4.4 Burgeroorlog, oorlogscommunisme en Nieuwe Politiek (1 en 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

4.4 Burgeroorlog, oorlogscommunisme en Nieuwe Politiek

Vrede van Brest-Litovsk

maart 1918

• Het communistische Sovjet-Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek.

Russische Burgeroorlog

november 1917 - oktober 1922

• Complexe en bloedige oorlog tussen de Roden (bolsjewieken) en de Witten (mensjewieken/voorstanders Tsaar).
  
• Niet alleen tussen Russen, maar ook de geallieerden vochten mee met de witten.
• Roden zullen deze burgeroorlog winnen.

Amerikaanse soldaten marcheren in de Russische stad Vladivostok als onderdeel van het geallieerde anti-bolsjewistische leger.

Hoe wisten de Bolsjewieken te winnen?

• Trotski organiseerde het Rode leger > met terreur de boeren dwingen in dienst te gaan > 5.000.000 soldaten.
  
  
• Ook: veel Russen bang voor de terugkeer van 'de oude orde'.
  
  
• Invoering van 'de Rode Terreur' > de Tsjeka kreeg de vrije hand

De witte ridder verslaat de rode draak.

In juli 1918 worden tsaar Nicolaas II en zijn gezin

op brute wijze vermoord door de bolsjewieken.

Dit om te voorkomen dat de Witten hoop zouden houden op een terugkeer van de Tsaar.

De kamer waarin de familie is vermoord,

laat duidelijk zien hoeveel geweld is gebruikt.

Huiswerk

Lezen:  §4.4

De Sovjet-Unie 

onder Lenin

1917-1924

Hoe zag de Sovjet-Unie onder Lenin er uit?

• Eén partij heeft de macht en leidt de revolutie: de Communistische Partij. Dit heet ook wel: eenpartijdictatuur. 

• Breuk met ideeën van Marx: die geloofde dat de wereldrevolutie door de arbeidersklasse zou worden geleid > Lenin dmv een partij.

• Geheime politie (Tsjeka, later NKVD) rekent af met ‘vijanden’ van de Revolutie

Oorlogscommunisme

• Boeren moeten gratis graan en vlees leveren, op staken staat de doodsstraf 
• Fabrieken moeten staatseigendom worden
• Privé-eigendom is illegaal (en dus strafbaar)
• Arbeiders moeten inzetbare 'arbeidslegers' worden
• Gevolg: tienduizenden onwillige boeren vermoord of naar strafkampen gestuurd en uitbreken van hongersnoden

Sovjet Unie in 1921

Grote problemen in de samenleving:

• -Economische productie: zowel in de landbouw als industrie, gekelderd. Lage productiecijfers.
• -Problemen in zuid Rusland: enorme hongersnood als gevolg van WOI en de Burgeroorlog. Ongeveer 5 miljoen doden aan honger.
• -Grote logistieke problemen: spoorwegen en autowegen door de Burgeroorlog vernietigd. 
• -In 1919 verlies stukken gebied van Rusland (vrede van Versailles na WOI)
• -Grote problemen met de eigen inwoners/boeren; gedurende de burgeroorlog veel weerstand tegen de Bolsjewieken > ze moesten immers veel graan afstaan.
• Burgeroorlog afgelopen, maar de boeren accepteren dit gedrag van de overheid niet: grote boerenopstanden na de burgeroorlog.

Oplossing?

Nieuwe Economische Politiek

vanaf 1921

• Het oorlogscommunisme werkt niet en leidt tot veel weerstand van de bevolking.
• Tegen de onwil van het volk valt niet te strijden: Lenin komt met de N.E.P.
• Een deel van oogst mag weer op vrije markt worden verkocht.

Langzaam begint een jongeman, genaamd Iosif Dzjoegasjvili (bijnaam: Stalin), steeds belangrijker binnen de Communistische Partij te worden.

Lenin moet niets van Stalin hebben: hij vindt hem te grof en ongeschikt als leider (of opvolger). Maar Lenin krijgt een aantal beroertes...

• ...en sterft in 1924 zonder een duidelijke opvolger aan te kunnen stellen.

• Het lichaam van Lenin is sindsdien opgebaard en te bekijken op het Rode Plein in Moskou

Huiswerk

Lezen:  §4.4