4H §3.4 Vernieuwde stad

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4H §3.4 Vernieuwde stad

Kenmerken probleemwijken

Probleemwijken onstaan niet 'zomaar'. De sociaal-economische problemen van de bewoners en de bouwkundige staat hangen met elkaar samen. Het zijn de wijken waar de armere groepen zijn achterbeleven toen de welvarende groepen buiten de stad gingen wonen. De manier van bouwen in Nederland (en andere landen) zorgt voor een concentratie van bewoners met dezelfde bewonerskenmerken.

Is het mogelijk om probleemwijken te verbeteren en tegelijkertijd meer mensen in de stad te laten wonen?

Ja

Nee

Wat is volgens jou een goede oplossing voor de toenemende behoefte aan woningen in de stad, bv. Haarlem? Met welke oplossing zorg je ervoor dat de woonkwaliteit ook goed blijft?

Buurten vernieuwen

Meer woningen bouwen op open plekken

Samenwerken met buurgemeentes

Buurgemeentes bij Haarlem voegen en daar bouwen

Vestiging van woningzoeken-den verbieden

Prijzen van woningen laten stijgen

Grote woningen vorderen en splitsen in kleinere

Komt in Nederland niet meer voor. Voor het laatste gezien in jaren 1950-'70 in Amsterdam en Utrecht.

De structuur van de wijk/buurt blijft hetzelfde. Dezelfde groepen mensen wonen op dezelfde plekken, met opgeknapte woningen.

De structuur van de wijk/buurt is anders en verschillende sociaal-economische groepen wonen dichter bij elkaar en gemngd in de wijk/buurt.

Slauerhoffstraat, sloop portiek-etagewoningen 2010

Aart van der Leeuw-complex, sloop augustus 2021

Roemer Visscherstraat, sloop 2010

Sub-urbanisatie

• Grotere woningen in kleinere steden en dorpen: gezinnen verlaten stad
• Minder drukte, meer groen 
• Minder inwoners in stad
  
• Armere groepen blijven in stad
• Gemiddeld inkomen in stad daalt
• Minder draagvlak voor voorzieningen
• Vastgoedprijzen dalen
• Woon-werkverkeer (automobiliteit) neemt toe

Re-urbanisatie

• Andere woonvoorkeuren: appartementen en kleinere eengezinswoningen
• Toename inwoners in stad
  
• Rijkere groepen blijven in stad
• Gemiddeld inkomen in stad daalt
• Toename draagvlak voor voorzieningen
• Vastgoedprijzen stijgen (vernieuwing en gentrification)
• Fietsen en OV worden belangrijker

De druk op de stad neemt toe: steeds meer mensen willen er wonen.

Waterkwartier Nijmegen, gebouwd jaren 1960-75. Eengezins-rijenwoningen voor armere-modale inkomensgroepen. Veel huuwoningen.

Nieuwbouw in de jaren 2020: stadsvilla's, appartemenent en rijenwoningen. Veel koopwoningen en middeldure huurwoningen.

Dit ga je zien tijdens de excursie in april/mei 2022

Dit os de overkant van de straat van de vorige foto; een oud fabrieksterrein.

Waarom is gentrification ook als 'oorlog' te zien?

1998: meer menging van bewonersgroepen

Bron 23, 2014: meer segregatie

Witte mensen verhuizen uit een recent gebouwde VINEX-wijk. Opmerkelijk?

Wat is het verband tussen:
- het ontstaan van een duale arbeidsmarkt (§3.1),
- segregatie en
- gentrification?

Hoofdvraag §3.4, 1c
In de tekst worden twee perioden van stedelijke vernieuwing onderscheiden. In beide perioden is sprake van nieuwbouw.
Wat is het kenmerkende verschil tussen de nieuwbouw in beide perioden?

1d
Beredeneer welk ruimtelijk kenmerk Katendrecht zo geschikt maakt voor gentrificatie.

1e
Beredeneer of de segregatie in Rotterdam door de gentrificatie in Katendrecht toe- of afneemt.

1f
Beredeneer dat gentrificatie van Katendrecht voor bepaalde bevolkingsgroepen ongewenst is.

1g: Nesselande is een Vinex-wijk in Rotterdam. Leg uit dat deze wijk net als de stedelijke vernieuwing op Katendrecht past in het huidige overheidsbeleid ten aanzien van het wonen in grote steden.

Volgende les