wat herhaling

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Herhaling voor SE

elasticiteiten (hoofdstuk 6) Deze week!

hoofdstuk 12 volledige mededinging (=volkomen markt)

hoofdstuk 13 overheidingrijpen

hoofdstuk 14 onvolkomen markten

Prijselasticiteit van de gevraagde hoeveelheid

De prijselasticiteit zegt iets over hoe sterk de gevraagde hoeveelheid reageert op een daling of stijging van de prijs.

Elastisch

Iets is (prijs)elastisch als de vraag sterk  reageert op een verandering van de prijs.

Als de prijs met bijvoorbeeld 1% stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid met meer dan 1% dalen.

Andersom, als de prijs met bijvoorbeeld 1% daalt, zal de gevraagde hoeveelheid met meer dan 1% stijgen.

Inelastisch

Iets is (prijs)inelastisch als de vraag niet sterk  reageert op een verandering van de prijs.

Als de prijs met bijvoorbeeld 1% stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid met minder dan 1% dalen.

Andersom, als de prijs met bijvoorbeeld 1% daalt, zal de gevraagde hoeveelheid met minder dan 1% stijgen.

Berekening prijselasticiteit

De prijselasticiteit kun je als volgt berekenen:

                    

Absolute waarde Ev < 1 inelastisch 

Absolute waarde EV > 1 elastisch

(absolute waarde is zonder rekening te houden met het teken).

Er is sprake van een elastisch vraag. De prijs stijgt met 2%. De vraag zal...

1. met meer dan 2% dalen
2. met minder dan 2% dalen
3. met meer dan 2% stijgen
4. met minder dan 2% stijgen

De prijs daalt met 10% en hierdoor stijgt de vraag met 20%.
Hoe groot is de elasticiteit en is dit elastisch of inelastisch?

1. Ev = -2 Inelastisch
2. Ev = -2 Elastisch
3. Ev = -0,5 Inelastisch
4. Ev = -0,5 Elastisch

De prijs stijgt met 10%. Verder is gegeven dat de elasticiteit -1 is.
Met hoeveel verandert de vraag?

1. Daalt met 1%
2. Daalt met 10%
3. Stijgt met 10%
4. Dat kun je niet zeggen

Stel, de prijs daalt met 5%.
De elasticiteit is -2.
Met hoeveel verandert de vraag?

1. Stijgt met 10%
2. Stijgt met 2,5%
3. Daalt met 2,5%
4. Daalt met 10%

Prijselasticiteit via vraagfunctie

Als je een vraagfunctie hebt en er is een (prijs)verandering gegeven, kun je ook op die manier de prijselasticiteit berekenen. Je moet dan eerst de procentuele verandering van prijs en gevraagde hoeveelheid berekenen.

Voorbeeld

De volgende vraagfunctie is gegeven: q_v = -10p + 500

De prijs stijgt van 10 naar 15.

Hoe groot is de bijbehorende prijselasticiteit?

Voorbeeld: uitwerking

Inkomenselasticiteit

Hoe sterkt reageert de vraag op een verandering van het inkomen.

De berekening werkt (ongeveer) hetzelfde, maar de betekenis van de uitkomst is anders!

E.i = % verandering Qv / % verandering i

- Inferieure producten: E.i. = negatief, deze producten worden vervangen  

   door een luxere variant bij stijging van het inkomen

- normale / noodzakelijke producten: E.i. tussen 0 en 1, van deze producten blijf je ongeveer  
   hetzelfde kopen --> % verandering i > % verandering Qv

- Luxe goederen: E.i groter dan 1, je gaat 'veel' meer van deze producten kopen -->
     % verandering Qv > % verandering van i

Inkomenelasticiteit: grafieken

_________

drempel 

inkomen

Kruislingse prijselasticiteit

Bij de kruiselingse elasticiteit gaat het om de mate waarin de vraag naar een product reageert op een prijsverandering van een ander product.

Ek = % verandering vraag naar product 1

           % verandering prijs van product 2

met hoeveel procent zal de vraag naar koffiemelk dalen als de prijs van koffie hoger wordt? (Complementaire producten)

of met hoeveel procent zal de vraag naar treinkaartjes toenemen als benzine duurder wordt? (Substitueerbare producten)

Kruislingse prijselasticiteit

Complementaire goederen zijn goederen die elkaar aanvullen in het gebruik. Zoals koffie en koffiemelk, benzine en auto’s, mobiele abonnementen en mobieltjes of patat en mayonaise.

Substitutiegoederen zijn goederen die elkaar in het gebruik kunnen vervangen. Zoals benzine en trein, koffie en thee of vaste telefonie en mobiele telefonie.

Samenvatting elasticiteiten

0

Maakt een bedrijf winst? Dat hangt af van….

Kostenstructuur 

• Proportionele kosten 
• Niet-proportionele kosten 

Opbrengst → marktvorm 

• Volkomen concurrentie (P=GO=MO)

 

• Monopolie (P=GO≠MO)

 

• Oligopolie (P=GO≠MO) 

 

• Monopolistische concurrentie (P=GO≠MO)

Volkomen concurrentie vs Monopolie 

Volkomen concurrentie

• Veel vragers, veel aanbieders 
• Producent heeft geen invloed op P
• Hoeveelheids-aanpasser 
• GO = P = MO = een horizontale rechte lijn → de 'prijs-afzetlijn' 
  

Monopolie

• Veel vragers, een aanbieder 
• Producent heeft wél invloed op P 
• Prijszetter 
• GO = P = de collectieve vraaglijn     → de 'prijs-afzetlijn' 
  

Winstmaximalisatie: volkomen concurrentie

Maximale omzet: (MO=MK) x Q (blauwe vierkant)

Maximale winst: ((MO=MK) - GTK) x Q (groene vlak)

Oefenopgave (volkomen concurrentie)

Stap 1:

60p -120 = -70P + 450

130P - 120 = 450

130P = 525

P = 4,038 = €4,04

Stap 2:

P tot aan snijpunt MK(want P=MO)

Stap 3:

MK tot snijpunt GTK

Het bedrijf met een monopoliepositie..

GO

GO is niet een horizontale lijn zoals bij volkomen concurrentie.  

MO

MO snijdt de X-as op de helft van het GO-snijpunt van de X-as. → omzet maximaal(!)

Wel vanuit dezelfde Y-waarde bij X=0 starten 

BEP-1

BEP-2

Formule

GO = de prijs-afzetlijn(de formule van Qv)

Max. winst

MO=MK

Winstmaximalisatie

Ander belangrijk punt

Break-evenpunt: geen winst en geen verlies.

TO = TK

of

P = GTK

Volkomen concurrentie

Veel vragers

veel aanbieders

homogene producten

vrije toe- en uittreding

Geen invloed op de verkoopprijs --> de evenwichtsprijs ontstaat (Qv = Qa)
                                                                             p = mo = go

Volkomen concurrentie

Veel vragers

veel aanbieders

homogene producten

vrije toe- en uittreding

Geen invloed op de verkoopprijs --> de evenwichtsprijs ontstaat (Qv = Qa)
                                                                             p = mo = go

Werkt toe naar een winst van nul --> MK = GTK

Van TK naar collectieve aanbodfunctie

zet TK om naar MK
aanbieder streeft naar Maximale winst dus

MO = MK, maar bij volkomen concurrentie geldt P = MO

dus p = MK

p = functie omzetten naar q = functie (dan heb je individuele aanbodfunctie)

q functie omzetten naar Qa (collectieve aanbodfunctie)