Blok 4.2 C Grammatica Onderwerp en getalproef 1KGT

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

vandaag

- Pak je laptop

- Pak het boek Escape room 2.0

- afronden taken in Numo

- lezen tekst 'Hoe meer ......'

Blok 4.2 C&D Grammatica

- Onderwerp

- Getalproef

   Na deze Paragraaf:​

• Weet je wat een bouwplan van een zin is.
• Weet je wat zinsdelen zijn en kun je ze benoemen
• Kun je de persoonsvorm in een zin herkennen en benoemen
• Kun je het onderwerp van een zin herkennen en benoemen
• Kun je de getalproef toepassen.
  

4.2 C Grammatica - onderwerp

Uitleg over zinsdelen

Werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen je wat iemand of iets doet, of wat er gebeurt.

Uitleg over zinsdelen - herhaling

- Een zin bestaat in elk geval uit twee basisdelen.

• een deel dat 'zegt' wat er gebeurt (= het werkwoordelijk gezegde)
• een deel dat 'zegt' wie/wat dit doet (=het onderwerp)
   
  
• Bijvoorbeeld:
  

- Ruben | leert   - De hond | ligt   - De juf | praat    - De zanger | zingt   - Het | staat

Je weet nu wie leert, wie ligt, wie praat, wie zingt of wat staat

Uitleg over zinsdelen

Werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen je wat iemand of iets doet, of wat er gebeurt.

Uitleg over zinsdelen - herhaling

- Een zin is eigenlijk een bouwplan met allemaal zinsdelen.

- Voor elke zinsdeel kan je een vraag stellen. - 

wie/wat doet het?	wat gebeurt er?	wat ?	Wanneer ?	Waar ?
het onderwerp	wwg	lijdend. voorwerp	bep. tijd	bep. plaats
Ruben	leert	zijn topo	's avonds	op zijn kamer
De hond	brengt	de kluif	direct	naar zijn mand.
Zij	kopen	een laptop	morgen	bij de Applestore

Hoe vind je het onderwerp?

1. Zoek de pv/wwg in een zin.
2. Stel de onderwerpvraag: wie of wat +pv/wwg?
3. Het antwoord is het onderwerp (ond)
   Voorbeeld
   De dj speelt vanavond een goede set!
   pv = speelt
   Wie speelt? 
   antwoord : de dj (= het onderwerp)
   
   

De getalproef

• Je kent de vraagproef en de tijdproef om de pv te vinden.
• Soms is het lastig om het onderwerp of de persoonsvorm in een zin te vinden,
    of weet je het niet zeker.
• Gebruik dan de getalproef.
• Het onderwerp (OND) en het werkwoordelijk gezegde (WWG) horen bij elkaar.
• Ze zijn allebei enkelvoud of allebei meervoud. (het getal)
• Verander je het onderwerp van enkelvoud naar meervoud (of andersom) dan verandert de persoonsvorm mee.
• Verander je de persoonsvorm van enkelvoud naar meervoud (of andersom) dan verandert het onderwerp mee.

Uitleg over zinsdelen

Werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen je wat iemand of iets doet, of wat er gebeurt.

De Getalproef

Bij de getalproef verander je dus het onderwerp en de persoonsvorm van enkelvoud naar meervoud of andersom.

De jongens lopen op straat     -> De jongen loopt op straat

De kikker springt in het water -> De kikkers springen in het water.
 

De auto stond in brand             -> De auto's stonden in brand.

De paarden liepen in de wei   -> Het paard liep in de wei.

Uitleg over zinsdelen

Werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen je wat iemand of iets doet, of wat er gebeurt.

De Getalproef

Bij de getalproef verander je het onderwerp en de persoonsvorm van enkelvoud naar meervoud of andersom.

De overige werkwoorden in de zin veranderen dus niet mee. Kijk maar:

• Jullie staan te praten voor de deur       -> Jij staat te praten voor de deur
  
  
• Hij gaat een mop vertellen                       -> Wij gaan een mop vertellen

Doe de Getalproef. Wat wordt dan het onderwerp van de zin:

De sporter rent hard over de baan.

Doe de Getalproef. Wat wordt dan het onderwerp van de zin:

De ervaren speler warmt zich op voor de finale.

Doe de Getalproef. Wat wordt dan de persoonsvorm van de zin:

De boogschutters richten hun pijlen.

Doe de Getalproef. Wat wordt de persoonsvorm dan van de zin:

De bokser slaat zijn tegenstander neer.

Doe de Getalproef.
Wat wordt dan het onderwerp en de persoonsvorm van de zin:

De verzorgers doen hun best.

 

Doe de Getalproef.
Wat wordt dan het onderwerp en de persoonsvorm van de zin:
 

De scheidsrechters zijn het met de beslissing eens.

 

Doe de Getalproef.
Wat wordt dan het onderwerp en de persoonsvorm van de zin:
 

Het paard springt over de balk.

 

Wat heb je geleerd

• je kende al de vraag-proef en de tijd-proef
• daar is nu de getal-proef bijgekomen
• onderwerp en persoonsvorm  horen bij elkaar
• wanneer het onderwerp verandert, verandert ook de persoonsvorm
• dit noem je de getalproef
• onderwerp en persoonsvorm/wwg) zijn de twee zinsdelen die altijd in een goede zin staan.

Zelfstandig werken / huiswerk

Maak de opdrachten in LearnBeat 4.2 C

Controleer ook of je 4.2 A én B af hebt én nagekeken!

Blok 4 Spelling

4.6 TT of VT  

Wat weet je van werkwoorden in de tegenwoordige tijd?

Wat is ook al weer een klankvast werkwoord?

Wat heeft 't Kofschip X te maken met de verleden tijd?

Staat de zin in de tt of vt?

Jesse wilde naar de bioscoop met zijn vriendin.

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

De dierentuin is de hele zomer ook ’s avonds open.

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

De klantenservice beantwoordt veel vragen te laat.

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

In de pauze zitten we vaak buiten in de zon.

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

Je hebt de thee koud laten worden.

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

De band blies het optreden af vanwege de storm.

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

Ben jij ook vergeten je huiswerk te maken?

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

Met plezier gaat Rutger meedoen aan de landelijke wedstrijd.

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

De jeans waren eigenlijk te duur, maar wel heel mooi.

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

Mijn smartphone heeft een barst in het scherm..

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

De wielrenners sprintten naar de finish.

1. tt
2. vt

Staat de zin in de tt of vt?

Ik hielp mijn moeder zaterdag in de tuin.

1. tt
2. vt

Einde van de les