Les 6

• Project
• Basisschool
• Groep 6-8

Les 6

Uitdaging van vandaag

Zodra je een antwoord hebt gevonden, schrijf het op en kom naar me toe!

Wie ziet als eerste het verband...

Wat staat er?

Als je zes letters weghaalt, weet je het!

Schoolopdrachten vorige week

* Tijdvak 8

Schrijf de belangrijkste informatie op over het tijdvak burgers en stoommachines. Doe dit weer in kernwoorden en schrijf in je schrift.

Wat weten we nu over Tijdvak 8?

Noem één voor één iets wat je opgeschreven hebt.

Vorige week ...

• ... hebben we het gehad over tijdvak 6 'regenten en vorsten'.
• ... hebben we geleerd wat het verschil is tussen een koninkrijk en een republiek.
• ... hebben we geleerd waarom dit de Gouden Eeuw genoemd werd, maar dat het lang niet voor iedereen een goede tijd was.
• ... hebben we het gehad over tijdvak 7 'pruiken en revoluties'.
• ... hebben we geleerd waarom mensen toen pruiken droegen.
• ... hebben we het gehad over stadhouders en vriendjespolitiek.
• ... hebben we het gehad over Willem V die erfstadhouder werd van alle gewesten.
• ... leerden we dat Willem V met zijn gezin naar Engeland vluchtte.
• ... zijn we geëindigd met de Franse tijd, Nederland werd de Bataafse Republiek genoemd. 

Maak ondertussen aantekeningen 

over tijdvak 8.

Tijdvak 8 Burgers en stoommachines

In deze tijd werden veel machines uitgevonden. Producten werden niet meer  de hand gemaakt, maar in een fabriek. 

Fabriekswerk noem je ook wel industrie. 

Er kwam meer oog voor de rechten van burgers, 

zoals de rechten van kinderen en van vrouwen.

Kijk de video en noem daarna zoveel mogelijk uitvindingen uit dit tijdvak.

Deze eeuw (19e) wordt ook wel de ijzeren eeuw genoemd

In deze periode maakt Nederland niet alleen kennis met onder andere de stoomtrein en de fotografie. 

Maar de achternaam wordt ook ingevoerd en de slavernij wordt afgeschaft.

Einde Franse tijd

Tussen 1813 en 1815 kwam er een einde aan de Franse tijd. De nederlaag voor Frankrijk werd definitief op 16 juni 1815 door de slag bij Waterloo.

Prins Willem, zoon van stadhouder Willem V, werd de nieuwe koning van het Koninkrijk der Nederlanden.

Nederland wordt een koninkrijk

De Franse Tijd in Nederland duurde van 1795 tot 1813. Hierin was Nederland van 1795 tot 1810 bezet door Frankrijk, en maakte het van 1810 tot 1813 deel uit van het Eerste Franse Keizerrijk.

Keizer: Napoleon Bonaparte (iedereen kreeg een achternaam!)

In 1815 werd Nederland een koninkrijk met koning Willem I als eerste koning.

Koning Willem I

In 1813 kwam prins Willem al aan in Scheveningen. In veel geschiedenisboeken stond dat het hele strand vol juichende mensen stond, maar het waren er in het echt maar een paar.

'Drie man en een paardenkop', zei prins Willem zelf.

Weetje: in deze tijd (1826) werd 

de eerste foto gemaakt!

Hoe lang duurde het maken van een foto?

8 uur!!!

België

België hoorde toen nog bij het koninkrijk.

Willem I was daar niet geliefd.

De Belgische revolutie brak uit.

In 1839 werd België onafhankelijk.

Tijd van burgers en stoommachines 

Wat gebeurde er nog meer?

          Industriële revolutie:

Grote verandering in de productiemethoden, waarbij handarbeid wordt vervangen door machines. 

Uitvinding stoomtrein

Op 20 sep. 1938 werd de eerste spoorlijn geopend.

Tegenstanders dachten dat de koeien zure melk zouden gaan geven. 

Ook dachten ze dat mensen aan boord van de trein zouden stikken, dat paarden op hol zouden slaan en dat er veel ongelukken zouden gebeuren met treinen.

Veranderingen

• Mensen trekken van het platteland naar de stad 

• Mensen werken in de fabriek ipv op de boerderij 

• Mensen reizen met de trein ipv per koets.

• Nederland schafte de slavernij pas in 1863 af. (Slaven moesten nog 10 jaar zwaar onderbetaald doorwerken!) 

Arme arbeiders

Rijke ondernemers

Verzuiling vanaf 1880

energie

energiebron

ondernemer

stoommachine

apparaat dat wordt aangedreven door het damp van kokend water

de kracht dat ervoor zorgt dat iets gebeurt

iemand die met een eigen bedrijf zijn inkomen verdient

iets dat energie geef zoals steenkool, water, wind en zon

korte oefening van 1.1, herhalen van lesstof. 

Hoeveel geld denk je verdiende een kind dat werkte in de fabriek in de negentiende eeuw?

1. 1 gulden per dag
2. niks
3. een maaltijd
4. 0,12 cent per dag

Hoe lang duurde de gemiddelde werkdag van zowel kind als volwassene?

1. 3 uur
2. 8 uur
3. 12 uur
4. 15 uur

Hoe oud konden kinderen al beginnen met werken in de fabrieken?

1. 7 jaar
2. 12 jaar
3. 5 jaar
4. 10 jaar

Waarom wilden fabrieksdirecteuren graag kinderen in dienst?

1. ze werkten hard
2. ze waren goedkoop
3. ze buitten graag mensen uit
4. ze luisterden goed

Afschaffing kinderarbeid 1874

Door het Kinderwetje van Van Houten kwam er een verbod op werken ...

1. in fabrieken
2. in fabrieken en mijnen
3. in fabrieken en op het land
4. in fabrieken, mijnen en op het land

Naar school!

1874: Kinderwetje van Van Houten

1901: Leerplichtwet

Toen was pas echt de tijd van 

kinderarbeid voorbij.

Tijdvak 9 wereldoorlogen

In deze tijd vonden de eerste en tweede wereldoorlog plaats. 

Veel mensen waren arm, hadden geen werk of stierven door geweld.

Maak de aantekeningen over het tijdvak burgers en stoommachines af.

De Eerste Wereldoorlog

Wat weet je eigenlijk al 

over de Eerste Wereldoorlog?

De Eerste Wereldoorlog

1914-1918

Duitsland, Frankrijk en Engeland

Duitsland voelt zich de sterkste van Europa.

Frankrijk is jaloers en geïrriteerd door Duitsland

Engeland is alleen geïrriteerd door Duitsland

Dit gaat nog net goed totdat in 1914...

Keizer Wilhelm II was de baas in Duitsland en vond dat Duitsland iedereen kon verslaan.

De moord op Frans-Ferdinand in 1914

Oostenrijk is een vriend (BFF) van Duitsland.

De prins van Oostenrijk (Frans-Ferdinand) wordt vermoord

                Start Eerste Wereldoorlog

Oorlog werd gezien als enige oplossing

De loopgraven

De oorlog loopt vast en soldaten gaan zich

ingraven. Dit noem je: Loopgraven

Hoe was dit:

• Koud
• Gevaarlijk
• Doelloos

De oorlog stopt pas

in 1918

Einde van de oorlog

Duitsland geeft in 1918 de oorlog op

• Te zwak
• Amerika

Frankrijk, Engeland en ook Amerika geven een zware straf:

• Gebied afstaan
• Kleiner leger
• Veel geld betalen

En wie komt hier uit gekropen....

vredesverdrag

Economische wereldcrisis

1929: economische wereldcrisis

Werkloosheid> geen geld> geen luxe dingen kopen> fabrieken failliet> werkloosheid etc.

Voor Duitsland was de armoede nog groter!

Na de 1e wereldoorlog

1929: economische crisis
--> Duitsland had crisis + schulden door Vredesverdrag 
--> Ze vonden dat ze te hard gestraft werden
--> gevolg: onvrede + spanningen liepen op

Schoolopdrachten 

* Doe de quiz over de IJzeren Eeuw 

https://schooltv.nl/item/welkom-in-de-ijzeren-eeuw

Kijk hierbij ook de filmpjes.

* Tijdvak 9

Maak de aantekeningen van de les over het tijdvak wereldoorlogen af.

Linkje

tijdlijn