HEY 5.2 Vrijmaken van energie

5.2 Vrijmaken van energie

Leerdoelen

Je legt uit hoe in het lichaam verschillende vormen van energie in elkaar over kunnen gaan.

Je vergelijkt in een reactievergelijking de anaerobe en aerobe dissimilatie van glucose.

Je herkent in welke situaties anaerobe en aerobe dissimilatie plaatsvinden.

Je vergelijkt de dissimilatie van glucose, eiwitten, en vetten.

Dissimilatie

= stapsgewijs afbreken van koolhydraten, eiwitten en vetten. hierdoor komt energie vrij-deels warmte, rest in ATP.

• Volledige dissimilatie: alleen met zuurstof in mitochondriën.
• Onvolledige dissimilatie: zonder zuurstof leidt tot melkzuur. (verzuring)

Dissimilatie

Bij dissimilatie komt de chemische energie die vastgelegd is in organische stoffen weer vrij. Glucose is het belangrijkste dissimilatieproduct. Gebeurt in mitochondriën.

Dissimilatie met zuurstof: aerobe dissimilatie

C₆H₁₂O₆ + 6 O₂ + 38 ADP + 38 P_i → 6 H₂O + 6 CO₂ + 38 ATP

Assimilatie: vorming ATP

Dissimilatie: ATP omzetten naar ADP (energie komt vrij)

Wat is dissimilatie?

1. Verbranding
2. Fotosynthese
3. Opbouwen van stoffen
4. A en C zijn juist, B is onjuist

Dissimilatie is...

1. Afbraak van organische moleculen
2. Afbraak van anorganische moleculen
3. Opbouw van organische moleculen
4. Opbouw van anorganische moleculen

Wat is ATP?

1. Een enzym dat betrokken is bij de aerobe dissimilatie
2. Een receptor die de cel aanzet tot de verbranding van meer glucose
3. Een chemische energiedrager voor de meeste processen in de cel

Hoe komt je cel aan ATP?

1. Glucose wordt omgezet in ATP in de mitochondriën
2. Glucose wordt omgezet in P, en die wordt aan ADP gekoppeld
3. Glucose wordt eerst gedissimileerd, en dan wordt glucose omgezet in ATP
4. Glucose wordt gedissimileerd en met de energie daarvan wordt P gekoppeld aan ADP.

Fosfaataccu

• ATP kan opraken bij veel of plotselinge inspanning (+/- 3 sec)
• De fosfaataccu is "een noodaccu" om een tekort aan ATP op te lossen 
• Creatinefosfaat kan zijn fosfaatgroep afstaan aan ADP -> nieuwe ATP

Fosfaataccu 

= ATP- en CP-voorraad samen in je spiercellen

Levert tussen 10-20 seconden energie

Anaerobe dissimilatie

Anaerobe dissimilatie: als er wel energie nodig is maar niet of onvoldoende zuurstof

Volgt vaak na de fosfaataccu -> hart en longen nog niet voldoende actief

Anaerobe dissimilatie

Anaerobe dissimilatie

Bij de anaerobe dissimilatie van glucose ontstaat 2 ATP per molecuul glucose + 2 melkzuur.

Dit heet melkzuurgisting.

Het vindt plaats in het grondplasma.

Door het melkzuur verzuren je spieren.

Aerobe dissimilatie

Aeroob = Met zuurstof

Dissimilatie glucose = 38ATP

Gebeurt in mitochondriën

Aerobe dissimilatie (verbranding met zuurstof)

Aerobe dissimilatie glucose 

Welke twee energierijke stoffen vormen de fosfaataccu?

1. ATP & CP
2. ATP & ADP
3. ADP & CP
4. P & CP

Na hoeveel seconden is de fosfaataccu op?

1. 5 seconden
2. 25 seconden
3. 35 seconden
4. 15 seconden

Waar vindt de anaerobe dissimilatie plaats?

1. Grondplasma
2. Mitochondrium
3. Grondplasma en mitochondrium
4. Buiten de cel, in het grondplasma en mitochondrium

Wat is de energieopbrengst van anaerobe dissimilatie?

1. 2 ATP
2. Geen ATP
3. 4 ATP
4. 36 ATP

Wat is geen kenmerk van de anaerobe dissimilatie melkzuurgisting?

1. Levert veel ATP op
2. Spieren verzuren
3. Er ontstaat ook glucose
4. Komt na 10 seconden op gang

Wat is het verschil tussen aerobe en anaerobe dissimilatie?

1. Aeroob is met zuurstof Anaeroob is zonder
2. Aeroob is zonder zuurstof Anaeroob is met
3. Aeroob is met glucose Anaeroob is zonder
4. Aeroob is zonder glucose Anaeroob is met

Wat zijn de eindproducten bij de aerobe dissimilatie?

1. zuurstof en glucose
2. koolstofdioxide en melkzuur
3. koolstofdioxide en water
4. koolstofdioxide en alcohol

Waar vindt aerobe dissimilatie plaats?

1. In de celkern
2. In het cytoplasma
3. In het mitochondrium
4. In de bladgroenkorrels

Hoeveel ATP levert de aerobe dissimilatie op?

1. 1
2. 2
3. 38
4. 40

Dissimilatie van eiwitten en vetten 

• aëroob 
• dissimilatie vetten in cytoplasma en mitochondria
• dissimilatie van eiwitten in maag/darmstelsel en cytoplasma levercellen. Eiwitten worden niet "opgeslagen" in het lichaam.

Dissimilatie vetten/eiwitten

Vetten leveren meer energie dan koolhydraten of eiwitten. 

Bij dissimilatie van eiwitten komt ammoniak vrij, dit wordt omgezet in ureum. Dit wordt met urine uitgescheiden. 

Aerobe dissimilatie - vet(zuren)

Alleen aeroob (met voldoende zuurstof)

Vetzuren

Vetmolecuul

Glycerol

in grondplasma

Pyrodruivenzuur

Mitochondriën

BINAS 67G1

Afvalstoffen

CO2 -> longen

H20 -> longen, zweet & urine

Ureum -> urine

Aan de slag!

5.2 Vrijmaken van energie lezen

Maken opdr. 20, 21, 22, 27, 28, 29, 30, 33, 34

Nakijken

Extra tijd? Maak een samenvatting