Een succesvolle Republiek (1602-1700)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Een succesvolle Republiek

Overzicht

1. De opkomst van de stedelijke burgerij in Vlaanderen en Artesië

Wat maakte de opkomst van een stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk (1050–1302)?

2. De positie van de stedelijke burgerij

Welke invloed hadden sociaaleconomische en politieke ontwikkelingen op de positie

van de stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten (1302-1602)?

3 Een succesvolle Republiek

In hoeverre bepaalde de burgerij de ontwikkelingen in de Republiek in de Gouden

Eeuw (1602-1700)?

Hoofdvraag

In hoeverre bepaalde de burgerij de ontwikkelingen in de Republiek in de Gouden Eeuw (1602-1700)?

Doelen 

Aan het einde van de les kan ik:

- Beschrijven hoe in de Republiek een oorlogseconomie ontstond

- Verklaren waardoor snelle economische groei plaatsvond

- Uitleggen waardoor de Gouden Eeuw eindigde

Oorlog

Vanaf 1588 ontstaat een oorlogseconomie in de Republiek
Handel(+welvaart) waren dus noodzakelijk
Door (hoge) belastingen betalen alle gewesten mee aan de oorlog

Spanningen tussen regenten/gewesten en stadhouder -> belang particularisme

Oorlog biedt óók kansen: inname Spaanse/Portugese kolonies
1602: VOC

Welvaart

Nationale en internationale ontwikkelingen:
1. 1585/87: Val van Antwerpen + sluiting Schelde --> stapelplaats Amsterdam
2. Investeringen in VOC via aandelen -> oprichting Beurs (1611)
3. Einde Twaalfjarig Bestand: WIC -> monopolie op plantageproducten

Daarnaast: slavernij en kaapvaart (1628: Zilvervloot)

WIC blijft relatief klein

Welvaart

4. Buitenlandse conflicten:
a. Dertigjarige Oorlog (1618-1648)
b. Godsdienstconflicten Frankrijk & Engeland
Gevolg: geen concurrenten voor Republiek

Economische activiteit Amsterdam zorgt voor bevolkingsgroei
1612: aanleg grachtengordel

Veel contact economisch contact tussen Hollandse steden

Welvaart

Grote welvaartsverschillen: veel arbeidsmigranten uit oorlogsgebieden

Gewetensvrijheid Republiek belangrijk voor welvaartsgroei
Antwerpse handelaren nemen rijkdom en netwerk mee

Rijkdom kon worden geïnvesteerd in kunst
Burgers zijn opdrachtgevers: kenmerkend voor kunst uit Gouden Eeuw

Welvaart

Kooplieden en regenten investeren in innovatie
Droogmakerijen pompen water weg en zorgen voor landbouwgrond
Investeringen in windmolens: zaagmolens, versnipperaars, enz.
Ook nieuwe gewassen: tabak, tulpen

Onrust

1648: Vrede van Westfalen

Rust in Europa leidt tot afschaffen stadhouderschap
Protectionisme nadelig voor Republiek: mercantilisme & Navigation Act (1651)

Economische krimp en spanningen met 

Engeland leidt tot conflict prinsgezinden en staatsgezinden

Rampjaar

1672: Engeland, Frankrijk, Münster en Keulen vallen Republiek aan
Engeland wordt op zee verslagen, maar landleger is kansloos
Gevolg: moord op gebroeders De Witt
Nieuwe stadhouder Willem III zet waterlinie in -> verovering voorkomen 

1688: Glorious Revolution 
Rampjaar markeert einde Gouden Eeuw: Engeland neemt positie over