1.3 Bataafse revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

1.3 De Bataafse Revolutie

Programma

wat?	hoe?	tijd?
terugblik	klassikaal	10 minuten
uitleg 1.3	klassikaal	15 minuten
filmpje	klassikaal

Onrust 

• 1788: Schatkist van Lodewijk XVI leeg --> kritiek op koningspaar
• Staten - Generaal werden sinds 1614 bijeen geroepen, doel: nieuwe manier van belasting betalen en verzamelen klachten per stand 

Vergadering in Staten Generaal

• Mislukte oogsten en ijskoude winter zorgde voor meer honger & onrust.
• Staten Generaal voor het eerst bijeen sinds 1614. Maar, niets veranderd. 
• Stemmen per stand i.p.v. per hoofd --> 3e stand kon zo niks bereiken.  

Nationale vergadering

• 3e stand riep Nationale vergadering uit.
• Steeds meer leden uit 1e & 2e stand.
• oproepen tot een grondwet
• Koning gaf toe maar, belegerde Parijs om toch zijn zin te krijg
• 14 juli 1789: bestorming Bastille, begin Franse Revolutie 

Verloop

• na begin vd opstand: verklaring van de rechten van de mens en burger opgesteld -->door de Nationale vergadering hard gewerkt aan een grondwet
• 1791: grondwet daadwerkelijk opgesteld --> koning verloor bijna alle macht --> wilde hierom niet tekenen

opstand leidt tot terreur

• veel vragen: Frankrijk voortaan een republiek of monarchie?
• Franse edelen vluchtte naar buitenland --> oorlog tegen Oostenrijk en Pruissen 
• Oorlog verliep slecht; koning & koningin onthoofd (1793)
• Radicalen vs. gematigden --> tijd van Terreur

Jaren van Terreur

• Jaren van terreur (1792 / 1973)
• Girondijnen vs. Jacobijnen 
• Robbespiere, leider van de radicalen (Jacobijnen), schafte het koningschap af."
• De koning en koningin werden gevangen gezet en daarna onthoofd door de guillotine.
• Tegen de revolutie?! Doodstraf! 40.000 Fransen komen om het leven.

Portret van Maximilien de Robespierre (1758-1794), schilder onbekend, ca. 1790.

Robbespiere zou hetzelfde lot ondergaan als de duizenden die hij de dood injoeg: onthoofd door de guillotine.

Een guillotine.

https://historianet.nl/techniek/uitvindingen/guillotine-moest-doodstraf-afschaffen-maar-deed-het-tegenovergestelde

Napoleon

• situatie in FR.: --> bijna een koningsgezinde opstand: neergeslagen door Napoleon.

• benoemd als Legerleider van het Frans-Italiaanse leger
• kon orde op zaken stellen: 1799 staatsgreep

• In 1804 benoemt hij zichzelf tot keizer

Positieve gevolgen

Code Napoléon:

• Wetboek van Napoleon
• Alle mensen dezelfde wetten en straffen

Schaft in veroverde gebieden de standenmaatschappij af

Absoluut Keizer 

• Schaft vrijheid van meningsuiting af
  
• Censuur wordt weer ingevoerd
  
• Iedereen wordt in de gaten gehouden
  
  

Napoleon weet niet van ophouden

Strijd tegen Rusland

• Tactiek van de 'verschroeide aarde'
• Honger, ziekte en vooral kou
• 18.000 van 600.000 soldaten overleven

Ondergang Napoleon

Napoleon verslagen bij Leipzig (1813)

• Verbannen naar het eiland Elba
  
• Weet te ontsnappen --> nieuwe oorlog

Napoleon definitief verslagen bij Waterloo

• Verbannen naar het eiland Sint Helena
• Hier sterft hij in 1821

De Bataafse Revolutie

Leerdoel

Aan het eind van deze les:

• weet je waarom NL in opstand kwam tegen de stadhouder
• kun je verklaren hoe de Fransen in NL aan de macht kwamen
• weet je hoe NL werd bestuurd onder leiding van de Fransen

Aan het volk van Nederland......

'Het land is van alle Nederlanders en niet alleen van de Prins van Oranje en zijn vrienden. Dat zij U behandelen als hun persoonlijk eigendom is schandalig. Alle mensen zijn vrij geboren. De één heeft over de ander niets te zeggen.' 

• De schrijver roept het volk op om in opstand te komen tegen de stadhouder (staatshoofd) van Nederland.
• Waarom?

Eind 18e eeuw in Nederland:

• De welvaart van de Gouden Eeuw is verdwenen.
• Zeeoorlogen met Engeland.
• Willem V + regenten (bestuurders) krijgen de schuld.

Boze burgers grijpen de macht in veel steden. Deze burgers noemen we: patriotten

Patriotten

• Boze burgers die de macht grijpen: ze willen zelf hun stad besturen.
• Streven naar vrijheid, gelijkheid en democratie
• Leider: Joan Derk van der Capellen tot den Pol (schrijver van de tekst 'aan het volk van Nederland).

Bataafse Revolutie

• 1785: patriotten proberen de macht te grijpen.

1. Dit mislukt --> patriotten vluchtten naar Frankrijk.
2. 1789 revolutie in Frankrijk
3. 1795: Frankrijk bezet Nederland (Napoleon)
4. Willem V vlucht naar Engeland
5. De Bataafse Revolutie is gelukt!

De Bataafse Republiek (1795-1806)

Wat was nieuw?

• Democratische Revolutie, uitgevoerd door burgers (patriotten)
• Kiesrecht voor alle mannen.
• Centrale overheid (regering)
• Landelijke belasting
• openbare scholen
• postdienst

De Bataafse Republiek was echter niet van lange duur....