P3, Les 1 Politiek

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Politiek in Nederland

Wat is politiek?

Politiek

het besturen van een land of gebied

Democratie en dictatuur

Democratie

Manier hoe een land wordt bestuurd

In een democratie kiezen de mensen die in een land wonen personen die het land regeren

Mensen zijn vrij in een democratie

Dictatuur

In een dictatuur kiest de bevolking niet zelf

Inwoners hebben geen vrijheid

1 persoon (of klein groepje) maakt alle beslissingen 

Welke bestuursvorm hebben wij in Nederland?

Democratie

Dictatuur

Heeft Nederland een democratie of dictatuur en geef voorbeelden

Alle burgers mogen meebeslissen en er word naar ze geluisterd.

• burgers hebben inspraak
  
• de meerderheid beslist
  

De dictator of een kleine groep mensen zijn de baas. 

• meestal geen inspraak en geen vrijheid van eigen mening geven
• de wens van de meerderheid?
• tegenstanders worden vaak onderdrukt
  

Democratie

Dictatuur

Hoe ziet een democratie in eruit?

Wat zijn een directe en indirecte democratie en wat is een referendum?

Referendum 

De bevolking mogen zich uitspreken over politieke thema's.

Dit doen zij door te stemmen.

Dit kan bindend zijn of een advies zijn.

De inwoners van een land nemen zelf politieke beslissingen

Bijvoorbeeld door een referendum

De inwoners hebben via verkiezingen invloed op politieke kwesties  

Een volksvertegenwoordiger neemt beslissingen namens de bevolking van het land

Directe democratie

Indirecte democratie

Raadgevend referendum

• op initiatief van burgers
• in Nederland mogelijk tussen 2015 – 2018

Raadplegend referendum

• op initiatief van de overheid
• momenteel enige referendumvorm in Nederland
• vindt meestal op gemeentelijk niveau plaats

Welke vorm van democratie hebben wij (het meest) in Nederland?

Directe democratie

Indirecte democratie

Volksvertegenwoordigers

Iemand die gekozen wordt door de bevolking (door stemmen)

Deze persoon maakt beslissingen voor de inwoners in de politiek

Volksvertegenwoordigingen in Nederland

Gemeenteraad

Provinciale Staten

Parlement

Volksvertegenwoordigingen in Nederland

Wat voor soort beslissingen horen bij elk? 

• Gemeenteraad
  
• Provinciale Staten
  
• Parlement

• Beslissing over gemeentelijke kwestie: Woonwijk of industrieterrein?
• Beslissing over provinciale kwestie: Een nieuwe weg tussen twee steden of een natuurgebied aanleggen?
• Beslissing over landelijke kwestie: Verhoging van belastingen of niet?

Gemeenteraad

Provinciale Staten

Parlement

Volksvertegenwoordigers van een gemeente beslissen over gemeentelijke kwesties

Volksvertegenwoordigers van een provincie beslissen over provinciale kwesties

Volksvertegenwoordigers van het land beslissen over landelijke kwesties

• Het Nederlands parlement bestaat uit de Eerste Kamer en de Tweede Kamer.
• De Tweede Kamer heeft 150 leden die direct worden gekozen door de bevolking.
• De Eerste Kamer heeft 75 leden die worden gekozen door Provinciale Staten en dus indirect door de bevolking van Nederland.

In Nederland hebben wij dus een...

... parlementaire democratie 

• Een vorm van indirecte democratie 
• Burgers hebben via volksvertegenwoordigers in het parlement invloed op politieke kwesties 
• De belangrijkste politieke keuzes worden in het parlement gemaakt

Democratie

Dictatuur

Het volk heeft de macht.

De macht is ontstaan door middel van geweld.

Er zijn vrije en eerlijke verkiezingen.

Het woord van de machthebber is de wet.

Er is een scheiding van machten.

Je mag in de krant geen slechte dingen schrijven over de overheid.

Politieke gelijkheid voor iedereen.

De vrijheid van burgers wordt beschermd.

Het oprichten van een protestgroep is toegestaan.

Journalisten kunnen niet alles schrijven wat ze willen schrijven.

De macht ligt bij één persoon of partij.

Er is persvrijheid.

De koning en de koninklijke familie hebben alle macht.

Je mag de overheid aanklagen.

De politie kan makkelijk omgekocht worden.

Hoeveel Tweede Kamerleden zijn er?

1. 150
2. 75
3. 125
4. 225

Bedenk een probleem dat de gemeenteraad zou kunnen oplossen

Hoe worden de Eerste Kamerleden gekozen?

1. die worden niet die gekozen, maar benoemd
2. dat doen de leden van Provinciale Staten
3. dat gebeurt tegelijk met de Tweede Kamerverkiezingen

De 75 leden van de Eerste Kamer worden gekozen door de leden van de twaalf Provinciale Staten. De leden van Provinciale Staten worden op hun beurt gekozen door de burgers van de provincie.

Waaraan merk jij dat je in een democratie woont? Geef een voorbeeld