4.1 Van stad tot wereldrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Romeinse Rijk 

4.1 van stad tot wereldrijk 

Planning

Wat?	Hoe?	Tijd?
voorkennis checken	klassikaal	5 minuten
uitleg 4.1	klassikaal	15 minuten
check	klassikaal	10 minuten
afsluiten	klassikaal	5 minuten

Romeinse Rijk

leerdoel

aan het eind van deze les:

• weet je hoe Rome als monarchie, republiek en keizerrijk werd bestuurd
• Weet je hoe Rome gebieden veroverde en hoe deze gebieden werden bestuurd
• Kun je verklaren waarom het keizerrijk van Rome kon ontstaan

De legende van Romulus en Remus

De stichting van Rome
(753 v.Chr.) 

Aan een rivier (Tiber)

- Vruchtbare grond

- Handel

Op heuvels

- Goed verdedigbaar  

De Romeinse republiek

• Rome was tot 509 v.C. een stadstaat met een wrede koning (monarchie)
• De koning werd weggejaagd en Rome werd een republiek
• De republiek werd bestuurd door de adel
• Zij namen besluiten in de senaat
• Twee gekozen consuls voerden het bestuur uit
• Ook waren er volkstribunen die voor het gewone volk opkwamen. Zij hadden het vetorecht. Hiermee konden zij besluiten van de Senaat tegengaan.

Een staat zonder koning

Vergadering met mannen uit aanzienlijke Romeinse families

De consuls waren opperbevelhebber van het leger en werden ieder jaar democratisch gekozen. Ze waren de voorzitters van de senaat.

veroveringen 

• Romeinen hadden sterk leger: soldaten kregen deel v.d. buit
  
•  Soldaten: burgers met eigen uitrusting, meestal boeren
• 350 V.C. & 270 V.C: Italië veroverd --> hierna buitenlandse gebieden

Punische Oorlog

• 246 V.C: oorlog met Carthago
•  Carthago had machtige vloot en veel gebieden in Europa --> Romeinen hadden dit ook nodig
• Romeinen veroverden Sicillië
• Hannibal liet zich niet zomaar verslaan: aanval op Rome in 218 V.C --> Rome bijna verwoest
• na 3 oorlogen: Rome uiteindelijk Carthago verslagen in 146 V.C.

Romeinse provincies

• Door de veroveringen werd Rome enorm groot
• Streven naar Imperialisme: macht over een groot gebied
• Om het beter te besturen werd het opgedeeld in provincies
• In elke provincie was een gouverneur de baas met 4 taken:

Bevolking belasting laten betalen

1

Hij was de rechter (rechtspraak)

2

Bevel voeren over het leger in de provincie

3

Samen met abtenaren zorgen voor orde en veiligheid

4

Burgeroorlogen

133 v. Chr. tot 44 v. Chr.

• Binnen de Romeinse staat vochten de Generaals tegen elkaar.
• Soldaten steunden hun eigen generaal.
• Deze ruzies werden burgeroorlogen
• Julius Caesar kwam als overwinnaar uit deze burgeroorlog tevoorschijn --> dictator 
• vermoord door de Senaat nadat hij te machtig is geworden
• nieuwe burgeroorlogen: wie wordt de nieuwe leider? --> Marcus Antonius VS. Octavianus 

Octavianus

• adoptiezoon van Caesar --> wint burgeroorlog
• nieuwe keizer van Rome 27 V.C.
• Augustus: 'verhevene'
• Senaat blijft bestaan: geen macht
• 'Pax Romana' 

Check!

Rome was eerst een ..... 

en toen een.... 

en daarna een.....

Bestuur van het Romeinse Rijk 

Koninkrijk

Republiek

Keizerijk

Wat is een consul?

1. Belangrijkste bestuurder en legeraanvoerder in de Romeinse republiek
2. Belangrijkste bestuurder in de Romeinse republiek
3. De rijkste en belangrijkste man in Rome
4. Hoogste bestuurder in het Romeinse keizerrijk

Wat is de senaat?

1. Rijke en vaak oude mensen die Rome besturen
2. Een leger eenheid binnen het Romeins leger
3. De leiders van Rome
4. Legeraanvoerders

Zet in de goede tijdsvolgorde van boven naar beneden.

Julius Caesar wordt benoemd tot dictator

Octavianus wint de burgeroorlog

Het Romeinse Rijk is een Republiek

Het Romeinse Rijk wordt een keizerrijk 

In veel boeken over de Romeinen wordt
regelmatig gesproken over: Imperium Romanum.

Wat zou dit betekenen?

1. Romeinse Leiders
2. Romeinse Tijd
3. Romeinse Vrede
4. Romeinse Rijk

Wat betekent de
titel 'Augustus'

1. De verhevene
2. Dictator voor het leven
3. Keizer van het Romeinse rijk
4. Redder van de Republiek