Persoonlijkheidsstoornis Borderline

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Persoonlijkheidsstoornissen

Mindmap: Wat weten jullie over...

• Persoonlijkheidsstoornissen?
• Borderline?
• Behandelingen?

Voorlichting

Persoonlijkheid

Persoonlijkheid is een combinatie van diep verankerde psychologische kenmerken die grotendeels onbewust verlopen. Kenmerken die niet gemakkleijk te veranderen zijn en die op vele manieren tot uitdrukking komen in het sociale leven

Persoonlijkheidsstoornissen

Persoonlijkheidsstoornissen hangen vaak samen met een verstoorde ontwikkeling in de fase van 0-6 jaar

Persoonlijkheidsstoornissen

• Paranoïde persoonlijkheid
• Schizoïde persoonlijkheid
• Schizo typische persoonlijkheid
• Anti sociale persoonlijkheid
• Borderline persoonlijkheid
• Theatrale persoonlijkheid
• Narcistische persoonlijkheid
• Ontwijkende persoonlijkheid
• Afhankelijke persoonlijkheid
  

Belangrijkste kenmerken

• Achterdocht
• Eenzelvigheid (teruggetrokkenheid)
• Excentriciteit (abnormaal gedrag)
• Geen empatisch vermogen hebben
• Stuurloosheid
• Dramatisering
• Zelfvoldaanheid
• Angst en kritiek
• Behoefte aan steun
• 
  

Symptomen Borderline persoonlijkheid

• Snelle wisseling van gedrag en stemming
• Onvoorspelbaar in stemming/humeur
• Impulsief (geld verkwisten, sex, misbruik, genotsmiddelen en eetbuien)
• Onvoorspelbaarheid in handelen
• Zeer afhankelijk van anderen
• Bang om in de steek gelaten te worden

Ingewikkeld gedragspatroon

• Ziekelijke angst op verlaten te worden
• Voortdurende wisseling van relaties (ideaal of afstoten)
• Creeëren van een stoer zelfbeeld
• Impulsief gedrag
• Automutilatie (zelfbeschadiging)

Oorzaken en risicofactoren van Borderline

• Individuele kwetsbaarheid
• Levensgebeurtenissen
• Geslacht en leeftijd
• Omgeving

Geslacht en leeftijd

• het komt even vaak voor bij mannen en vrouwen. Het uit zich wel anders namelijk bij mannen leidt het impulsieve gedrag vaker naar alcohol- en drugsgebruik en bij vrouwen vaker tot eetbuien. 
• Borderline  kan niet goed worden vastgesteld bij jongeren van 18-20 jaar. Problemen op het emotionele vlak kunnen zich voordoen als borderline maar is het dan niet.
• Bij mensen van 50 jaar en ouder komt Borderline minder voor

Individuele kwetsbaarheid

• Erfelijkheid speelt geen rol
• Mensen met Borderline zijn emotioneel kwetsbaar en reageren heftig op emotionele gebeurtenissen en het duurt lang voordat zij weer in evenwicht zijn
• Mensen met borderline hebben een bijzondere combinatie van emotionele instabiliteit en ontremming. Lijkt gedeeltelijk te komen door trauma's uit de kindertijd zoals, mishandeling, verwaarlozing en sexueel misbruik.
• Dit ontregelt de hormoonhuishouding en kan gevolgen hebben voor  de persoonlijkheidsontwikkeling

Omgeving

• Mensen met Borderline wonen vaker zonder partner dan mensen zonder Bordeline. Relaties zijn vaak instabiel.
• Er is geen verband met opelding of woonomstandigheden.

Levensgebeurtenissen

• Mishandeling, verwaarlozing en sexueel misbruik in de jeugd komen vaak voor bij mensen met Borderline. De helft van de mensen met borderline is mishandelt of sexueel misbruikt. Als emotionele mishandeling wordt meegeteld ligt het aantal veel hoger.

Gevolgen van Borderline

• Mensen met Borderline hebben vaker geen vervolgonderwijs en zijn vaker arbeidongeschikt 
• Ondervinden meer problemen met pyschosociaal functioneren dan vergelijkbare personen met depressie of andere persoonlijkheidsstoornissen
• Vrijwel alle personen met Borderline funtioneren slecht op mintens één van de volgende gebieden: arbeid, huishoudelijk werk, studie, inter-persoonlijke relaties en recreatieve activiteiten.
• Ongeveer de helft van de vrouwen en een kwart van de mannen met Borderline is in staat een duurzame relatie op te bouwen tien tot vijftien jaar na opname
• Een verhoogde kans op voortijdig overlijden door een verhoogd suïciderisico. Na 16 jaar heeft 1 op de 10 suïcide gepleegd

Behandelingsmogelijkheden bij Borderline

• Mediactie: antipyschotica, antidepressiva, sedativa
• Behandeling kan zich richten op het beter leren omgaan met de stoornis door crisismanagement en stabilisatie. De behandeling is niet gericht op genezing. Een voorbeeld hier van is dialectische gedragstherapie
• Behandeling kan zich ook richten op bepaalde symptomen zoals training in sociale vaardigheden
• Inzichtgevende psychotherapie

Casuïstiek

Elsie is 26 jaar. Ze woont terug bij haar ouders. Na haar middelbare school wilde ze verder studeren voor docent maar dat was geen succes. Ze lag voortdurend in de clinch met haar klasgenoten, haer vrienden en thuis waren er altijd problemen. Er zijn dingen gebeurd die ze niemand kan vertellen. Haar moeder drinkt en haar vader wordt regelmatig agressief. Ze is nu als verkoopster gaan werken in een kledingwinkel. Ondertussen is ze al drie keer veranderd van baan en nu zit ze thuis omdat ze het bij haar laatste baan niet meer volhield. Haar baas had het steeds op haar gemunt. Haar relaties waren tot nu toe kort en stormachtig.

In het weekeinde gaat ze graag feesten met haar vrienden. Regelmatig wordt ze na een avond stappen wakker bij een wildvreemde man. Haar leven is een rollercoaster.

 

Vervolg Casuïstiek Elsie

Elsie voelt zich diep ongelukkig en ziet het niet meer zitten. Ze beseft dat het zo niet verder kan en vraagt de huisarts om hulp. Hij stuurt haar door met een vermoeden van Borderline. 

Vragen;

1. Wat zouden de oorzaken en risicofactoren kunnen zijn waarom de huisarts denkt aan Borderline?

2. Wat zijn typische kenmerken van Elsie die aan Borderline doen denken?

3. Wat zou de beste therapie zijn in jullie ogen voor Elsie en leg uit wat het doel van die therapie is?

4. 4. Welke therapievorm zou wel goed kunnen helpen maar is niet voldoende om de stoornis aan te pakken en welke medicatie zou je kunnen gebruiken bij Borderline? Zoek dit op in je boek of op internet

Einde van de les!