25-01-10 Reisziekte

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 2

Ik hoop dat jullie een heerlijke vakantie hebben gehad en met nieuwe energie aan dit jaar begonnen zijn. 

Het heeft een ondefinieerbare kleur, het ruikt zuur en kan onverteerde brokjes voedsel bevatten......
Waarvan is dit een beschrijving?

Deze periode maag-darm aandoeningen. Vandaag reisziekte aanbod

Als we meer kennis opdoen over het geven van het juiste zelfzorgadvies bij reisziekte, dan werk je aan welke kerntaak?

1. Kerntaak 1 Voert geïndividualiseerde farmaceutische patiëntenzorg uit
2. Kerntaak 2 Verleent niet-receptgestuurde zorg aan de patiënt
3. Kerntaak 3 Biedt productzorg
4. Kerntaak 4 Werken aan kwaliteit en deskundigheid

Kerntaak 1 Voert geïndividualiseerde farmaceutische patiëntenzorg uit

W1 - Neemt de zorgvraag aan

W2 - Voert medicatiebewaking uit

W3 - Verzorgt uitgifte van medicijnen

W4 - Geeft instructie over medicatiegebruik

W5 - Verwerkt patiëntgerelateerde informatie en administratie

Kerntaak 2 Verleent niet-receptgestuurde zorg aan de patiënt

W1 - Adviseert over gezondheid en preventie

W2 - Geeft zelfzorgadvies

Kerntaak 3 Biedt productzorg

W1 - Stelt voorgeschreven geneesmiddelen beschikbaar

W2 - Stelt op maat gemaakte geneesmiddelen beschikbaar

W3 - Zorgt voor logistiek en beheer

Kerntaak 4 Werken aan kwaliteit en deskundigheid

W1 - Werkt aan de eigen deskundigheid

W2 - Werkt aan bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg

W3 - Werkt multidisciplinair samen en stemt werkzaamheden af

KD = Kwalificatiedossier

Kun jij al de vier kerntaken benoemen waar jij aan werkt in deze opleiding? 

Weet jij waar ze voor staan?

Regels voor succes:

-  Je bent op tijd in de les.

- Je zorgt dat je de benodigde lesmaterialen bij je hebt           laptop mee

- Je telefoon staat op stil en zit in je tas, 

- Je tas staat op de grond. 

- Je hebt respect voor jouw medestudenten en docent

- Er wordt niet gegeten of gedronken in het lokaal

anders pas ik even op je telefoon 

De gouden regels.

Programma & Lesdoelen

- Vragen van jullie 

- Uitleg reisziekte

- Opdracht

- Lesevaluatie

Lesdoelen:

- Ik weet op welke wijze het braakcentrum getriggerd kan worden

- Ik weet op welke wijze reisziekte kan ontstaan

- Ik weet welke vragen ik dien te stellen om tot een goed advies voor reisziekte te komen

- Ik weet welk adviezen (medicamenteus, als niet medicamenteus) dien te geven bij reisziekte

Reisziekte

Reisziekte          bewegingsziekte of kinetose.

Symptomen:

- misselijkheid en vaak braken

 - bleek zien

- zweten tijdens de reis

Elke manier van reizen, ter land, ter zee of in de lucht, kan een of meer klachten veroorzaken. Ook draaimolens, schommels of achtbanen kunnen reisziekte veroorzaken. 

Reisziekte komt het meest voor bij kinderen.

Reisziekte

Reisziekte          bewegingsziekte of kinetose.

Elke manier van reizen, ter land, ter zee of in de lucht, kan reisziekte

veroorzaken. Maar ook draaimolens, schommels of achtbanen. 

Veel voorkomende symptomen:

- misselijkheid en vaak braken

 - bleek zien

- zweten tijdens de reis

Andere verschijnselen die kunnen voorkomen zijn geeuwen, zuchten, winderigheid, hoofdpijn, duizeligheid, slaperigheid, ongeïnteresseerdheid en hyperventilatie. 

Reisziekte komt het meest voor bij kinderen.

Reisziekte kan ook voorkomen bij enkel de gedachte aan een reis, of wanneer er beweging wordt waargenomen zonder dat er echt wordt bewogen. Hiervan is sprake bij televisie of film kijken op een groot scherm of met een 3D-bril, of bij het spelen van computerspelletjes.

Ontstaan van reisziekte

Reisziekte kan ontstaan door onregelmatige of ritmische bewegingen waarbij het evenwichtsorgaan en de ogen tegenstrijdige signalen geven. De tegenstrijdige signalen zorgen voor activering van het braakcentrum.

Achtergrondinformatie.

Evenwichtsorgaan: beweging, vloeistof verplaatsing, signaal naar de hersenen. 

Andere benaming voor overdrachtsstoffen? Neurotransmitters

Wanner je in de auto over een hobbelige weg rijdt, naar de horizon kijkt, komen de signalen van ogen en evenwichtsorgaan met elkaar overeen, hierdoor minder last van reisziekte.

Misselijkheid en braken

Reisziekte

Reisziekte          bewegingsziekte of kinetose.

Symptomen:

- misselijkheid en vaak braken

 - bleek zien

- zweten tijdens de reis

Elke manier van reizen, ter land, ter zee of in de lucht, kan een of meer klachten veroorzaken. Ook draaimolens, schommels of achtbanen kunnen reisziekte veroorzaken. 

Reisziekte komt het meest voor bij kinderen.

Klachten

• Misselijkheid
  
• Vaak braken
• Bleek zien 
• Zweten
  
• Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd
  
• Soms geeuwen, zuchten, winderigheid, hoofdpijn, slaperigheid, ongeïnteresseerdheid en hyperventilatie. 

Goed uitvragen welke klachten/symptomen ervaren worden en wanneer, of het alleen tijdens de reis aanwezig is. 

Reisziekte

Reisziekte          bewegingsziekte of kinetose.

Symptomen:

- misselijkheid en vaak braken

 - bleek zien

- zweten tijdens de reis

Elke manier van reizen, ter land, ter zee of in de lucht, kan een of meer klachten veroorzaken. Ook draaimolens, schommels of achtbanen kunnen reisziekte veroorzaken. 

Reisziekte komt het meest voor bij kinderen.

A

W

H

ie: voor wie is het advies bedoeld?           

- Baby, kind of volwassene (zwanger)

oe lang worden de klachten ervaren?            

- Hoe wordt gereisd (per auto, bus, vliegtuig of boot)?

- Hoelang duurt de reis?

- Heeft de klant al eerder klachten gehad?

ctie(s) die al zijn ondernomen?

- Welke middelen zijn eerder gebruikt en heeft dit toen voldoende geholpen?

 edicatie die gebruikt wordt?

-Medicijnen die het reactievermogen kunnen verminderen

- Medicijnen met anticholinerge bijwerkingen

- Medicijnen bij mictieklachten (bijvoorbeeld door vergrote prostaat) of het syndroom van Sjögren

- Medicijnen tegen de ziekte van Parkinson

M

WHAM

Vaak bij kinderen van 2-10 jaar. 

Baby's en kinderen < 2 jaar hebben er nauwelijks last van. Veelal worden de klachten minder als het kind ouder wordt. 

Reisziekte duurt meestal zolang de reis duurt. Bij lange bootreizen gaat de zeeziekte na ongeveer 4 dagen vanzelf over. Bij ruwe zee kan het echter terugkomen. Vaak heeft de klant al eerder last gehad van reisziekte.

Welke rijtje verklaart de anticholinerge bijwerkingen? 

Parasympyticolytica 

Zoek uit waarom gnm met anticholinerge bijwerkingen bij voorkeur niet gebruikt mogen worden samen met Meclozine?

Meclozine werkt sterk anticholinerg. Wanneer al een middel wordt gebruikt met anticholinerge werking of bijwerkingen (droge mond, verstopping, visusstoornissen, verhoogde oogdruk, moeilijk kunnen plassen, tachycardie, verwardheid en agitatie), kan dit soort bijwerkingen zeer vervelend worden, vooral bij ouderen. Gedacht moet worden aan gebruik van tricyclische antidepressiva, anticholinerg werkende medicijnen zoals atropine en een aantal antipsychotica (zoals clozapine en olanzapine). Ook bij mictieklachten en het syndroom van Sjögren (syndroom met droge ogen en droge mond) kunnen klachten verergeren door meclozine, vanwege de sterk anticholinerge werking. Cinnarizine (+chloorcyclizine) heeft daarom de voorkeur; deze werkt zwak anticholinerg. Cinnarizine kan de ziekte van Parkinson verergeren. Het mechanisme hiervan is niet precies bekend.

De antihistaminica tegen reisziekte werken versuffend. Wanneer de klant andere middelen gebruikt die het reactievermogen kunnen verminderen, zoals een benzodiazepine of alcohol, kan door de combinatie een sterk versuffend effect optreden. 

Reisziekte

Reisziekte          bewegingsziekte of kinetose.

Symptomen:

- misselijkheid en vaak braken

 - bleek zien

- zweten tijdens de reis

Elke manier van reizen, ter land, ter zee of in de lucht, kan een of meer klachten veroorzaken. Ook draaimolens, schommels of achtbanen kunnen reisziekte veroorzaken. 

Reisziekte komt het meest voor bij kinderen.

Huisarts

Het is niet nodig de klant te verwijzen naar de huisarts als de klachten alleen 

optreden tijdens het  reizen. 

            Als de klachten ook optreden buiten deze perioden en als er sprake is van oorsuizen en/ of doofheid. 

Duur van de zelfbehandeling

Zolang de reis duurt. 

Bij lange bootreizen is gebruik van reisziektemedicatie alleen de eerste dagen nodig. Bij ruw weer kan het nodig zijn gedurende een of meer dagen gebruik van een middel tegen reisziekte te hervatten.

Welke NIET medicamenteuze adviezen kun je adviseren ?

Reisziekte

Reisziekte          bewegingsziekte of kinetose.

Symptomen:

- misselijkheid en vaak braken

 - bleek zien

- zweten tijdens de reis

Elke manier van reizen, ter land, ter zee of in de lucht, kan een of meer klachten veroorzaken. Ook draaimolens, schommels of achtbanen kunnen reisziekte veroorzaken. 

Reisziekte komt het meest voor bij kinderen.

Niet medicamenteuze adviezen

- Zorg voor voldoende maagvulling (lichte maaltijd) voor vertrek.

- Eet geen grote maaltijden en drink geen alcohol, koffie of frisdrank voor of tijdens de reis.

- Ga zelf rijden of kijk in de reisrichting door het raam naar buiten met blik op een vast punt gericht.

- Rijd niet achteruit in trein, bus of tram.

- Niet lezen, schrijven, puzzelen, internetten, tv/film kijken of gamen

- Probeer tijdens de reis te slapen.

- Kauwgom kauwen, rustig ademhalen en luisteren naar rustige muziek kan de klachten soms verminderen.

- Ga bij een bootreis, voor zover mogelijk, in de frisse buitenlucht zitten, bij voorkeur midden op de boot.

- Ga bij een vliegreis bij voorkeur ter hoogte van de vleugels zitten.

*Hoe lang de reis gaat duren, hoe laat vertrekken (nachtelijk reizen)

Medicamenteuze adviezen

Keuze middel is afhankelijk van de patiënt (leeftijd, medicatie) en reisduur*

Aanbevolen wordt alleen medicijnen te gebruiken bij relatief ernstige, aanhoudende klachten. Bij kinderen is het advies om medicijnen alleen te gebruiken bij relatief ernstige klachten en als niet-medicamenteuze adviezen niet of onvoldoende hebben geholpen.

Nakijken van de opdracht 

Afkortingen en recepteisen

Pak je antwoorden erbij. 

Opdracht.

1) Zoek per medicamenteus advies de gebruiksadviezen uit. Zodat je duidelijk is welk gnm je aan welke patiënt kunt adviseren 

2) Wat adviseer je iemand die geen versuffende gnm wil gebruiken? 

3) Welk gnm gaat alleen via recept?

4) Wanneer mag je weer autorijden na het gebruik van cinnarizine?

UR gnm bij misselijkheid 

Anticholinergica

kennisbank.knmp.nl

Geef goed voorlichting. 

Ze zijn net zo strafbaar bij een ongeluk als wanneer ze onder invloed van alcohol zijn. 

www.rijveiligmetmedicijnen.nl

Verwijs patiënten naar deze website. 

Bij een korte reis adviseer je aan een
zwangere vrouw:

1. cinnarizine
2. meclozine
3. combinatie: cinnarizine met chloorcylizine
4. gemberpoeder 1000mg

www.lareb.nl

Cinnarizine moet bij reisziekte worden gebruikt:

1. 30 minuten voor vertrek
2. 30-60 minuten voor vertrek
3. 30 -120 minuten voor vertrek

De werking van cinnarizine houdt bij reisziekte aan:

1. 1-4 uur
2. 4-6 uur
3. 6-8 dagen

Cinnazine: begint na ongeveer 30 minuten en houdt 4-6 uur aan, bij gebruik in combinatie met chloorcyclizine houdt de werking langer aan.

Meclozine: de werking begint na 1-2 uur en houdt 8 uur aan.

www.apotheek.nl

https://www.apotheek.nl/zorg-van-de-apotheker/op-vakantie-uw-medicijnen-mogen-niet-zomaar-de-grens-over 

https://www.apotheek.nl/zorg-van-de-apotheker/uw-apotheker-geeft-antwoord/medicijnen-op-reis

Gnm 

• Paracetamol
  
• Koortsthermometer
•  reisziekte, zoals chloorcyclizine/cinnarizine 
• ORS-poeder
  
• Diarreeremmer loperamide 
• Laxeermiddel  (lactulose, bisacodyl)
  
• Insectenafweermiddel
  
• Mentholgel tegen jeuk 
• Snoepje, kauwgum (tegen oorpijn in vliegtuig)
  
• Xylometazoline-neusspray of -druppels (tegen oorpijn in vliegtuig of verstopte neus)
  
• Middel tegen huid- en voetschimmel (zoals terbinafine (Lamisil) of miconazol)

Diversen

• Condooms
  
• Contactlensbenodigdheden
  
• Reservebril of -lenzen
  
• Geluiddempers (oren)
• Zonnebrandmiddel
  
• Lippenbalsem met UV-filter
  
• Aftersun-product
  

Verbanddoos met oa 

• Wondpleisters (per stuk verpakt voor steriliteit)
  
• Povidonjood-oplossing
  
• Blarenpleisters
  
• Steriele gaasjes
  
• Rolletje hechtpleister of kleefpleister
  
• Snelverband
  

Fixatiewindsel (hydrofiel)

Elastische zwachtel (bij verstuikingen)

Verbandklemmetjes

Schaar

Koortsthermometer (onbreekbaar)

Splinterpincet

Tekentang

Handschoenen

Isoleerdeken

Driekante doeken

Eigen medicijnen

Voldoende voorraad

Voldoende lange houdbaarheidsdatum

Anticonceptiepil (extra strip)

Een actueel medicatieoverzicht (AMO, via de apotheek)

Eventueel medische verklaring (voor opiumwetmiddelen)

Laat de medicijnen in de originele verpakking zitten met het etiket erop

Tegen kwaaltjes/ziekten onderweg

• Paracetamol
• Kinder-paracetamol
• Koortsthermometer
• Medicijnen tegen reisziekte, zoals chloorcyclizine/cinnarizine (Primatour) of meclozine (Suprimal)
• ORS-poeder
• Diarreeremmer loperamide (alleen gebruiken indien noodzakelijk)
• Laxeermiddel bij obstipatie (verstopping) (lactulose, bisacodyl)
• Insectenafweermiddel
• Mentholgel tegen jeuk (let op: gel met menthol niet in de buurt van de neus en mond gebruiken bij kinderen)
• Snoepje, kauwgum (tegen oorpijn in vliegtuig)
• Xylometazoline-neusspray of -druppels (tegen oorpijn in vliegtuig of verstopte neus)
• Middel tegen huid- en voetschimmel (zoals terbinafine (Lamisil) of miconazol)

Diversen

• Condooms
• Contactlensbenodigdheden
• Reservebril of -lenzen
• Geluiddempers (oren)

Zonnebrand

• Zonnebrandmiddel
• Lippenbalsem met UV-filter
• Aftersun-product

Verbanddoos

• Wondpleisters (per stuk verpakt voor steriliteit)
• Povidonjood-oplossing
• Blarenpleisters
• Steriele gaasjes
• Rolletje hechtpleister of kleefpleister
• Snelverband
• Fixatiewindsel (hydrofiel)
• Elastische zwachtel (bij verstuikingen)
• Verbandklemmetjes
• Schaar
• Koortsthermometer (onbreekbaar)
• Splinterpincet
• Tekentang
• Handschoenen
• Isoleerdeken
• Driekante doeken

Verbanddoos (extra)

• Mitella
• Zwaluwstaartjes
• Spuiten en naalden (ontwikkelingslanden)

Let op: in sommige landen is een verbanddoos in de auto wettelijk verplicht. Lees in welke op de website van de ANWB.

Ver of lang weg

Overleg met arts, apotheek of GGD wat u extra moet meenemen naar exotische bestemmingen of op langere reizen.

Denk bijvoorbeeld aan:

• Inentingen
• Malariatabletten
• Klamboe (geïmpregneerd)
• Waterzuiveringstabletten met chloor of jodium
• Antibiotica voor zelfbehandeling
• Een middel tegen hoogteziekte (meestal acetazolamide)
• Insectenafweermiddel met DEET (diëthyltoluamide)