12.1 Het interne milieu

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

12.1 Het interne milieu

Pak je schrift en beantwoord de volgende vragen:

1. Bedenk een aantal factoren die je lichaam constant moet houden.

2. Welke orgaanstelsels zijn voornamelijk betrokken bij het constant houden van het interne milieu?

3. Een gezond persoon meet zijn bloedsuiker iedere uur op een dag en maakt er een lijndiagram van. Welke grafiek verwacht je te zien? 

Oefening: Braindump

• Lees het kopje Regelkringen blz. 117
• Sla je boek dicht
• Schrijf zoveel mogelijk op van wat je hebt onthouden in je schrift
• Vergelijk wat je hebt opgeschreven met dat van je buurman/vrouw? Zijn er verschillen?

Wat gaan we doen?

Aan de hand van de temperatuurregeling het principe herkennen hoe je lichaam bepaalde waarden in je lichaam constant houdt.

Temperatuurregulatie

Hoe wordt de temperatuur in jullie huis constant gehouden?

Welke apparaten zijn betrokken, welke functie hebben die apparaten?

Homeostase

Ons lichaam houdt het interne milieu (bloed en weefselvloeistof) zoveel mogelijk stabiel door stoffen af te geven en op te nemen. De regeling ligt bij het zenuw- en hormoonstelsel.

Regelkring

Negatieve terugkoppeling

Dynamisch evenwicht

20°C

Thermostaat

Thermometer

Ketel

Radiatoren

Homeostase

Dit gebeurt voor veel aspecten (temperatuur, hormoonlevels, bloedsuikerspiegel, bloeddruk, etc) door middel van een regelkring met negatieve terugkoppeling.

Lichaamstemperatuur kern

Norm: 37°C

Regelcentrum: Hypothalamus

Receptor: Hypothalamus

Effector: Kringspieren in de bloedvaten/ zweetklieren/ stofwisseling/ spieren

Effect: verhoging/ verlaging warmteverlies

Lichaamstemperatuur schil

Norm: variabel

Regelcentrum: hypothalamus

Receptor: huid

Effector: kringspieren in de bloedvaten/ zweetklieren/ stofwisseling/ spieren

Effect: verhoging/ verlaging warmteverlies

Te koud/ te warm

Bij onderkoeling: enzymen werken trager, afweersysteem werkt niet meer goed, vitale organen raken verstoord.

Bij oververhitting: uitdroging, flauwvallen, nierschade.

Koorts

Reactie van je lichaam op een infectie.

Bij een infectie produreren witte bloedcellen cytokine (soort waarschuwingsstofje).

Cytokine beinvloed de hypothalamus -> de normtemperatuur wordt verhoogd. 

Bij een hogere temperatuur is er een hogere productie van afweerstoffen/ antistoffen.

Bloedsuikerspiegel

Cellen in de alvleesklier (eilandjes van Langerhans) kunnen insuline en glucagon afgeven aan het bloed. Insuline stimuleert de opname van glucose uit het bloed door lever- en spiercellen, in deze cellen wordt het omgezet naar glycogeen. Glucagon stimuleert levercellen tot afbraak van glycogeen en afgifte van glucose aan het bloed. Hiermee blijft de bloedsuikerspiegel tussen 5-7 mmol/L.

Teken een regelkring. Benoem norm, receptor, effector, regelcentrum, effect

Lesafsluiting: Oefentoetsvraag

Een frisse start

Maikel is dit jaar begonnen aan de Wim Hof methode.  Hij gaat iedere week in een ijsbad. Na het bad staat hij te rillen en klappertanden. Marieke de vriendin van Maikel vindt het interessant wat er nu allemaal gebeurd in het lichaam van Maikel. Ze doet een aantal beweringen.

1. De kringspiertjes rondom de bloedvaatjes in de huid van Maikel zijn nu aangespannen

2. De kerntemperatuur is veel langzamer gedaald dan de oppervlaktetemperatuur

3. Spieren in de kaak van Maikel dienen als effectoren die aan zijn gezet om het lichaam op te warmen.

(2p) 1. Geef van iedere bewering aan of die juist of onjuist is