Verhaalanalyse

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Genre

Er zijn allerlei soorten verhalen. Al deze verhalen kun je verdelen in twee categorieën: 

realistische verhalen: wat in het verhaal gebeurt, kan in de werkelijkheid ook echt gebeuren.  

niet-realistische verhalen: wat in het verhaal gebeurt, kan niet in de werkelijkheid plaatsvinden. 

- Waargebeurd, fact-fiction, fiction

- Biografie en autobiografie

 

Verder kun je nog verschillende verhaalsoorten onderscheiden. Deze verhaalsoorten worden ook wel genres genoemd. 

Genres

Perspectief

- Ik-vorm (ik-perspectief): Je weet alles van de 'ik'

- Hij/zij-vorm

- Auctoriaal perspectief: Je weet alles van iedereen

Plot 

De plot is de structuur van het verhaal met alle conflicten en keerpunten. Het is een soort geraamte waaraan het verhaal is opgehangen.

De plot ontwikkelt zich door gebeurtenissen die elkaar opvolgen. 

Deze gebeurtenissen houden verband met het conflict waar de hoofdperoon mee worstelt en zijn vaak  (onverwachte) keerpunten die zorgen voor spanning in een verhaal.

Plot

Een simpele weergave van de plot is:

karakter/personage + doel + conflict + oplossing = plot

personages

Een belangrijk onderdeel van het verhaal wordt gevormd door de personages. Allereerst is er de hoofdpersoon (of: de hoofdpersonen). Dit personage staat centraal in het boek en over hem/haar kom je het meest te weten.

Opbouw personage

- beschrijving uiterlijk/ innerlijk

- Vertellers commentaar

-Naamgeving (speaking names)

- commentaar van andere personages

- Daden of gebrek daaraan

- Weergave van innerlijk (b.v door gedachten)

- Weergave van wat het personage zegt of doet

Vertelperspectief

Een verhaal wordt vanuit een bepaald oogpunt verteld. Deze manier kan van invloed zijn op de inhoud van het verhaal. Een verhaal dat door de ogen van een bepaald personage verteld wordt, is immers subjectiever dan een verhaal via een alwetende verteller die alles ziet en weet. Wij onderscheiden drie vertelperspectieven.

Anton woonde in het tweede huis van links: dat met het rieten dak. Het heette al zo toen zijn ouders het kort voor de oorlog huurden; zijn vader had het eer- der ‘Eleutheria’ genoemd of iets dergelijks, maar dan geschreven in griekse letters. Ook al voordat de cata- strofe plaatsvond, had Anton de naam ‘Buitenrust’ niet opgevat als de rust van het buitenzijn, maar als iets  dat buiten de rust was, – zoals ‘buitengewoon’ niet op het gewone van het buitenzijn slaat (en nog minder op het buiten wonen in het algemeen), maar op iets dat nu juist niet gewoon is.

Zo zijn ze er dan achter dat ik een halve eeuw op Java ben. Proficiat met niets! En hoe ik de zaak ook wil omzeilen, Adeline Renselaar, de nicht van mevrouw Van Zadelhof, lijkt vastbesloten tot een feest. Ze heeft daartoe al drie families het hoofd op hol gebracht en is 15 van de week zelfs in de hertenkamp gesignaleerd, rebbelend over deze kwestie met de gouverneur. Vanochtend ontving ik met tegenzin een kleine feestcommissie die mij kwam polsen over tijd en plaats van mijn jubelviering. Ze vroegen naar de gevoeligheden van mijn bejaarde maag, waarmee ze rekening gaan houden bij de bereiding van een groots diner, alles in de stijl van 1850, het jaar dat ik hierheen verkaste. Ze doen maar. Of het niks kost

5. Tijdsperspectief 

Begrippen:

> chronologisch 

> niet-chronologisch 

> flashback 

> flashforward 

5. Tijdsperspectief

 Een schrijver kan met het verhaal mee vertellen of achteraf vertellen:

* de gebeurtenissen worden beschreven alsof ze op dit moment gebeuren of zoals het gebeurd is = chronologisch

* de schrijver begint bij de afloop en vertelt hij in de rest van het boek wat er daarvoor gebeurd is = niet-chronologisch 

Vaak begint hij midden in het verhaal en pas later vertelt hij wat er daarvoor gebeurd is, dit heet de voorgeschiedenis.

Flashback

Bij een flashback ga je terug in de tijd.

Flashbacks zijn een populaire literaire techniek voor schrijvers 

om bij het starten van een verhaal 

drama of spanning toe te voegen,
of om de lezer te vullen met belangrijke informatie.

Flashback

1. De verteller vertelt een ander over gebeurtenissen uit het verleden;

 

2. De verteller droomt over gebeurtenissen uit het verleden;

3. De verteller denkt terug aan gebeurtenissen uit het verleden
en onthult de informatie alleen aan de lezer;

4. De verteller leest een brief die teruggaat naar een eerdere tijd.

Flashforward

Een flash forward is een vooruitblik.

Ook een flashforward kun je gebruiken om spanning op te bouwen. Door een bepaalde – vaak onlogische - gebeurtenis aan te kondigen, wil de lezer te weten komen hoe of waarom iets gebeurd is / zal gebeuren. 

Flashforward

LET OP:

Een flashforward kan alleen verteld

worden door een auctoriale/alwetende verteller.

Als personage in een verhaal (ik of hij/zij) kun je
zelf namelijk nooit in de toekomst kijken.

RUIMTE

Geografische ruimte

sfeer scheppende ruimte

weersomstandigheden

sociale ruimte

Moraal

Moraal - een wijze les ontdekken.                                                                  De schrijver wil jou door het verhaal iets leren, hij heeft een boodschap over hoe je zou moeten leven. Een voorbeeld van een moraal is: als je problemen hebt, moet je hulp zoeken.