Verblijfskatheter verzorgen

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1-4

Welkom 

Thema: Verblijfskatheter verzorgen

Wat is een verblijfskatheter?

In een verblijfskatheter zit een klein ballonnetje dat met vloeistof wordt gevuld om ervoor te zorgen dat de katheter op zijn plek blijft.

1. Waar
2. Niet waar

Verblijfskatheter

Een verblijfskatheter is een urinekatheter die voor een langere periode in de blaas blijft zitten. In het uiteinde van de katheter zit een ballon. Deze ballon zorgt ervoor dat de katheter in de blaas op zijn plek blijft zitten. De verblijfskatheter is een dubbelloops katheter, omdat deze twee openingen heeft. Door de eerste opening wordt de urine afgevoerd en via de andere opening word de ballon van de katheter gevuld. 

Urineopvangzak

Aan het uiteinde van de katheter dat niet in de blaas is geplaatst word een urineopvangzak aangesloten. Er zijn twee soorten urineopvangzakken namelijk dagzakken en nachtzakken. Omdat de urine via de katheter in de opvangzak terechtkomt, kunnen bacteriën van buitenaf niet in de katheter komen.

Wat is het belangrijkste verschil tussen een dagzak en een nachtzak?

1. Een dagzak heeft een grotere inhoud dan een nachtzak
2. Een nachtzak heeft een grotere inhoud dan een dagzak
3. Een dagzak wordt aan het bed bevestigd en een nachtzak aan het been
4. Een nachtzak moet vaker worden geleegd dan een dagzak

Wat is de meest voorkomende complicatie bij zorgvragers met een verblijfskatheter?

1. Blaaskrampen
2. Bloed in de urine (hematurie)
3. Urineweginfectie
4. Verstopping van de katheter

Urineweginfectie:

Een urineweginfectie (een blaasontsteking of een nierbekkenontsteking) kan ontstaan door onvoldoende hygiënisch werken bij de verzorging van de katheter of door incontinentie van feces. Via de katheter komen dan micro-organismen in de blaas. 

Waar kun je de protocollen rondom katheterzorg vinden?

Vilans protocollen

Belangrijke protocollen:

• Urethrale verblijskatheter verzorgen 
• Urineopvangzak legen
• Urineopvangzak doorkoppelen 

Beroepscode

• Om als verpleegkundige, verzorgende, helpende of zorghulp goed te kunnen functioneren, is het belangrijk om de waarden en normen van de beroepsgroep te kennen en toe te passen. Deze worden aangereikt via de Nationale Beroepscode van Verpleegkundigen en Verzorgenden

• Onder 1.2 en 1.4 in de beroepscode brochure staat dat je volgens de protocollen en richtlijnen dient te werken en dat je je kennis up to date houdt, zo ook over de richtlijnen

Verblijfskatheter verzorgen

• Dagelijks tijdens de ADL
• Pas handygiëne toe
•  Geslachtsdelen en katheterslang wassen met water
• Letten op afwijkingen urine
• Geen blokkades in de katheter
• Urine productie
• Toestand zorgvrager en lichamelijke klachten

Hoelang mag een urineopvangzak gebruikt worden

1. Maximaal 1 week
2. Zolang de zak niet lekt of ruikt, kan deze in gebruik blijven
3. Max. 24 uur
4. Maximaal een week, als er een aftapkraantje op de zak zit.

Urineopvangzak legen

• Leeg de urineopvangzak voordat hij vol is 
•  Vervang een aangesloten urineopvangzak wekelijks. Bij lekkage of veel verontreiniging vervang je direct de urineopvangzak
• Hou zoveel mogelijk een gesloten systeem. Wanneer de verbinding tussen de katheter en de urineopvangzak is verbroken sluit dan een nieuwe urineopvangzak aan
• Na het legen desinfecteer je het aftapkraantje met alcohol 70%

Urineopvangzak doorkoppelen

• Hou zoveel mogelijk een gesloten systeem
• De dagzak dient een beetje gevuld te zijn met urine als je de nachtzak aankoppelt. Zo voorkom je dat beide urineopvangzakken vacuüm trekken
•  Wanneer het aansluitpunt van de urineopvang in aanraking is gekomen met de omgeving dien je het aansluitpunt te desinfecteren
• Bij sommige urineopvangzakken kun je de slang op maat knippen. Gebruik hier voor een steriele of met een alcohol 70% gedesinfecteerde schaar

Nachtzak afkoppelen 

• Legen en doorspoelen met water 
• Aansluitpunt en aftapkraantje desinfecteren
•  Dopje op aansluitpunt plaatsen
• Nachtzak opbergen op een plek waar geen risico op infecties kunnen vormen (bijvoorbeeld in de badkamer met behulp van een  haakjesop de muur)

Aanbevelingen

Wat zijn volgens jullie de meest gemaakte fouten bij het verzorgen van een zorgvrager met een verblijfskatheter? Hoe kunnen we dit voorkomen?

Wat vond je van deze presentatie?

1. Leerzaam
2. Saai
3. Te lang
4. Interessant

Bronnen

- Vilans protocollen

- SRI Richtlijnen

-  V&VN

- Zorg voor beter

- Mediq

- CareUp