*Spelling paragraaf 5, tussenletters in samenstellingen, vwo 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Spelling paragraaf 5

Tussenletters in samenstellingen

Welk woord is goed gespeld?

1. beresterk
2. berensterk

Welk woord is goed gespeld?

1. brekebeen
2. brekenbeen

Welk woord is goed gespeld?

1. gerstebier
2. gerstenbier

Welk woord is goed gespeld?

1. maneschijn
2. manenschijn

Welk woord is goed gespeld?

1. secondewijzer
2. secondenwijzer

Welk woord is goed gespeld?

1. stationchef
2. stationschef

Welk woord is goed gespeld?

1. suikersoort
2. suikerssoort

Welk woord is goed gespeld?

1. takkewijf
2. takkenwijf

Regels

Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een samenstelling: achter + licht = achterlicht. Soms moet je tussen die twee woorden tussenletters toevoegen: -(e)n-, -e- of -s-.

Zo bepaal je of je een -s- moet toevoegen

Als je in een samenstelling een -s- hoort, dan schrijf je die ook:

– machtsvertoon, passagierslijst.

Soms begint het tweede deel van de samenstelling met een s-klank. Vervang dan het tweede deel door een woord dat niet met een s-klank begint. Schrijf de -s- alleen als je hem bij de vervanging hoort:

– machtsstrijd, want machtsvertoon; passagiersschip, want passagierslijst.

Maar: slotceremonie, want slotalinea.

Zo bepaal je of je een -(e)n- moet toevoegen

Als het eerste deel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op -en heeft, schrijf je -en- tussen de woorden: berenkuil, vriendendienst.

Schrijf geen -(e)n- (maar soms wel -e-) in deze gevallen:

- Het eerste deel heeft geen meervoud: roggebrood, benzinelucht.

- Het eerste deel verwijst naar iets waar er maar één van is: zonnestraal.

- Het eerste deel heeft (ook) een meervoud op -s: (asperge – asperges) aspergesoep, (ziekte – ziekten/ziektes) ziektekiem.

- Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord: blindedarm, huilebalk.

- Het eerste deel versterkt een bijvoeglijk naamwoord: boordevol.

Opdracht

Maak de opdrachten op Nieuw Nederlands online

paragraaf 5 Spelling 'Tussenletters in samenstellingen'

Maak alle opdrachten. 

Lees eventueel de theorie en bekijk het filmpje als dat nodig is. De theorie staat ook in je boek op blz. 256

Klaar? Ga lezen in je leesboek.