Hoe ontstaan gebergtes zoals de Alpen?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Het landschap verandert

Van de bergen naar de zee

Nutbeij presents

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je uitleggen hoe gebergtes zoals de Alpen ontstaan en het verschil tussen oceanische en continentale aardkorst benoemen.

Wat weet je al over het ontstaan van gebergtes?

Plaatbewegingen van de aarde

Platen van de aardkorst bewegen door convectiestromen in de mantel. 

Convectiestromen zijn de bewegingen van het magma. Dit is vloeibaar gesteente. Je kunt deze bewegingen vergelijken met een pan kokende soep, waarbij de groente de magma moeten voorstellen. 

Plaatbewegingen van de aarde

Dit kan leiden tot verschillende soorten plaatgrenzen: uit elkaar, langs elkaar en naar elkaar toe

Oceanische en continentale aardkorst

De continentale korst is de bovenste laag van de aarde en bestaat uit een verschillende gesteentesoorten, waaronder graniet en afzettingsgesteenten. Deze korst weegt minder zwaar dan een oceanische korst

De oceanische korst is het deel van de aardkorst dat onder de oceanen ligt. De oceanische korst bestaat voornamelijk uit basaltgesteente, dat dichter en dunner is dan de continentale korst. Het weegt zwaarder. 

Gebergtevorming

Wanneer oceanische korst subduceert onder continentale korst, kan dit gebergtevorming veroorzaken, zoals bij de vorming van de Alpen 

Klaar? Maak paragraaf 3.4 helemaal af

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.

Hoe ontstaat een gebergte zoals de Alpen?

1. Door vulkanische activiteit
2. Door de beweging van de maan
3. Door de botsing van aardplaten
4. Door erosie van wind en water

Wat is een belangrijke oorzaak van gebergtevorming?

1. Klimaatverandering
2. Platentektoniek
3. Meteorietinslagen
4. Zeespiegelstijging

Wat gebeurt er bij het ontstaan van gebergten?

1. De magnetische polen verschuiven
2. De oceanen drogen op
3. Aardplaten schuiven tegen elkaar
4. De temperatuur van de aarde stijgt

Welke krachten spelen een rol bij gebergtevorming?

1. Druk en plooiing
2. Zwaartekracht en wrijving
3. Elektromagnetische golven
4. Kernfusiereacties

Wat zorgt voor het omhoog komen van gebergten?

1. De kracht van vulkaanuitbarstingen
2. De invloed van aardstralen
3. Het smelten van gletsjers
4. Opstuwing door tektonische krachten