andere uitlokkende factoren: *Roken: ook wanneer jijzelf niet rookt maar iemand in je omgeving kan dit een astma aanval uitlokken.* Bepaalde medicijnen: kunnen een trigger zijn bijv. aspirine* Stof: huis goed schoonmaken, geen tapijt, anti allergeen beddengoed en matras, alles goed luchten.* Alcohol* Uitlaatgassen: fabriek, vervuilende auto’s in de (rand)stad* Kou, mist, stoom, luchtvervuiling, baklucht, verflucht, parfumlucht

Astma ervaren

Eerst tien keer door de knieën gaan, dan je neus dichthouden en door een rietje ademen.

 

Zo voelt een astma-aanval. 

COPD 

- Luchtwegen vernauwd door beschadiging

- Symptomen zijn Chronisch

- Het beloop is geleidelijk verergerend en de levensverwachting verminderd.

Astma

- Geen echte oorzaak aan te wijzen, maar er zijn wel factoren die de kans op astma vergroten

- Symptomen zijn periodiek

- Het beloop met behandeling is met astma gunstiger en men kan er gemiddeld ouder mee worden.

Wie kunnen er kanker krijgen?

1. Mensen boven de 60
2. Mensen boven de 40
3. Iedereen
4. Ouderen

Wat is dementie?

Dementie is een verzamelnaam voor meer dan vijftig ziektes waarbij het gedrag verandert en het denkvermogen achteruit gaat. De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer.

Hoe heet de meest voorkomende vorm van dementie

1. Parkinson
2. Obesitas
3. Alzheimer
4. Ms

Hart- en vaatziekten

Hart- en vaatziekten is een verzamelnaam voor alle hart- en/of bloedvatenziekten. Deze ontstaan wanneer de bloedvoorziening door bepaalde bloedvaten onvoldoende is. Hierdoor kan een zuurstoftekort ontstaan.

noem 4 risicofactoren voor het ontstaan van hart en vaatziekten

Obesitas =

1. overgewicht
2. mollig zijn
3. ondergewicht
4. gewicht en lengte kloppen

Beroerte/CVA

Beroerte

Ook CVA genoemd = Cerebro Vasculair Accident / een ongeluk in de hersenen

Verzamelnaam voor verschillende problemen met de bloedvoorziening van de hersenen

Een deel van de hersenen krijgt geen zuurstof

2 soorten CVA

1. Hersenbloeding

Er knapt een bloedvat in de hersenen. Door de bloeding komt er teveel druk 

op de hersenen.

2. Herseninfarct of TIA
Een bloedpropje sluit een hersenslagader af. Een deel van de hersenen krijgt dan geen bloed meer.
Tia = kort (minder dan 24 uur)

Wat kun je doen als hulpverlener bij iemand met een CVA?

• Als het slachtoffer bewusteloos is moet je hem in de stabiele zijligging leggen. Braken komt veel voor bij CVA. Dat is gevaarlijk voor de ademhaling.
• Bel 112.
• Breng het slachtoffer in een prettige houding, zodat hij niet om kan vallen.
  

Koppel de ziekte aan de juiste symptomen

Benauwdheid, geirriteerde slijmvliezen

Blijvende vermoeidheid, pijn op de borst

Buikpijn en buikkrampen

Problemen met spreken en begrijpen, vergeetachtig

Verdikking of bobbel in het lichaam

Snel buiten adem raken, kortademig zijn en hoesten

Astma

COPD

Dementie

Hart- en vaatziekten

Kanker

Voedselvergiftiging

Medicijnen

1. Vrij verkrijgbare medicijnen

2. Medicijnen op recept

Wat zijn vrij verkrijgbare medicijnen?

1. Medicijnen die door de zorgverzekering worden vergoed.
2. Medicijnen die je alleen bij de apotheek kunt krijgen als de dokter ze voorschrijft
3. Medicijnen die je kunt kopen bij een apotheek of winkel zonder dat je daar een recept voor nodig hebt.
4. Medicijnen die je met één recept meerdere malen bij de apotheek kunt krijgen.

Medicijnen op recept

*  Naam en geboorte datum van de zorgvrager

* Naam van het medicijn

* Dosering

* Wijze van toepassing

* Tijdstip van toediening

* Omstandigheid voor inname; bijvoorbeeld bij misselijkheid

* Bijzondere risico’s

Wat zijn medicijnen?

1. Stoffen die je lichaam en geest negatief beïnvloeden
2. Stoffen die je lichaam en geest positief beïnvloeden
3. Stoffen die bedoeld zijn om je gezondheid te verbeteren
4. Stoffen die bedoeld zijn om je gezondheid te verslechteren

Medicijnenpaspoort 

waar te verkrijgen?

Document is te verkrijgen bij de apotheek

handig voor mensen die meer medicijnen op een dag gebruiken

op het document staat de dosis en dosering.

Dosis

Sterkte van het medicijn. 

Dosering

Hoeveelheid per dag 

Wat is het?

• Overzicht met alle medicijnen die een patient gebruikt
• Allergie voor een medicijn staat hier ook op
• In noodgevallen kan een patient snel geholpen worden 

Wat is een bijsluiter?

1. Iemand die je de medicijnen geeft.
2. Het briefje in het doosje waar informatie op staat.
3. De medicijnen in het doosje.
4. Het etiket op het doosje.

Wat is een voedingssupplement?

1. Een supplement waardoor je super sterk wordt
2. Een supplement van voeding waardoor je blij wordt
3. Een voedingsmiddel dat een aanvulling is op de normale voeding
4. Voedingssupplementen bestaan helemaal niet