De positie van de stedelijke burgerij (1302-1602)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

De positie van de stedelijke burgerij (1302-1602)

Overzicht

1. De opkomst van de stedelijke burgerij in Vlaanderen en Artesië

Wat maakte de opkomst van een stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk (1050–1302)?

2. De positie van de stedelijke burgerij

Welke invloed hadden sociaaleconomische en politieke ontwikkelingen op de positie

van de stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten (1302-1602)?

3 Een succesvolle Republiek

In hoeverre bepaalde de burgerij de ontwikkelingen in de Republiek in de Gouden

Eeuw (1602-1700)?

Hoofdvraag

Welke invloed hadden economische en politieke ontwikkelingen op de positie van de stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten (1302 – 1602)?

Handel

Brugge wordt in de 14de en 15de eeuw de stapelmarkt tussen Hanze en Italië

Om handel te vergemakkelijken gebruik van wisselbrieven en een beurs

Langzaam groeit Antwerpen in belang door haven en contact met achterland

Via Antwerpen handel met Engeland, Spaanse kolonies, Oostzee, Frankrijk

Religie

Noord-Nederland blijft economisch achter 
Voedsel wordt uit Oostzee geïmporteerd -> hierdoor specialisatie en bulkvervoer

Burgerschap zorgde voor trots, gevoel allemaal bij te dragen: bonum commune
Religie: tijd van Gregoriaanse hervorming
Ook ontwikkelingen in kloosterorde: bedelordes (Franciscanen) en begijnen --> stichting begijnhoven
Daarnaast Moderne Devotie (Geert Grootte)

Politiek

Met groeiende macht vorsten ook groeiend particularisme
1382: Genste Opstand (100jarige Oorlog) -> graaf van Vlaanderen sterft
Machtige Bourgondische hertog krijgt Vlaanderen
Filips de Goede bestuurt vanuit Brussel:
Centrale Rekenkamer, Centrale Rechtbank en Staten Generaal (1464)
"Bourgondische levensstijl" komt van overdreven feesten (Banket van de Fazant)

Geestelijken als Van Heisterbach zijn positief over de mulieres religiosae, maar streven ernaar deze vrouwen in begijnhoven te laten wonen.
Verklaar dit streven door:
 met bron aan te geven welke bijdrage de mulieres religiosae volgens Van Heisterbach kunnen leveren aan het religieuze leven van stedelingen en
 zonder bron uit te leggen welke ontwikkeling in de geloofsbeleving van stedelingen de geestelijkheid onder controle wil houden door de mulieres religiosae in begijnhoven te laten wonen.

Habsburg

1477: Karel de Stoute sneuvelt 
 Maria de Rijke trouwt met Maximiliaan van Habsburg

Na vroege dood Maria treedt Maximiliaan als regent op
Gevolg: conflict met Vlaamse steden over privileges
Blokkade van haven Brugge + bevel handelaren in Anwerpen te vestigen
Gevolg: einde Gouden Eeuw Brugge

Verzet

Zoon Filips de Schone trouwt met Johanna van Castillë 

Zoon Karel is erfopvolger in de Nederlanden, HRR, Castilië en Aragorn 
Met behulp van inquisitie (1521) probeert Karel de Reformatie te bestrijden

Particularisme en verzet tegen vervolgingen leidt tot weerstand in NL
Na Vrede van Augsburg (1555) volgt Filips II hem op als heer der Nederlanden

Opstand

Spanningen tussen Nederlanden en landsheer nemen alleen maar verder toe

Noordelijk calvinistisch, zuidelijk katholiek
Na 1579 drijven de gebieden uit elkaar
1585: Val van Antwerpen door hertog van Parma
Door afsluiting van de Schelde verhuizen handelaren naar Amsterdam
Einde macht Antwerpen en begin macht Amsterdam