thema 4 baissstof 1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

1. het ordenen van organismen

vragenlijst

voordat we met het hoofdstuk beginnen maken we eerst een vragenlijst.

 klik op vragenlijst om doorgestuurd te worden.

vragenlijst

leerdoelen.

-Je moet de organismen kunnen indelen in domeinen en rijken. Van elk domein en rijk moet je de celkenmerken kunnen noemen.

-Je moet soorten en rassen kunnen onderscheiden en kunnen benoemen welke rol DNA hierbij speelt.

ordenen

je kan voorwerpen en organisme indelen in verschillende groepen of sorteren dit noem je ordenen.

bij ordenen verdeel je een verzameling in groepen met hetzelfde kenmerk.

ordenen in de biologie

in de biologie doen we ook aan ordenen. 

We doen dit niet alleen met dieren maar ook met bacterie, schimmels en planten

hoe?

in de biologie kijken we naar kenmerken van cellen van een organisme. 

daarna vergelijken we het DNA van de organismes met elkaar om te bepallen of iets dezelfde soort en ras is.

domeinen

de eerste grote groep die bij het indelen onstaat zijn domeinen.

bacterie-archaea-eukaryoten zijn de 3 domeinen

bacterie en archaea kan je ook samen indelen bij de prokaryoten.

rijken.

de domeinen kunnen weer verder ingedeeld worden in rijken.

zo bestaan prokaryoten uit bacterie en archaea.

zo bestaan eukaryoten uit schimmels, planten en dieren.

mensen vallen onder het dierenrijk van domein eukoryoten.

indelen

we kunnen naast domein en rijk organismes nog veel verder indelen. 

We gaan later per rijk bekijken hoe we het verder in kunnen delen.

eerst gaan we naar de rijken kijken op celniveau.

je kijkt dan naar bladgroenkorrels, celwand en celkern.

bactierie

domein: prokaryoten

rijk: bactierie

cellen: celwand en geen celkern.

zijn eencellig (bestaat maar uit 1 cel)

schimmels

domein: eukaryoten

rijk: schimmels

cellen: celwand en celkern.

kunnen eencellig zijn of veelcellig

planten

domein: eukaryoten

rijk: planten

cellen: celwand, celkern e bladgroenkorrels

kunnen eencellig zijn of veelcellig

dieren

domein: eukaryoten

rijk: dieren

cellen: geen celwand wel een celkern

kunnen eencellig zijn of veelcellig.

overzicht

bacterie

schimmels

planten

dieren

teveel van gegeven

celwand

celwand

celwand

celwand

celkern

celkern

celkern

celkern

bladgroenkorrels

bladgroenkorrels

bladgroenkorrels

bladgroenkorrels

opdrachten werkboek

opdracht 2, 3, en 4.

begrippenlijst

4.1