Maatwerkuur H3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Maatwerkuur Nederlands

havo 3

Wat gaan we vandaag doen?

- Grammatica zinsdelen

- Herhaling onderdelen van vorig jaar

- Aan de slag!

Grammatica zinsdelen

Je benoemt de zinsdelen in een zin. 

Je begint met de persoonsvorm, verdeelt de zin van in zinsdelen en daarna benoem je ieder zinsdeel apart. 

Je | benoemt | de zinsdelen | in een zin. (Je = ond, benoemt = wwg, de zinsdelen = lv, in een zin = bwb)

Grammatica woordsoorten

Je benoemt de woorden in een zin. 

Je kijkt naar ieder woord en bedenkt in welk hokje het woord past.

Zo past 'je' bij persoonlijke voornaamwoorden, 'benoemt' bij zelfstandige werkwoorden, 'de' bij lidwoorden etc. 

Even oefenen...

1. Gisteren heb ik mijn jas aan de kapstok gehangen.

2. Die docent maakt voor onze klas altijd een uitzondering. 

3. Ingrid is vandaag voor het eerst naar de tandarts geweest.

4. Mijn oom heeft mijn nichtje een fiets voor haar verjaardag gegeven. 

Voorzetselvoorwerp

Sommige werkwoorden hebben een vast voorzetsel.

Bijvoorbeeld:

houden van

klagen over

feliciteren met

Voorzetselvoorwerp

Doordat die werkwoorden een vast voorzetsel hebben, kan zo'n zin nooit bestaan uit alleen een onderwerp en een werkwoord.

Je kan niet zeggen: Lisa houdt

Nee, je zegt: Lisa houdt van ... ijs!

van ijs noem je dan het voorzetselvoorwerp (vzv)

Voorzetselvoorwerp

Een bwb (bijwoordelijke bepaling) begint ook vaak met een voorzetsel. Het verschilt tussen een vzv en een bwb is als volgt:

Bij een bwb kan je het voorzetsel veranderen. 

Bijvoorbeeld: 

De mensen klagen over het weer. 

of

De mensen springen over het hek. 

Even oefenen

Noteer het vzv of de bwb uit de onderstaande zinnen. 

1. Ik waarschuwde haar voor de gevolgen.

2. Ik verlang nu alweer naar de herfstvakantie.

3. Hij stond voor een gesloten deur.

4. Hij wacht op het schoolplein. 

Naamwoordelijk gezegde

• Bestaat uit een werkwoordelijk deel en een naamwoordelijk deel
• Het werkwoordelijk deel bevat alle werkwoorden uit de zin. Een van deze werkwoorden is een vorm van een koppelwerkwoord.

Koppelwerkwoorden

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen

Koppelwerkwoorden

ZWABBELS + HDV

Naamwoordelijk gezegde

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Wel of geen naamwoordelijk gezegde?
Stel drie vragen:

Vraag 1: Staat er een vorm van een koppelwerkwoord in de zin?

Vraag 2: Gaat het in de zin om een ‘eigenschap’ (ook wel: toestand)?

Vraag 3: Wordt er in de zin iets over het onderwerp gezegd?

WWG of NWG?

wwg = alle werkwoorden in een zin

nwg = alle werkwoorden + een eigenschap die gekoppeld wordt

In een nwg zit altijd een koppelwerkwoord. Die zorgt ervoor dat er iets gekoppeld wordt!

Even oefenen

WWG of NWG?

1. Zijn vriend was ineens ziek geworden.

2. Mijn zus is vervelend geweest.

3. Het meisje werd naar school gebracht.

4. Het gebouw wordt afgebroken. 

Aan de slag!

Grammatica leer je het meest door het vaak te doen en kritisch na te kijken. 

Daarom is het belangrijk dat we er veel mee gaan oefenen. Voor deze les heb ik een overzicht gemaakt + opdrachten verzameld. Hiermee gaan we aan de slag!