Les 2 Voeding en gezondheid

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 1

Waar denk je aan
bij stofwisseling?

0

Wat zijn vitaminen?

Het zijn organische stoffen die geen energie leveren. Ze zijn in kleine hoeveelheden nodig om het lichaam normaal te laten functioneren

Vitamine A

• Is goed voor je weerstand, je ogen, de gezondheid van je huid en tandvlees. 
• Zit in producten als vis, lever, zuivelproducten, eieren, wortels, koolsoorten, groene bladgroenten.
• Bètacaroteen: Is een aparte vitamine. Het wordt in het
  lichaam omgezet in vitamine A. Je vindt bètacaroteen bijvoorbeeld in spinazie
  en andere groene bladgroeten, in koolsoorten, wortelen, mango’s en mandarijnen. 

Vitamine B

• Is onderverdeeld in een heleboel B-vitaminen, daarom heet deze het vitamine B-complex. In het vitamine B-complex zitten de vitamine B1, B2, B3, B5, B6, B8, B11, B12 en het bètacaroteen.
  
• Is belangrijk voor de afbraak van vetten, eiwitten en koolhydraten en de aanmaak van vetzuren. Het speel een rol bij bijna alle lichaamsprocessen. Daarnaast helpt vitamine B je huid, haar, botten en gebit gezond te houden.
  
• Producten waar vitamine B in zitten:  graanproducten, zuivel, vlees, vis, eieren, fruit, groenten, aardappelen, peulvruchten, koolsoorten, wortelen, sojabonen en noten.

Vitamine C

• Is belangrijk voor je weerstand en zorgt voor gezonde botten, huid, tanden en bloedvaten. 
• Is een antioxidant. Het beschermt het lichaam tegen stoffen die schadelijk kunnen zijn voor het lichaam. 
• Vitamine C zit vooral in kiwi, zwarte bessen, sinasappel, citroen etc.

Vitamine D

• Zorgt voor sterke botten en een gezond gebit. 
• Het ondersteunt de weerstand en de werking van de spieren.
• Vitamine D zit vooral in de zon. 
• Daarnaast zit Vitamine D ook in vette vis. In Nederland wordt vitamine D toegevoegd aan bak- en braadproducten en margarine.

Fucties vitamine D

Uit onze voeding wordt onder invloed van zon(licht) in de huid gevormd.

• Het is een niet actieve stof die in onze nieren en lever worden omgezet in de actieve vorm.
• Het is nodig voor een juiste botsofwisseling van calcium en fosfaat. Het is belangrijk voor het immuunsysteem en behoud van spierkracht

 Vitamine D inname

• Kinderen die flesvoeding krijgen, krijgen meer vitamine D binnen
• Bij borstvoeding druppels geven
• Vrouwen moeten vanaf 50 jaar suppleren, en mannen vanaf 70 jaar.
• Mensen met een donkere huid
• Mensen met een nierafwijking

Vitamine E

• Vitamine E speelt een rol bij het aanmaken van rode bloedlichaampjes. Daarnaast helpt het net als de andere vitaminen, bij het goed functioneren van spelen en andere weefsels.
• Ook vitamine E is een antioxidant en helpt het lichaam tegen de invloed van schadelijke stoffen. 
• Vitamine E zit vooral in plantaardige oliën en producten zoals olijfolie, noten, zaden, granen, groenten en fruit.
• Een klein deel komt uit dierlijke voedingsmiddelen

Vitamine K

• Speelt een rol bij het stollen van je bloed en bij de gezondheid van je botten.
  
• Maak je voor een deel zelf aan je dikke darm. 
• Voor een ander deel vind je het vooral in groene bladgroenten, plantaardige olie, kaas, kip, ei, vlees, melkproducten en in kleine hoeveelheden in fruit en brood.

Vitamines !

Door de ruime keuze aan voedingsmiddelen is de kans op het ontstaan van een vitaminetekort afgenomen.  Maar ze zijn nog steeds heel belangrijk

Een aantal aandachtspunten zijn:

• Vitamine D te kort bij zuigelingen, peuters, mensen met een donkere huid
• Te kort door ziekte of therapie door gebruik van geneesmiddelen
• Onevenwichtig voedingspatroon
• Foliumzuur bij zwangere vrouwen
• Teveel aan vitamine door het gebruik van preparaten

Schemerblindheid komt voor bij een te kort aan

1. Vitamine A
2. Vitamine D
3. Bèta caroteen
4. Vitamine B12

Zuigelingen die alleen borstvoeding krijgen lopen het risico te weinig vitamine D binnen te krijgen

1. Waar
2. Niet waar

Vitamine E zit o.a in

1. Groene bladgroente
2. Koolsoorten
3. Volkoren producten
4. Aardappelen

Vitamine K zit o.a. in

1. Volkorenproducten
2. Vlees
3. Melk
4. Groene bladsoorten

Mineralen

• Mineralen zijn, net als vitamines, voedingsstoffen die in kleine hoeveelheden voorkomen in eten en drinken. Ze zijn nodig voor een goede gezondheid en normale groei en ontwikkeling. Ze leveren geen energie. 
• In Nederland komen mineralentekorten bijna niet voor. Een teveel aan bepaalde mineralen kan schadelijk zijn voor de gezondheid. In Nederland krijgen we gemiddeld te veel natrium binnen, via zout.

Mineralen welke je nodig hebt.

Calcium 

Magnesium 

Fosfor 

Kalium 

Natrium 

Chloor

Mineralen waarvan je heel weinig nodig hebt (spoorelementen)

IJzer 

Jodium 

Koper 

Zink 

Selenium 

Mangaan 

Molybdeen 

Chroom 

Fluoride 

Regels schijf van vijf

ontbijt: gezonde wafels met sinasappel

en ricotta

lunch: groente salade of 

fruit salade met noten

avondeten: stoofpot met

vlees en bulgur

https://www.voedingscentrum.nl/recepten/gezond-recept/gezonde-wafels-met-sinaasappel-en-ricotta.aspx

https://www.voedingscentrum.nl/recepten/gezond-recept/stoofpot-met-vlees-en-bulgur.aspx

Opdracht

Zoek een 1 recept voor

- ontbijt

-lunch

- avondmaaltijd

Beschrijf daarbij welke vak je hebt gebruikt uit de schijf van vijf. 

sleep naar waar het meeste van in zit

Koolydraten

Vetten

Eiwitten

Bouwstof

Brandstof

Brandstof

Bescherming

regelen processen

Eiwitten

Vetten

Koolhydraten

Vitaminen

Mineralen

Bouwstoffen

Bouwstoffen zijn: water, eiwitten, mineralen en vetten.

 Je hebt bouwstoffen nodig voor:

–  Groei: je lichaam maakt nieuwe cellen

– Aanvullen van afgestorven cellen

– Vernieuwen van beschadigde cellen

– Aanvullen van water

Hoeveelheid bouwstoffen

Je hebt 1,5 liter water, 70 gram eiwit en 70 gram vet per dag nodig.

Producten die veel eiwitten leveren:

- Vlees

- Vis

- Zuivelproducten 

- Peulvruchten

Mineralen krijg je binnen als je gevarieerd eet. 

Voorbeelden zijn: 

- Calcium

- IJzer

Beschermende stoffen

Vitaminen en mineralen zijn beschermende stoffen. Ze zorgen ervoor dat je lichaam goed werkt.

Groenten en fruit leveren veel vitaminen en mineralen.

De ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid) geeft aan hoeveel je dagelijks van een voedingsstof nodig hebt.

Als je niet genoeg vitaminen en mineralen binnenkrijgt, kun je een gebrekziekte krijgen.

Opdrachten 

Maak de opdrachten in Canvas