2.5 Oorlogen om vrijheid en macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Schrijf het antwoord op de vragen op je wisbordje

Leg uit wie en waarom er Grieken na gingen denken over de mythen en goden.

Leerdoelen: 

• Ik kan uitleggen wat de oorzaken en gevolgen de Perzische oorlogen waren.
  

Lesplanning

1. Leerdoel(en)

2. Uitleg met aantekeningen.

3. Checkvraag bij de uitleg.

4. Werkboek maken/nakijken opdrachten.

5. Korte samenvatting leerdoel(en).

1e perzische oorlog 499-490 v. Chr.

• Ionische opstand: Griekse kolonies in Ionië veroverd door Perzië, komen in opstand tegen Perzië. Oorzaken:

1. Hoge belastingen aan Perzië betalen
2. Perzië hinderde de winstgevende zeehandel met Griekenland.

• Athene helpt kolonies, bevrijden de kolonies, veroveren Perzische stad Sardes. 
• Gevolg: Perzische koning Darius valt in 490 v. Chr. Griekse stadstaten aan en veroverde veel gebied tot aan Athene.

Slag bij Marathon 490 v. Chr.

• Troepen Perzië aan land bij Marathon.


• Athene vecht met andere stadstaten tegen de Perzen en winnen de veldslag.
• Nutteloos weetje: soldaat rende naar Athene en vertelde dat ze hebben gewonnen en valt dood neer. Komt de olympische marathon vandaan. Afstand tussen Marathon en Athene.

2e perzische oorlog 480-479 v. Chr.

• Oorzaak: Perzische koning Darius wil wraak voor eerder verlies. Angst Athene voor nieuwe Perzische aanval. 
• Gevolgen: Atheense legerleider Themistokles overtuigde de volksvergadering om de opbrengsten uit de zilvermijnen te gebruiken om oorlogsschepen te bouwen. Athene en andere stadstaten, zelfs Sparta gingen militair samenwerken in een bondgenootschap tegen Perzië.

Slag bij Thermopylae

• Koning Darius van Perzië sterft en zoon Xerxes zet oorlog verder voort.
• 300 Spartanen en hun koning Leonidas , andere Griekse vechten in de nauwe bergpas bij Thermopylae tegen een enorm leger van Perzië en verloren, stierven daar. 
  
• Gevolg: Athene kon hierdoor met soldaten en schepen terugtrekken naar Salamis.
• Perzen veroveren, verwoesten, plunderen stadstaten waaronder Athene.

Slag bij Salamis 480- v. Chr.

• Grieken winnen de zeeslag bij Salamis van de Perzen. De Grieken verwoesten de Perzische vloot en daarna het leger.
  


• Gevolgen: Athene kreeg steeds meer welvaart, Athene werd centrum Griekse wereld op gebied van cultuur en wetenschap. Perikles liet in Athene de Acropolis groter en mooier herbouwen als symbool macht Athene. Kunstenaars, filosofen, ambachtslieden kwamen naar de stad.

A: Noem de oorzaken van de 1e Perzische oorlog.
B: Leg uit de gevolgen van de 2e Perzische oorlog waren voor Athene.

Te doen.

Bij niet af zet in je agenda wat je nog moet afmaken.

Maken in de les werkboek par. 2.5 vraag 72, 73, 75,79, 80, 81.

Leren par 2.2 t/m 2.4+begrippen en tijdlijn.

Mag: maken succescriteria, flashcards, cornell schema, 5w en h vragen, zelf toetsvragen maken par. 2.5

Schrijf het antwoord op de vragen op je wisbordje

Leg uit welke gevolgen de 2e Perzische oorlog had voor Athene en Sparta.

Lesplanning

1. Leerdoel(en)

2. Uitleg met aantekeningen.

3. Checkvraag bij de uitleg.

4. Werkboek maken/nakijken opdrachten.

5. Korte samenvatting leerdoel(en).

Leerdoel: 

• Ik kan uitleggen wat de oorzaken en gevolgen de Peloponnesische oorlog waren.
  

Opdracht

Je gaat in tweetallen de antwoorden op de vragen invullen in het schema.

Peloponnesische oorlog 431-404 v. Chr.

• Oorzaak: Athene en Sparta vochten over wie de meeste macht had.
• Verloop:
  
• Athene en Sparta dwongen andere stadstaten en kolonies partij te kiezen tussen hen. 
• Athene had een zeebond met bijna alle Griekse eilanden. Die daarvoor een flinke belasting aan Athene betaalden. Eerst voor oorlogen tegen Perzië, nu omdat Athene als machtigste het van hen eiste.
  

Sparta had ook bondgenoten op Peloponnesos zoals Korinthe.

• Sparta: sterkste landleger=>Athene tot overgave te dwingen door het platteland te plunderen en olijfbomen te kappen.
  
• Athene=> sterkste vloot, probeerde Sparta te verslaan door de kusten te plunderen.
• Athene moet zich overgeven aan Sparta. Gevolgen: De lange muren rond Athene, de haven  werden afgebroken, einde democratie, De Dertig bestuurden Athene. De democratie werd later weer hersteld, maar machtige positie was Athene kwijt.

Leg de oorzaken en gevolgen van de Peloponnesische oorlog uit.

Te doen:

Bij niet af zet in je agenda wat nog moet, ook leerwerk!

Maken in de les werkboek par. 2.5 vraag 72, 73, 75,79, 80, 81.

Leren par 2.2 t/m 2.4+begrippen en tijdlijn.

Mag: maken succescriteria, flashcards, cornell schema, 5w en h vragen, zelf toetsvragen maken par. 2.5