BVJ HV1 T5 BS2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Thema 5 Gedrag en waarneming

HV1B - 25-04 - BRCI

BS2 Voelen, ruiken en proeven

Lesdoelen: 

1. Je kunt de bouw en functies van de huid beschrijven. 

2. Je kunt benoemen hoe je verschillende geuren ruikt. 

3. Je kunt benoemen hoe je verschillende smaken proeft. 

Welke lesdoelen kun je aan het einde van de les aantonen?

1. De bouw en functies van de huid

Hiervoor kijken jullie een filmpje. Tussendoor worden er vragen gesteld. 

Vragen maken

• Als jij biologie moeilijk vindt, maak jij de paarse vragen. 
• Als jij biologie makkelijk vindt, maak jij de gele vragen.

De bouw van de huid

Wat is de volgorde van de lagen van de huid, van buiten naar binnen?

1. Lederhuid, onderhuids bindweefsel, opperhuid
2. Opperhuid, lederhuid, onderhuids bindweefsel
3. Onderhuids bindweefsel, lederhuid, opperhuid
4. Opperhuid, onderhuids bindweefsel, lederhuid

Uit welke 2 lagen bestaat de opperhuid?

1. Hoornlaag en kiemlaag
2. Hoornlaag en lederhuid
3. Kiemlaag en onderhuids bindweefsel
4. Hoornlaag en zweetlaag

Welke laag van de opperhuid is de buitenste?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag

Welke laag bestaat uit levende cellen?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag

De hoornlaag bestaat uit dode cellen afgezet door de kiemlaag. Welk deel van de kiemlaag zal voornamelijk uit dode cellen bestaan?

1. Bovenste gedeelte
2. Onderste gedeelte

00:14

Wat is geen functie van de huid?

1. Regelen lichaamstemperatuur
2. Waarnemen
3. Beschermen tegen ziekteverwekkers
4. Zorgen voor beweging

00:46

Uit welke 2 lagen bestaat de opperhuid?

1. Kiemlaag en lederhuid
2. Lederhuid en onderhuids bindweefsel
3. Kiemlaag en hoornlaag
4. Hoornlaag en lederhuid

01:11

Bestaat de kiemlaag uit dode cellen of levende cellen? Delen die veel of weinig?

1. Dode cellen die veel delen.
2. Levende cellen die veel delen.
3. Dode cellen die niet veel delen.
4. Levende cellen die niet veel delen.

01:11

Wat zijn de functies van de hoornlaag?

02:09

UV-straling en de huid

UV-straling: schadelijke straling voor de huid

Pigment: stofje dat je huid aanmaakt ter bescherming tegen UV

Bleke huid: weinig bescherming tegen UV. Insmeren!!

Donkere huid: beter beschermd tegen UV. 

02:24

Zintuigcellen in de huid
BS1/huiswerk

Goede antwoorden: 

- warmtezintuig

-koudezintuig

-drukzintuig

-tastzintuig

03:04

Wanneer zijn de zweetklieren actief?

1. Als je het koud hebt.
2. Als je het warm hebt.

03:20

Wat is de functie van talgklieren?

03:32

Wat gebeurt er als
de haarspiertjes
samentrekken?

03:44

Maak de zin compleet: In het onderhuidse bindweefsel ligt (..1..) opgeslagen, dat zorgt voor (..2..) van het lichaam

1. 1. talg + 2. isolatie
2. 1. talg + 2. afkoeling
3. 1. vet + 2. isolatie
4. 1. vet + 2. afkoeling

Delen voornamelijk de onderste of de bovenste cellen van de kiemlaag?

1. Onderste
2. Bovenste

De onderste laag cellen van de kiemlaag deelt zich voortdurend. Daardoor komen er steeds nieuwe kiemlaagcellen bij. Waardoor de bovenste kiemlaagcellen opschuiven naar buiten, richting de hoornlaag. 

Zo ziet de opperhuid er dus uit.

Cellen in de bovenste kiemlaag maken veel hoornstof aan. Wat is de functie van hoornstof?

1. Zorgt ervoor dat cellen delen.
2. Zorgt ervoor dat cellen doodgaan.

Wat is GEEN functie van de hoornlaag?

1. Bescherming tegen beschadiging
2. Bescherming tegen uitdroging
3. Bescherming tegen ziekteverwekkers
4. Nieuwe cellen aanmaken

Onder je voeten wordt eelt aangemaakt wanneer er sprake is van veel wrijving en druk. Je huid moet dus extra bescherming tegen beschadiging bieden. Welke huidlaag wordt hierdoor dikker?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid
4. Onderhuids bindweefsel

In welke laag van de huid liggen de zintuigcellen?

1. Lederhuid
2. Kiemlaag
3. Onderhuids bindweefsel
4. Hoornlaag

Om de drukzintuigen te activeren, moet je erg hard in je huid drukken. Wat is waar?

1. Drukzintuigen liggen ondiep in de huid
2. Drukzintuigen liggen diep in de huid

Een brandwond is een beschadiging van de huid. Als een brandwond erg diep is, kan je niks meer waarnemen. Welke huidlaag is dan aangetast?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid
4. Onderhuids bindweefsel

Welke laag van de huid heeft als functie het bijmaken van nieuwe cellen?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag

Als een brandwond niet erg diep is, kan dit herstelt worden. Welke laag zorgt voor het herstel van de wond?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid
4. Onderhuids bindweefsel

2. Je kunt benoemen hoe je verschillende geuren ruikt.

3. Je kunt benoemen hoe je verschillende smaken proeft. 

01:16

Wat is de juiste volgorde van het waarnemen van geur?

1. impuls --> prikkel --> zintuigcel --> hersenen
2. prikkel --> zintuigcel --> impuls --> hersenen
3. zintuigcel --> impuls --> prikkel --> hersenen
4. impuls --> zintuigcel --> prikkel --> hersenen

01:57

Welke smaken kunnen
wij onderscheiden

zoet

zuur

zout

bitter

umami

02:02

Hoe noemen wij een groepje van smaakzintuigcellen?

1. Smaakknopje
2. Talgklier
3. Umami
4. Groef

02:23

Waar liggen de smaakknopjes?

1. Achter op je tong
2. Voorin op je tong
3. Aan de zijkanten van je tong
4. Over de hele tong verspreid

Proeven en ruiken

De smaakzintuigcellen in je tong kunnen 5 smaken onderscheiden: zoet, zuur, zout, bitter, umami. 1 smaakknopje is gevoelig voor 1 smaak.

Ons reukzintuig kan héél veel verschillende geuren onderscheiden. 1 type reukzintuigcel is gevoelig voor 1 bepaalde stof. 

Chocolade en snoep zijn allebei zoet, maar toch smaken ze anders. Leg uit hoe dit kan?

Chocolade en snoep zijn allebei zoet, maar toch smaken ze anders. Dit komt omdat ons reukorgaan helpt bij het proeven! 

Het reukorgaan kan namelijk heel veel geuren onderscheiden. Samen met de zoete smaak die de smaakzintuigcellen waarnemen, kan je dus chocolade of snoep proeven. 

Opdrachten maken!

Maak in je boek op blz. 96 (of online) opdracht 1,2,3,4,6,8

Klaar? Kijk Freek Vonk op de volgende slide.