Palliatieve zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

palliatieve zorg

Wat neem jij mee uit deze Tedtalk?

Ervaring 

Heb jij ervaring vanuit je rol als professional m.b.t. het begeleiden van naasten bij de laatste levensfase van een bewoner/ patiënt die je zou willen delen?

Palliatieve zorg

Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden, doormiddel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard (definitie WHO) 

Palliatieve zorg

• Richt zich op de kwaliteit van het leven
• Begint op het moment dat duidelijk wordt dat iemand niet meer beter wordt (kan maanden of jaren duren)
• Reguliere behandeling:

         - levensverlengend

         -Operatie, pijnbestrijding, chemotherapie

• Complementaire behandeling:

          - Aanvullend ->bevordering rust en ontspanning

           - Massages, ontspanningsoefeningen, geuroliën

• Multidisciplinair+ Interdisciplinaire zorg

Terminale zorg

• Overlijden < 3 maanden
• Richt zich op de kwaliteit van het sterven
• Context: thuis, ziekenhuis, hospice, verpleeghuis. 
  

Verpleegkundige zorg in de palliatieve/ terminale fase

• Ondersteunen bij dagelijkse zorgtaken
• Verpleegtechnische handelingen uitvoeren
• Signaleren en behandelen van pijn en andere symptomen
• Aandacht hebben voor zingeving en spiritualiteit
• Het ondersteunen bij het afronden van het bestaan en bij het nemen van afscheid
• Het begeleiden van naasten in het omgaan met de ziekte en bij rouwverwerking na het overlijden.

Palliatieve sedatie

Het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een zorgvrager in de laatste levensfase:

• Continu sedatie tot het moment van het overlijden
• Kortdurend of intermitterend (b.v. 's nachts)

Doel: verlichten van het lijden van de zorgvrager d.m.v. verlagen van het bewustzijn.

Voorwaarden:

• Onbehandelbare symptomen
• Levensverwachting < 2 weken (bepaald door de huisarts)

Euthanasie

Euthanasie is een actieve levensbeëindiging op verzoek van de zorgvrager zelf: 

• Per infuus, er wordt eerst een middel gegeven waardoor iemand in coma raakt, waarna een spierverslapper wordt gegeven.
• Iemand kan de dodelijke middelen ook zelf innemen, dan geeft de arts 'hulp bij zelfdoding'. Dit valt ook onder de euthanasiewet

 

6 zorgvuldigheidseisen bij euthanasie

1. Vrijwillig en weloverwogen verzoek patiënt
2. Uitzichtloos en ondragelijk lijden
3. Patiënt voorgelicht over situatie en vooruitzichten
4. Geen ander redelijke oplossing
5. Consultatie en onafhankelijke (SCEN) arts (1e 4 eisen)
6. Medisch zorgvuldig uitgevoerd  

Stervensproces

• Slaperigheid
• Steeds minder eten en drinken
• Reutelen
• Troebele ogen
• Terminale onrust
• Veranderde ademhaling (Cheyne-Stokes)
• Doodsmasker (spitse neus, handen en voeten koud/ bleek, soms blauw/ paarse plekken)
• Verzwakte hartslag
• Terminale koorts 
• Verlies van urine/ ontlasting -> productie neemt af
• Ademhaling stopt  helemaal/ huid bleek -> overleden

Paliatieve zorg

https://iknl.nl/palliatieve-zorg/over-palliatieve-zorg 

Uit de zeven belangrijkste wensen en doelen

van de patiënt in de palliatieve fase, zijn

acht essenties gehaald voor toepassing van

het kwaliteitskader

1. Markering

Om ervoor te zorgen dat de waarden, wensen en behoeften van de patiënt bekend zijn, is het van belang de start van de palliatieve fase, en daarmee van de palliatieve zorg, te markeren. 

Hiervoor stelt de behandelend arts zichzelf de zogenoemde surprise question: ‘Zou het mij verbazen als deze patiënt binnen een jaar zou overlijden?’ Als het de professional niet verbaast, is dat een signaal om bijtijds met de patiënt in gesprek te gaan over zijn vooruitzichten en wensen voor verdere behandeling, begeleiding en zorg.

2.  Gezamenlijke besluitvorming

Om elke patiënt passende regie over zijn ziekte en zijn zorg te kunnen bieden en samen af te wegen welke waarden, wensen en behoeften van de patiënt en diens naasten prioriteit hebben, haalbaar en uitvoerbaar zijn, dient er sprake te zijn van gezamenlijke besluitvorming.

3.   Proactieve zorgplanning

Om ook in de toekomst zorg passend bij de waarden, wensen en behoeften van de patiënt en diens naasten te kunnen leveren is het proces van vooruit denken, plannen en organiseren van belang.

4.   Individueel zorgplan

Om eigen regie en zelfmanagement voor de patiënt te behouden of te vergroten, worden de tussen de patiënt en de zorgverleners gemaakte afspraken over de zorg in het individueel zorgplan vastgelegd. 

Een (digitaal) individueel zorgplan helpt de patiënt bij het verwerven van kennis over zijn ziekte of kwetsbaarheid en stelt hem beter in staat mee te beslissen over het te volgen beleid en de behandeling.

5. Coördinatie en continuïteit

Om te kunnen sterven op de plek van voorkeur met passende zorg, horen de betrokken zorgverleners en vrijwilligers rondom de patiënt de zorg goed te coördineren en de continuïteit te waarborgen.

6.  Deskundigheid

Om passende ondersteuning bij klachten op fysiek, psychologisch, sociaal en spiritueel gebied te kunnen geven, is deskundigheid rond symptoombestrijding op deze vier domeinen vereist.

7. Effectieve communicatie

Voor de juiste inzet van deskundigheid in de palliatieve zorg is het nodig dat zorgverleners regelmatig complexe gesprekken voeren en dienen ze te beschikken over zeer goede communicatievaardigheden.

- Gezamenlijke besluitvorming, proactieve zorgplanning en effectieve communicatie.

8.  Persoonlijke balans

- Om de goede zorg te kunnen blijven leveren dienen zorgverleners en vrijwilligers zich bewust te zijn van de emotionele impact die het leveren van palliatieve zorg op henzelf kan hebben. 

- Zij reflecteren op hun eigen handelen en hebben oog voor hun persoonlijke balans. Zij dragen daarin zorg voor zichzelf en hun collega’s. 

- Persoonlijke balans werd bij de totstandkoming van het kwaliteitskader als een belangrijk thema benoemd en is dan ook opgenomen in het domein Kernwaarden en principes.

factoren die invloed hebben op het rouwproces en het accepteren van het verlies.

- relatie met de overledene:

mensen die een partner of kind verliezen, geven vaak aan zich geamputeerd te voelen een deel van hun levensvervulling valt weg

-Omstandigheden rondom overlijden:

Verlies blijkt moeilijker te verwerken wanneer iemand erg jong, onverwacht, gewelddadig is gestorven of zelf voor de dood heeft gekozen. 

Acceptatie kan ook moeilijker zijn wanneer het niet mogelijk was afscheid te nemen.

factoren die invloed hebben op het rouwproces en het accepteren van het verlies.

-Persoonlijkheid van de nabestaande:

Mensen die optimistisch of actief van aard zijn en makkelijk steun vragen, kunnen een verlies beter verwerken. Wanneer je de dood ziet als een onderdeel van het leven of steun vindt in geloof, helpt dit vaak om het overlijden van een naaste te accepteren.

factoren die invloed hebben op het rouwproces en het accepteren van het verlies.

-Sociale positie nabestaande

Iemand zal moeilijker een nieuwe invulling aan het leven kunnen geven als hij vrij geïsoleerd leeft, bijvoorbeeld vanwege geld- of gezondheidsproblemen, en niet makkelijk contacten legt.

Met name bij ouderen speelt dit nogal eens een rol.

bron: mindkorrelatie.nl

Tips voor de omgeving

• Accepteer de emoties en het gedrag van de nabestaande. Gun de persoon zijn eigen manier van verwerken.
  
• Wees voorzichtig met het geven van adviezen en praat aanwezige schuldgevoelens niet weg.
• Neem initiatieven en maak concrete afspraken met de nabestaande. 

 

Tips voor de omgeving

• Wees niet bang om over de overledene te praten. Het ophalen van mooie en grappige, maar ook moeilijke herinneringen helpt het verlies te verwerken.
• Wees ook niet bang om het verkeerde te zeggen of te doen. Er ‘zijn’, luisteren en steun bieden, is het belangrijkst.
  
• Bied hulp aan bij praktische zaken.

https://mindkorrelatie.nl/onderwerpen/rouw-na-verlies-van-een-dierbare/tips-voor-naasten-van-mensen-die-in-de-rouw-zijn