P TM8.2 Ziekten van het spijsverteringskanaal

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

M1W1

3+4

ziekten van het spijsverteringskanaal

TM module 8

3 ziekten van het spijsverteringskanaal

LEERDOELEN...

• Je noemt voorbeelden van ontstekingen, infecties en gezwellen
• Je noemt een of meerdere kenmerken van de verschillende afwijkingen
• Je noemt een karakteristiek symptoom van de verschillende afwijkingen

3.1

mond- en keelholte

in de keel zit veel lymfeweefsel, nodig voor de afweer...

• ontstoken keelamandelen (tonsillitis): keelpijn, slik problemen
• ziekte van Pfeiffer (virusziekte): gezwollen klieren, griep, lang moe zijn

3.1.1

keelafwijkingen

3.2

slokdarmaandoeningen

aan het einde van de slokdarm zit een sluitspier vast aan het middenrif...

• soms is de opening van de het middenrif te slap
• zuurbranden of refluxziekte
• cellen van de slokdarm sterven hiermee steeds af

3.2.1

refluxziekte

bij slokdarmkanker kunnen dek- of kliercellen ontsporen en kanker vormen, oorzaken zijn...

• alcohol en roken
• refluxziekte
• overgewicht
• klachten zijn: slikproblemen, bloedbraken, melena, pijn op de borst

3.2.2

slokdarmkanker

slokdarmspataderen komen onderin voor...

• door hoge druk in de poortader, door leverfalen
• kunnen snel gaan bloeden
• klachten: geen, bloedbraken, melena

3.2.3

slokdarmspataderen

door plaatselijk een slechte wand, ontstaat een zakje (divertikel)...

• hier kan voedsel in achterblijven
• klachten: moeilijk slikken, eten komt terug, slechte adem, brok in de keel voelen

3.2.4

slokdarmdivertikel

3.3

ziekten van de maag

gastritis komt voor in twee soorten...

1 acute gastritis komt door een virus, voedselvergiftiging, alcohol of medicijnen...

• klachten: misselijk, geen trek, opgeblazen gevoel, braken

3.3.1

maagontstekingen

gastritis komt voor in twee soorten...

1 chronische gastritis komt door een maagbacterie...

• de bacterie tast de maagplooien aan
• klachten: falende maag werking

3.3.1

maagontstekingen

een maagzweer (ulcus ventriculi) is een beschadiging van de maagwand...

• komt door de maagbacterie, medicijngebruik
• klachten: maagpijn (vlak na eten), zure oprispingen, boeren, braken

3.3.2

maagzweer

een maagzweer (ulcus ventriculi) geeft risico op...

• een maagbloeding
• een maagperforatie (hierdoor komt maaginhoud in de buikholte, buikvlies kan ontsteken)

3.3.2

maagzweer

bij maagkanker is het slijmvlies ongeremd gaan delen...

• oorzaken zijn: de maagbacterie, voeding(?), maagoperatie
• klachten: eerst geen, later afvallen, geen trek, vol gevoel, bloedbraken, melena

3.3.3

maagcarcinoom

3.4

ziekten van de dunne darm

wat voor de maag geldt, kan ook gebeuren in het duodenum...

• infectie
• zweervorming (ulcus)
• bloedingen
• perforaties
• kanker

3.4.1 aandoeningen van het duodenum

Coeliakie (of glutenallergie) is een allergische reactie op gluten in de dunne darm...

• de gluten veroorzaken een ontsteking
• darmvlokken verdwijnen
• er ontstaan klachten van malabsorptie

3.4.2 aandoeningen van het jejunum en ileum

• klachten: buikpijn, diarree, soms juist verstopping, opgeblazen gevoel, bolle buik

3.4.2 aandoeningen van het jejunum en ileum

de ziekte van Crohn is een chronische darminfectie (IBD of inflammatory bowel disease), de darmwand van het ileum is blijvend ontstoken...

• ook elders in het mdk kan het voorkomen (zoals in dikke darm, slokdarm)

3.4.2 aandoeningen van het jejunum en ileum

• bij Crohn is de darmwand gezwollen, vol kloofjes en de binnenkant is gebobbeld
• klachten: diarree, buikpijn, koorts, gewichtsverlies, moe, bloedverlies bij de ontlasting
• er zijn remissies en exacerbaties (opvlammen)

3.4.2 aandoeningen van het jejunum en ileum

3.5

ziekten van de dikke darm

Ontstekingen van de dikke darm (colitis) kunnen door

virussen, bacteriën en parasieten worden veroorzaakt.

Ze kunnen het colon via het voedsel bereiken en de darm reageert met het afscheiden van veel vocht (diarree)

3.5.1 ontstekingen van de dikke darm

bij een spastische dikke darm (prikkelbaar darmsyndroom, IBS irritable bowel syndrome) is de peristaltiek ontregeld...

• hierdoor ontstaan krampen
• klachten zijn: sterk wisselende stoelgang, obstipatie of diarree, vol gevoel

3.5.2

spastische dikke darm

dit is een ontsteking in een uitstulping van de darm...

• te harde feces veroorzaakt deze zakjes
• klachten: buikpijn, zwelling, koorts, weinig defecatie

3.5.3

diverticulitis

colitis ulcerosa is een chronische darminfectie (IBD of inflammatory bowel disease), de darmwand van het ileum is blijvend ontstoken...

• komt alleen voor in de dikke darm, opklimmend vanuit de endeldarm

3.5.4

colitis ulcerosa

• bij CU is de slijmlaag door zweertjes beschadigd
• klachten (als bij Crohn): diarree, buikpijn, koorts, gewichts-verlies, moe, bloedverlies bij de ontlasting
  
• er zijn remissies en exacerbaties (opvlammen)

3.5.4

colitis ulcerosa

darmpoliepen kunnen uitgroeien tot darmkanker (coloncarcinoom)...

• klachten: bloed, slijm in de ontlasting, loze aandrang, vol darmgevoel hebben, afvallen, moe, slechte eetlust

3.5.5

dikke darmgezwellen

Aambeien (hemorroïden) zijn gezwollen en uitgezakte bloedvaten...

• ze ontstaan als er te veel druk op de anus komt (persen)
• klachten: pijn bij poepen, helderrood bloed op de ontlasting

3.5.6

endeldarm