4.2 Organismen ordenen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

4.2 Organismen ordenen 

Planning van vandaag

• Leerdoelen 4.2
• Uitleg
• Opdracht in tweetallen
• Kennis vragen

Wat zijn cellen?

• Cellen zijn de bouwstenen van alle organismen en zorgen ervoor dat we kunnen groeien, ons voortplanten en reageren op onze omgeving.
• Je kan cellen alleen met een microscoop zien.

Bij de indeling in rijken kijken biologen naar de cellen van organismen. Ze letten op drie kenmerken van cellen;

• celkern

• celwand

• bladgroenkorrels

Dieren

• celkern✔
• celmembraan ✔
• cytoplasma ✔
• celwand
  
• vacuole
• bladgroenkorrels

Bacteriën

• celkern
• celmembraan✔
• cytoplasma✔
• celwand✔
• bladgroenkorrels 
• vacuole

Schimmels

• celkern✔
• celmembraan ✔
• cytoplasma ✔
• celwand✔
• vacuole✔
• bladgroenkorrels 

Planten

• celkern ✔
• celmembraan ✔
• cytoplasma ✔
• celwand✔
• vacuole✔
• bladgroenkorrels✔

Samenwerken

Wat? In tweetallen een cel tekenen en de onderdelen aangeven.

Hulp? Vinger opsteken 

Tijd? 3 minuten tekenen met timer, 2 minuten overleggen en afmaken

Uitkomst? Presenteren aan de klas.

Klaar? Aan de slag met opdrachten van 4.2

Succes! 😀

Presentaties

• Wat hebben jullie getekend?
• Welke onderdelen zien we allemaal in jullie cel?
  
• Bonusvraag: Wat zijn de taken van de verschillende onderdelen van de cel die jullie hebben getekend?

Indeling groepen

Indeling organismen in kleinere groepen

Door te kijken naar gemeenschappelijke kenmerken kun je organismen verder indelen in steeds kleinere groepen. 

Indeling organismen in steeds kleinere groepen

We delen het dier van de foto in in de juiste groep.

Rijk: Dieren

Stammen: Gewervelden

Klassen: zoogdieren

Orden: roofdieren

Families: katachtigen

Geslachten: panters

Soorten: luipaard

1. Dit rijk heeft geen kern
2. Dit rijk heeft bladgroenkorrels

1. 1. bacteriën 2. planten
2. 1. schimmels 2. bacteriën
3. 1. bacteriën 2. schimmels
4. 1. schimmels 2. planten

Wat is geen rijk ?

1. Planten
2. Bacterien
3. Zoogdieren
4. Schimmels

1. Dit rijk heeft geen celwand
2. Dit rijk heeft geen kern

1. 1. Schimmels 2. dieren
2. 1. Dieren 2. bacteriën
3. 1. Dieren 2. Schimmels
4. 1. Schimmels 2. Bacteriën

Welke beweringen zijn juist?
1. De cellen van schimmels hebben een celkern
2. Om de cellen van schimmels bevinden zich celwanden

1. 1
2. 2
3. 1 en 2
4. geen één

Zet in goede volgorde:
Klasse - Orde - Familie - Geslacht

1. Geslacht - Klasse - Familie - Orde
2. Klasse - Geslacht - Orde - Familie
3. Klasse - Orde - Familie - Geslacht
4. Orde - Klasse - Familie - Geslacht

naam voor eencellige organismen
zonder celkern,
omgeven door een celwand
zonder bladgroenkorrels

1. plantencel
2. schimmel
3. bacterie
4. dierlijke cel

Van wie is welke cel?

Dier

Schimmel

Bacterie

Plant

- ja, een celkern
- ja, een celwand
- ja, bladgroenkorrels

1. bacterie
2. schimmel
3. plant
4. dier

Wat is waar?

1. Cel 1: plantaardige cel Cel 2: dierlijke cel
2. Cel 1: Bacterie Cel 2: dierlijke cel
3. Cel 1: dierlijke cel Cel 2: plantaardige cel
4. Cel 1: Schimmelcel Cel 2: plantaardige cel

De cellen van dit organisme hebben

1. wel een celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels
2. wel een celkern -GEEN celwand - GEEN bladgroenkorrels
3. GEEN celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
4. GEEN celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels

-Wat heb je vandaag geleerd?
-Welke vraag heb je nog over dit onderwerp?
-Wat vond je het meest interessante deel van de les?
-Geef jezelf een cijfer voor hoe goed je het onderwerp begrijpt (1-10). Waarom dat cijfer?

opdracht

Lezen bs 4.2

maken opdracht 1, 4, 6 en 7

4. 3 Bacteriën en schimmels

Leerdoelen bij 4.3 Bacteriën en schimmels

• Je kunt de kenmerken van bacteriën noemen.
• Je kunt de kenmerken van schimmels noemen.
• Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels nuttig zijn voor mensen en de natuur.
• Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels schadelijk kunnen zijn voor de natuur.

 Bacteriën

Bacteriën zijn erg klein, ze bestaan maar uit één cel. Met het blote oog kan je een bacterie niet zien. Zelfs met een gewone microscoop kan je een bacterie niet zien, alleen met een elektronenmicroscoop wordt bacteriën zichtbaar. Een bacterie plant zich voort door deling. 

Bacterie kolonie

Meerdere bacteriën bij elkaar. 

Te zien zonder microscoop

bacterie kolonie

Je kunt de kenmerken van schimmels noemen.

• Schimmels zijn eencellig of meercellig
• Gisten zijn eencellig
• meercellige schimmels hebben meestal schimmeldraden
• Meercellige schimmels planten zich meestal voort door sporen
• Sommige schimmels vormen sporen in paddenstoelen
• Andere hebben aan het eind van de schimmeldraden sporen
• Gisten planten zich voort door deling (knopvorming)

Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels nuttig zijn voor mensen en de natuur.

• Bacteriën en schimmels (reducenten) voeden zich met dode resten van organismen.
• Bacteriën en schimmels worden gebruikt bij de productie van voedingsmiddelen.
• Bacteriën en schimmels worden gebruikt bij de productie van medicijnen.
• Bacteriën worden gebruikt bij de productie van wasmiddel.

Voedingsmiddelen met bacteriën en schimmels gemaakt

Met bacteriën:

• yoghurt en zuurkool
• aspartaan (zoetstof in bijv. limonade)
• zuurkool
• wasmiddel (met enzymen gemaakt door bacteriën)

Met schimmels:

• brood, bier en wijn, kaas

Schimmel - Gist

Gist is een ééncellige schimmel:

• wordt gebruikt bij de bereiding van brood, bier en wijn
• Gist wordt gebruikt om het brood / cake te laten rijzen

• Gist wordt gebruikt om suikers (bijv. de suikers in druiven) om te zetten in Alcohol

Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels schadelijk kunnen zijn voor de natuur.

• Voedselbederf
• ziekteverwekkers

Ziekteverwekkers

Bacteriële infecties:

• Longontsteking
• blaasontsteking
• krentenbaard

Te behandelen met antibiotica

Schimmelinfecties

• Zwemmerseczeem

Opdracht 

Lezen 4.3

maken opdrachten