2.4 Ontwikkeling en werk

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§2.4 Ontwikkeling en werk

Wat gaan we doen?

Kleine terugkoppeling vorige les

Lezen (5 min)

Uitleg + aantekeningen 

Huiswerk

Lesdoel: Je kunt verklaren waarom de internationale arbeidsverdeling aan het veranderen is

Nu:

Grootmachten bij gekomen:

- EU en China

Kleinere landen:

- Regionale 

   samenwerkingsverbanden

Waarom?

- Tegenwicht bieden.

Onderwijs

Onderwijs leidt tot:

1. Minder armoede

2. Betere gezondheid

3. Betere maatschappelijke positie 

     van vrouwen.

Lezen 2.4

5 minuten

Centrum-Periferie

Economisch	Centrum	Semi-periferie	Periferie
Bruto Nationaal Product	Hoog	Gemiddeld	Laag
Beroepsbevolking	3e sector	2e sector	1e sector

BNP (Inkomen)

Landbouw (1e)

Industrie (2e)

Diensten (3e)

Welke algemene regel kan je uit de kaart opmaken?

Gebruik een hoe-hoe zin.

Welke algemene regel kun je uit deze kaart halen?

Gebruik een hoe-hoe zin. 

Werkgelegenheid in wereldsysteem

Centrum:

Zakelijke en financiële diensten.

Semiperiferie:

BRICS-landen vooral --> Industriële producten.

Periferie:

Vooral grondstoffen.

Soms laagwaardige industrieproducten.

Laagwaardig industrieproduct, 

katoengaren.

Centrum-periferie model

Dit model laat de dominante rol van rijke landen/regio's zien en de afhankelijkheid van arme landen/regio's.

• Grondstofafhankelijkheid?

Centrum - Periferie

Centrum - Periferie

Economische geschiedenis

3 ingrijpende veranderingen

1. Agrarische revolutie 

2. Industriële revolutie 

3. Opkomst dienstenmaatschappij

Verschuiving werksectoren

Minder mensen in agrarische en industriële sector door:

- mechanisering

Centrumlanden

- de-industrialisatie (werk in  

   dienstensector)

Verschuiving werksectoren

Komt door:

1. Stijging arbeidsproductiviteit.

2. Stijging welvaart en     

    opleidingsniveau.

3. Ontwikkeling van de 

     informatietechnologie.

Internationale arbeidsverdeling

Specialisatie van werkgelegenheid in de 

verschillende delen van de wereld. Na 1970 -> veranderingen.

Deze verschuiving is te zien aan:

1. Verdeling beroepsbevolking 

2. Samenstelling exportpakket

Verschil in centrum, semiperiferie en periferie?

Export: alleen grondstoffen (periferie)

Dit heeft nadelen.

1. Prijzen van grondstoffen zijn 

in de periode 1970-2020 minder 

snel gestegen dan de prijzen van 

eindproducten.

Structurele verbetering?

Eenzijdig exportpakket: afhankelijk van één of een paar exportproducten. Nodig: diversificatie (Het door middel van spreiding, bijvoorbeeld van inkomstenbronnen, verlagen van een risico).

Export alleen grondstoffen

Dit heeft nadelen.

2. Prijzen van grondstoffen wisselen sterk op wereldmarkt.

3. Oogst kan mislukken.

4. De opbrengst lang niet altijd bij 

     de burgers terecht. Wel bij MNO's.

Export alleen grondstoffen

Dit heeft nadelen:

Aan de slag

Huiswerk paragraaf 2.4 af

Klaar? Samenvatting

Tijd over -> filmpje BRICS

Periferie

Centrum

'Slechte' banen

Producten

Te weinig werkgelegenheid

Bevolking wil niet meer in fabrieken werken

Vraag naar luxeproducten

Zeer afhankelijk

Lonen zijn laag

Enorme bedrijven

Tijdens industrialisatie ....

1. Krimpt de tertiaire sector
2. Groeit de secundaire sector
3. Groeit de primaire sector

Wat is de agrarische revolutie?

1. De overgang van jagen naar boeren
2. De overgang van verzamelen naar jagen
3. De overgang van boeren naar steden
4. De overgang van boeren naar verzamelen

De industriële revolutie: 

1. Industriële revolutie: van machines naar handwerk ontstond in Frankrijk rond 1800
2. Industriële revolutie: van handwerk naar machines ontstond in Groot-Brittanie rond 1800
3. Industriële revolutie: van handwerk naar machine ontstond in Frankrijk rond 1800
4. Industriële revolutie: van handwerk naar machines ontstond in Frankrijk rond 1900

Wat is internationale arbeidsverdeling?

1. specialisatie van een persoon qua werk
2. specialisatie van werkgelegenheid in verschillende delen van de wereld
3. Veel landen maken dezelfde producten
4. specialisatie van werkgelegenheid in verschillende delen van een land

Wat zegt de samenstelling van de beroepsbevolking over de ontwikkeling in een land?

1. Veel mensen in de landbouwsector betekent lage ontwikkeling
2. Veel mensen in de dienstensector betekent verder ontwikkeld.
3. Veel mensen in de industrie betekent dat het een semi- perifeer land is.
4. Veel mensen werkzaam in de landbouw betekent een perifeer land

2 beweringen:
1. Een eenzijdig exportpakket komt vaak voor in (semi)perifere landen
2. Hoe breder het exportpakket van een land , hoe kwetsbaarder een land is

1. Beide beweringen zijn juist
2. Beide beweringen zijn onjuist
3. Bewering 1 is juist, 2 onjuist
4. Bewering 2 is juist, 1 onjuist

Hoe kunnen we Europa verdelen in centrum en periferie?

1. Noord = centrum Zuid = periferie
2. Oost = centrum West = periferie
3. Zuid = centrum Noord = periferie
4. West = centrum Oost = periferie