Thema 1 Stofwisseling b4 Verbranding

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Doelstellingen

Ik kan het proces van de verbranding bij organismen beschrijven.

Ik kan de factoren noemen die van invloed zijn op de grondstofwisseling en de verbranding in organismen

Verbranding 

Een auto rijdt op benzine, gas of diesel. 

Dat zijn de brandstoffen die de motor verbrandt.
Er ontstaat bij de verbranding energie waardoor de auto in beweging komt. 

De motor van de auto wordt warm, de energie zorgt dus ook voor warmte. 

Uit de uitlaat van de auto komen uitlaatgassen, de verbrandingsproducten.

Verbranding 

bij een kaars

Een kaars is gemaakt van kaarsvet, dat is een brandstof. Als de kaars brandt, verdwijnt het kaarsvet. Bij de verbranding komt energie vrij in de vorm van licht en warmte.

Voor de verbranding is zuurstof nodig en komt water en koolstofdioxide (kooldioxide of koolzuurgas) vrij: de verbrandinsproducten. De gassen zitten in de lucht, je kunt ze niet zien of ruiken.

Verbranding

Reactieschema van het verbrandingsproces:

Algemeen:  

Brandstof      +    zuurstof    -->     water    +    koolstofdioxide      +      energie

(brandstof)                                      (verbrandingsproducten)                 

                                                                                                                 

Auto:

Benzine      +      zuurstof     -->     water    +    koolstofdioxide      +      energie

(brandstof)                                        (verbrandingsproducten)               (warmte + beweging)

Hoe zit het bij lichaamscellen? Hoe ziet het reactieschema van het verbrandingsproces er dan uit?

Belangrijk te weten: In elke lichaamscel vinden processen plaats, daarvoor is energie nodig.

Er vindt in elke lichaamscel verbranding plaats. Daarvoor is wat nodig en daarbij komt wat vrij.

Lichamelijke inspanning

Voor lichamelijke inspanning heb je energie nodig. Hoe meer je beweegt hoe meer energie nodig is. Je spiercellen werken dan bijvoorbeeld harder, ze hebben extra glucose en zuurstof nodig. 

Je gaat daarom meer eten en je ademt sneller. Je organen werken harder om al je cellen te voorzien van zuurstof en brandstof. Je hart klopt sneller, je bloed stroomt sneller en je krijgt het warmer.  

Verbranding 

in je lichaam

Zonder verbranding gaat een cel dood. 

Bij de verbranding in een cel is zuurstof en brandstof nodig. 

De brandstof die vooral gebruikt wordt is glucose. 

Glucose krijg je binnen door voedsel te eten. 

Het bloed vervoert de zuurstof en de glucose naar al je cellen. 

Bij het verbrandingsproces ontstaan verbrandingsproducten: koolstofdioxide en water en komt ook energie vrij. 

Door die energie kunnen alle organen in je lichaam werken en blijft je lichaam op de juiste temperatuur.

Reactieschema van het verbrandingsproces:

 

Glucose      +    zuurstof    -->    water    +    koolstofdioxide   +   energie

(brandstof)                                  (verbrandingsproducten)           (bewegen - handhaven lichaamstemperatuur)

                                                                                                                 

Ook de processen in je cellen vragen energie

In elke cel van je lichaam, op elk moment!

Indicator

Je kunt koolstofioxide niet ruiken en niet zien. Als je dit gas wilt aantonen kun je gebruik maken van een indicator.

Een indicator is een stof waarmee je een andere stof kunt aantonen.

Helder kalkwater is een indicator voor koolstofdioxide. Kalkwater is water met opgelost kalk. Wanneer kalkwater samenkomt met koolstofdioxide wordt het water troebel.

Koolstofdioxide is een gas in de lucht.  Je kunt het niet zien en niet ruiken.

Helder kalkwater

Koudbloedig

- Temperatuur gelijk aan omgeving 

- Lichaamstemperatuur is niet constant

- Amfibien, reptielen

- Vaak een winterslaap

- lage temperatuur = lage verbranding 

warmbloedig

• Temperatuur is constant
• Zoogdieren, vogels
• Hoge temperatuur --> veel verbranding--> veel energie --> actief dier

Koudbloedig           Warmbloedig

Verbrandingsreactie van verbranding in elke cel van het lichaam:


.......1........ + zuurstof ==> ……………2………….. + …………3…….……….. + …………4…………
(verbrandingsproducten)

1. 1: water 4: energie
2. 1: koolstofdioxide 4: water
3. 1: glucose 4: energie
4. 1: glucose 2: water

Zo kun je  koolstofdioxide aantonen

Sleep naar de juiste positie

in de afbeelding

Verbrandingsproduct

Indicator

Troebel

Verbranding: Dit weet/snap je!

Reactieschema van het verbrandingsproces:

Algemeen:  

Brandstof      +    zuurstof    -->     water    +    koolstofdioxide      +      energie

(brandstof)                                      (verbrandingsproducten)                 

                                                                                                                 

Auto:

Benzine      +      zuurstof     -->     water    +    koolstofdioxide      +      energie

(brandstof)                                        (verbrandingsproducten)               (warmte + beweging)

Kaars:

Kaarsvet      +     zuurstof     -->     water     +   koolstofdioxide      +     energie

(brandstof)                                      (verbrandingsproducten)                (warmte + licht)

Lichaam:

Glucose      +       zuurstof   -->      water + koolstofdioxide           +      energie

(brandstof)                                      (verbrandingsproducten)                (lichaamstemperatuur + beweging)

Alle processen in je cellen vragen energie

Grondstofwisseling

= Stofwisseling van het lichaam in rust. 

Ook als je slaapt doe je aan verbranding. Er is energie nodig om je hart te laten kloppen, je temperatuur op peil te houden,  pompen en  te blijven ademhalen .

Grondstofwisseling

Grondstofwisseling

De grondstofwisseling is afhankelijk van:

• Geslacht
• Leeftijd
• Lengte
• Lichaamsgewicht
• Milieutemperatuur

Deze plant heeft geen bladgroen. De orchidee heeft witte bladeren. Een vorm van albinisme. Hierdoor ontbreekt bij deze witte planten een bepaald stofwisselingsproces.
Welke?

In het lichaam van een pinguïn vindt meer verbranding plaats dan in het even grote lichaam van een schildpad die even groot is, even actief is en in dezelfde omgeving leeft. Waarvoor moet in een pinguïn meer verbranding optreden dan in zo'n schildpad.

Vul het proces van de verbranding in:
..............+...............-> ..............+...............+................

Welke stoffen bevatten de meeste energie?

1. Organische stoffen
2. Anorganische stoffen

Op een vroege voorjaarsdag zitten een mus en een kikker naast elkaar in de zon. Beide dieren zijn even groot. Ze bewegen niet.
Bij welk dier zal de grondstofwisseling het hoogst zijn?

1. Mus
2. Kikker

Aan de slag met......

• Lezen basisstof 4 (blz 16 t/m 18 tekstboek)
• Maken basisstof 4 Opdracht 15, 18  en 20 (vanaf blz 19 werkboek)

Zie ook de werkwijzer bij de bestanden in TEAMS