Acute psychose

Psychose






Ingrid Wildenborg 24 juni 2021
1 / 49
next
Slide 1: Slide
GeneeskundeWOStudiejaar 2

This lesson contains 49 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

Items in this lesson

Psychose






Ingrid Wildenborg 24 juni 2021

Slide 1 - Slide

Programma
Wat is een psychose
Prevalentie en beloop
Benadering
Begeleiding en behandeling

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Video

dhr Psy 20 jaar

doet opleiding marketing/communicatie
voetbalt fanatiek, 6mnd geleden kruisband gescheurd
woont bij moeder, ouders zijn gescheiden, vader heeft PDD-nos
Voorgeschiedenis blanco


Slide 4 - Slide



Iedereen heeft psychosegevoeligheid
(vermogen om betekenis te geven aan waarnemingen)
Afhankelijk van genetische en omgevingsfactoren
Als je er last van hebt(3,5% van de mensen): Psychose- Spectrum Syndroom




Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Psychose vs Psychotische Stoornis

Slide 7 - Slide

Psychose

1. Psychotische symptomen: (denken) wanen, hallucinaties, onsamenhangende spraak, gedesorganiseerd gedrag, katatonie

Slide 8 - Slide

Psychose

Katatonie:
-stupor :geen psychomotorische aktiviteit
-Katalepsie: passief aan laten meten van een houding welke tegen zwaartekracht wordt vastgehouden
-Wasachtige buigzaamheid: lichte gelijkblijvende weerstand tegen het in andere houding plaatsen van een lichaamsdeel
-Mutisme: nauwelijks of geen verbale respons

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Video

dhr Psy 20 jaar
Gaat niet goed laatste tijd. 
Is snel geprikkeld. Is vaak alleen op zijn kamer
Is na woordenwisseling met moeder boos op de fiets gestapt
In Hoorn terecht gekomen en daar op de oprit van een villa in slaap gevallen. 
Door politie weer thuisgebracht

Slide 11 - Slide

Wat wil je verder weten?

Slide 12 - Open question

dhr Psy 20 jaar
Eetlust slecht, afgevallen, slaapt slecht
Concentratie slecht. School lukt niet. Z'n kamer is n rommel
Gefocust op 1 ding: Islam, krijgt opdracht om zich aan de regels te houden. Zijn ouders begrijpen dat niet.
Isoleert zich. Dag nachtritme verplaatst.
Alcohol/drugs geen
Oma had een onbekende psychiatrische stoornis

Slide 13 - Slide

Psychotische stoornis

1. Psychotische symptomen: (denken) wanen, hallucinaties, onsamenhangende spraak, gedesorganiseerd gedrag, katatonie
2. Negatieve symptomen: (gedrag)spraakarmoede, motivatieproblemen, initiatiefverlies, vervlakking van het gevoelsleven 
3. Cognitieve symptomen: oa stoornissen in concentratie, (werk)geheugen, planning en probleemoplossend vermogen
4. Affectieve symptomen: angst, somberheid, manie

Slide 14 - Slide

Oorzaken van psychose
  • Dopamine ++   neurotransmitter - waarneming van prikkels en er betekenis aan geven, bewegingen. Dopamineremmers met bijwerking bewegingsstoornissen/rigiditeit 
  • Erfelijk
  • Trauma  PTST
  • Triggers:
        -Drugs: Cocaine, XTC,  cannabis, mn bij kwetsbaarheid voor psychose(bv            familiair) en op jonge leeftijd starten met cannabis 
        -Alcohol: triggert bij verhoogde gevoeligheid
        -Stress, grote levensgebeurtenissen, kraambed, slaaptekort, isolatie

Slide 15 - Slide

Oorzaken psychose
  • Neurologie:
        Parkinson, ziekte van Huntington, en sommige chromosomale afw              
        Hersentumoren of cysten;
        Dementie (waaronder de ziekte van Alzheimer);
        cerebrale infecties als HIV, syfilis
        Sommige vormen van epilepsie
        CVA

Slide 16 - Slide

dhr Psy 20 jaar
Oorzaak psychose?

Slide 17 - Slide

dhr Psy 20 jaar
Oorzaak psychose?

Blessure
Situatie ouders
Vriendin
Oma psychiatrische ziekte

Slide 18 - Slide

Psychose vs Psychotische Stoornis

Slide 19 - Slide

Psychose spectrum stoornis







Iedere persoon met PSS heeft verschillende symptomen
Enorme variatie in symptomen tussen en binnen personen

Slide 20 - Slide

Ernstige psychotische stoornis

DSM-5 :
Schizofreniforme stoornis
Schizoaffectieve stoornis-Bipolaire Type
Schizoaffectieve Stoornis - Depressieve Type
Schizofrenie

Slide 21 - Slide

Dubbeldiagnosen

Psychose met:
-depressieve klachten (50%)
-Obsessief compulsieve klachten (23%)
-posttraumatische klachten (29%)
-psychose komt vaker voor bij zwakbegaafden, bij autistiforme stoornissen en bij persoonlijkheidsstoornissen

Slide 22 - Slide

Ernstige psychotische stoornis
Chronische ziekte met langdurig ernstige klachten en sociaal en maatschappelijk dysfunctioneren, 
Niet tgv drugs/medicatie/ of somatische aandoening
Denkstoornissen staan op de voorgrond
Medicatie afhankelijk
Met of zonder affectieve symptomen - angst, somberheid, manie
Chronische ziekte
Begint vaak in de adolescentie




Slide 23 - Slide

Hoe groot is de kans bij een eerste psychose op volledig verdwijnen van de klachten?
A
10%
B
100%
C
65%
D
35%

Slide 24 - Quiz

Hoe groot is de kans dat dhr Psy in zijn latere leven nogmaals een psychose krijgt?
A
25%
B
80%
C
100%
D
2%

Slide 25 - Quiz

Beloop en Prognose
  • gunstiger bij acute psychose en vooraf normaal functioneren
  • 2/3 van de mensen met eerste psychose verdwijnen alle klachten
  • 4/5 krijgt in latere leven een recidief psychose
  • enkele jaren na eerste psychose: 40% klachtenvrij, 40-50% wel symptomen maar functioneert redelijk, 10-20% veel symptomen en daardoor beperkt
  • Schizofrenie:  slechts 10-15% herstelt volledig na eerste diagnose. Verminderde levensverwachting (20-25 jaar!) tgv leefstijl en medicatiegebruik. 5% van de patienten suicide.


Slide 26 - Slide

Beloop en Prognose

Slide 27 - Slide

Prevalentie


2010: NEMESIS-2 2010, 6646 mensen : 0,5% van de volwassen bevolking krijgt ooit schizofrenie als diagnose.
Moeilijk in te schatten

Slide 28 - Slide

Incidentie in huisartspraktijk








ICPC-code P72 Schizofrenie 231 Schizofrenie/psychotische stoornis

Slide 29 - Slide

Benadering
Nooit in discussie
Korte zinnen Geen oordeel
In de derde persoon praten ("je zou kunnen denken dat dit niet helemaal plausibel lijkt")
Je lijdt er wel onder, daar kun je over in gesprek

bijv Louis Theroux

Slide 30 - Slide

Benadering

Slide 31 - Slide

Benadering "lastige" mensen
Verslaafden, verwarden, antisocialen (Jules Tielens)
1. Bepalen oordeelsbekwaamheid 
- om daarmee je basis attitude 
te bepalen

Slide 32 - Slide

Benadering "lastige" mensen
Oordeelsbekwaamheid 
Is de vaardigheid van het brein om verstandige keuzes te maken. 
Intakte informatieverwerking is noodzakelijk. 
Dit test je door motivatie van handeling uit te vragen.

Slide 33 - Slide

Benadering "lastige" mensen

Slide 34 - Slide

Benadering "lastige" mensen
Verleiden
Niet in discussie, open bevraging
Geen oordeel, eigen grenzen
Uit de derde persoon praten
Inleving Je lijdt er wel onder
Onderhandelen:

Slide 35 - Slide

Begeleiding en behandeling

Slide 36 - Slide

Medicatie
Haldol/prometazine (5/50)
Antipsychotica iom de patient, zie psychosenet.nl als tablet of als depotpreparaat
antidepressiva, benzodiazepines

Soms kiezen voor psychotische symptomen en daarmee leren omgaan.

Slide 37 - Slide

Slide 38 - Link

dhr Psy 20 jaar

Start Quetiapine 1x25mg  voor de nacht
Controle < 1week
Verwijzing PsyQ
Systeem therapie

Slide 39 - Slide

Begeleiding lange termijn
FACT teams:  Flexible Assertive Community Treatment 
Voor mensen met ernstige en langdurige psychiatrische aandoeningen
Doel is begeleiding en voorkomen van opname. Bewezen methodiek.
Zorg op maat, op verschillende domeinen (wonen, werken, sociale contacten, financiën etc.)
FACT-team: psychiater/arts, psycholoog, maatschappelijk werker, (sociaal-)psychiatrisch verpleegkundigen, verslavingsdeskundigen, casemanagers en ervaringsdeskundigen, arbeidsconsulenten en woonbegeleiders. 

Slide 40 - Slide

crisisplan

in GGZ dossier door hulpverleners


Slide 41 - Slide

Crisiskaart

Slide 42 - Slide

crisiskaart 
Praktische adviezen over een efficiente benadering en behandeling van de patient ten tijde van een (psychische)crisis, opgesteld door patient en behandelaar.
Dit is een samenvatting van het
crisisplan.

Slide 43 - Slide

Slide 44 - Slide

De rol van de huisarts bij patiënten met een psychose
Ernstig ziektebeeld,soms sluipend begin.
Signaleren, initiëren van een behandeling, verwijzen en ondersteunen bij herstel. 
Multidisciplinaire samenwerking met hulpverleners en mantelzorgers
Alert op terugval.

Slide 45 - Slide

Literatuur
In gesprek met psychose  Jules Tielens
www.psychosenetwerk.nl
Zorgstandaard Psychose 2017-Netwerk kwaliteitsontwikkeling GGZ
https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/psychose/over-psychotische-stoornissen
https://www.volksgezondheidenzorg.info/

Slide 46 - Slide

Vragen?

Slide 47 - Slide

Vragen?

Slide 48 - Slide

Prevalentie in huisartspraktijk








ICPC-code P72 Schizofrenie 231 Schizofrenie/psychotische stoornis

Slide 49 - Slide