H1 Nederland en Indonesië - herhaling

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H1 Nederland en Indonesië

Hoe waren en zijn de verhoudingen tussen Nederland en Indonesië van 1600 tot nu?

Specerijen

• Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, medicijn.

• Groeit alleen in Zuidoost-Azië.

• Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

Doel: monopolie op de specerijenhandel ten oosten van Kaap de Goede Hoop

Hoe?

• Uitschakelen van concurenten

• Bouwen van handelposten

• Contracten met inheemse vorsten

• Opbouwen van handelsnetwerk in Azië

• Indien nodig: veel geweld

1799: Einde VOC

Failliet

Oorzaken:

- Verloren oorlog tegen Engeland

- Minder vraag naar specerijen

- Slecht bestuur (corruptie)

Nederlands-Indië

1799: De Nederlandse staat neemt alle bezit en schulden van de VOC over

Vanaf nu wordt er gesproken van de kolonie Nederlands-Indië

Modern Imperialisme

Imperialisme = grondgebied veroveren

Modern Imperialisme = grondgebied veroveren in Azië en Afrika door Europese landen vanaf 1800

Modern Imperialisme, waarom?

Oorzaken:

1. Grondstoffen: zodat de industrie (fabrieken) kunnen draaien
2. Aanzien: een groot rijk geeft macht en status
3. Cultuur verspreiden: Europeanen vinden zichzelf superieur

Veroveringen

Het KNIL verovert langzaam steeds meer gebieden en eilanden in Indonesië

Nederland noemt dit: Pacificatie (brengen van vrede)

Ook al werd er veel geweld gebruikt

Bestuur van Nederlands-Indië

Als een gebied is veroverd, gebruiken de Nederlanders de leiders die er al waren

• Nederland laat het bestaande, inlandse (Javaanse) bestuur intact

• Nederland plaats boven en naast dit inlandse bestuur, een eigen, binnenlands, bestuur met Nederlandse ambtenaren van de NHM (Nederlandsche Handelsmaatschappij)

Gouverneur-Generaal

Gouverneur

Resident

Binnenlands bestuur

Assistent-resident

Regent

Inlands bestuur

Districtshoofd

Onderdistrictshoofd

Dorpshoofd

Verdeelt het werk en betaalt het plantloon uit

Hoogste ambtenaar in Nederlands-Indië

Hoofd van een provincie

Controleur

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

Javaanse vorsten

Cultuurstelsel

Nederland heeft rond 1815 weinig geld...

Dan komt er oorlog in Indonesië en roept België de onafhankelijkheid uit.

Hoe gaat de kolonie geld opleveren voor Nederland?

Cultuurstelsel

1. Boeren moeten 20% van hun land bebouwen met cultuurproducten die interessant zijn voor de handel (koffie, thee, suiker, tabak)

En

2. Herendiensten (voor boeren waarvan de grond niet geschikt was)

Een ramp voor de Indonesiërs

1. Hongersnood
2. Uitbuiting door de regenten
3. Herendiensten die werden uitgebreid

Kritiek uit Nederland

Max Havelaar, of, de koffijveilingen der Nederlandscha Handelsmaatschappij

Ook de Liberalen hadden kritiek

Liberalen willen persoonlijke vrijheid: het cultuurstelsel lijkt op slavernij en dwangarbeid

1870: afschaffing cultuurstelsel

Door de kritiek en de Liberalen die in Nederland aan de macht zijn wordt het cultuurstelsel in 1870 afgeschaft.

Er wordt nu ruimte gegeven aan particuliere ondernemers, maar is dit beter?

Na het cultuurstelsel

De tijd van de vrije economie

Liberale periode (zo min mogelijk regels voor ondernemers)

Ondernemers in Indië

Steeds meer Europese ondernemers gaan naar Indië om daar grote bedrijven op te zetten

Ook in dunbevolkte buitengebieden

🏵

🌴

🌴

🌴

🕳

🌴

🕳

🛢

🛢

🛢

Koffie

☕️

⚽️

🌴

🍚

🍚

🍚

🍚

🖇

🖇

🚬

🌴

🚬

Goud

🏵

🌴

🛢

🌴

🌴

☕️

🛢

🌴

🍭

🏵

🏵

☕️

Palmolie

🌴

Tabak

🚬

Aardolie

🛢

Suikerriet

🍭

Kolen

🕳

Rubber

⚽️

Rijst

🍚

Tin

🖇

Thee

🍵

🍵

🍵

Arbeid

In dunbevolkte gebieden waren niet genoeg arbeiders

Die werden uit andere gebieden in Azië gehaald (Java, China, India, enz...)

Arbeid

Het leven van deze Koelies was zwaar

Hard werken, slechte behandeling

Ethische politiek

Nederland wilde de inheemse bevolking "beschaving en cultuur bijbrengen"

De Ethische politiek bestond uit:

• Verbetering van het onderwijs in Nederlands-Indië

• Irrigatie aanleggen voor betere oogsten

• Emigratie bevorderen van dichtbevolkte naar dunbevolkte gebieden

• Verbetering gezondheidszorg

De onbedoelde gevolgen van beter onderwijs

• Sommige Indonesiërs gingen in Nederland studeren;
  

• ..en leren daar over vrijheid en democratie
  

• Gevolg: ontstaan nationalisme in Nederlands-Indië

Soekarno

Onderwijs in Nederland

Leert over vrijheid en wil dit ook in Nederlands-Indië

Nederlanders zetten hem meerdere keren in de gevangenis

Nationalisme

Trots zijn op de taal, cultuur en geschiedenis van het eigen volk

PNI: Partai Nasional Indonesia.

Eerste politieke partij, opgericht door Soekarno

17 augustus 1945

Proklamasi

Soekarno roept de onafhankelijke 'Republik Indonesia' uit

Politionele Acties

Nederland is het niet eens met een onafhankelijk Indonesië

Er worden soldaten gestuurd

Deze militaire acties worden 'politionele acties' genoemd

Dan lijkt het minder op een echte oorlog

Politionele acties

Militaire operaties in Nederlands-Indië

Guerrilla oorlog en Nederlandse oorlogsmisdaden

Naam zodat Nederland beter overkomt

Buitenlandse druk

VN; Nederland moet direct stoppen met de oorlog

VS; Als je niet stopt met oorlog voeren krijg je geen geld meer om Nederland op te bouwen na WO2 (Marshallhulp)

Soevereiniteitsoverdracht

Door internationale druk geeft Nederland zich over en is Indonesië vanaf 27 december 1949 officieel onafhankelijk

Na de onafhankelijkheid

Molukkers

Strijden in Indonesië voor de Nederlanders.

Kunnen na de onafhankelijkheid van Indonesië niet meer daar blijven.

Na de onafhankelijkheid

Komen tijdelijk in Nederland wonen.

Maar tijdelijk wordt permanent

Oorlogsmisdaden

Tijdens de onafhankelijkheidsoorlog met Indonesië werden door de Nederlands oorlogsmisdaden gepleegd

Filmpje

Molukkers in Nederland

Molukkers strijden in Indonesië voor de Nederlanders.

Kunnen na de onafhankelijkheid van Indonesië niet meer daar blijven.

Na de onafhankelijkheid

Komen tijdelijk in Nederland wonen.

Maar tijdelijk wordt permanent

Papoea-Nieuw-Guinea

Apart gebied

Bleef Nederlands na de onafhankelijkheid

Ook weer om gevochten