vwo2- C.5-§6-aanwijzend, vragend en onbepaald vnw

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen vandaag?

Doel van de les

Ca. 15 minuten stil lezen

Huiswerk bespreken

Start nieuw onderwerp

Aan het werk

 

Telefoon in de kluis? Jas over de stoel,IPad in de tas

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

In deze les leer je hoe aanwijzende, vragende en onbepaalde voornaamwoorden kunt herkennen

Eerst even een terugblik naar de vorige les d.m.v. een filmpje

apps.noordhoff.nl

vwo2- C.5-§6-aanwijzend, vragend en onbepaald vnw

Oefening/ terugblik:

Welke werkwoorden uit de zinnen, zijn verplicht wederkerend en welke toevallig?

1-Sloof je toch niet zo uit als je op de verjaardag van je vriendin bent.

2-Sommige mannen zouden zich eerst moeten scheren voordat ze zich in het openbaar vertonen.

3- Dit karweitje moet je niet door een ander laten opknappen, maar zelf doen!

4-Met het nieuwe jaar wensen we elkaar veel geluk en nemen we ons weer voor om gezonder te eten.

vwo2- C.5-§6-aanwijzend, vragend en onbepaald vnw

1  je = wed.vnw (sloof je)

2 zich = wed.vnw, zich = wed.vnw

3-

4 elkaar = wedig.vnw, ons = wed.vnw 

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Bekijk de zin: Deze rugzak vind ik veel handiger dan dat koffertje.

In deze zin zijn Deze en dat aanwijzende voornaamwoorden. Een aanwijzend voornaamwoord (aanw.vnw) wijst meestal een mens, een dier of een ding aan: deze jongen, dat varken, die jurk. 

Dit zijn de aanwijzende voornaamwoorden:

deze, die, dat, dit, zulk(e), zo’n, dergelijk(e), zelf, hetzelfde, dezelfde.

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Een aanwijzend voornaamwoord kan voor een zelfstandig naamwoord staan, maar het kan ook alleen staan. 

In dat geval kun je het zelfstandig naamwoord er soms achter denken:

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Joran kreeg een horloge voor zijn verjaardag en hij vond dat (horloge) het mooiste cadeau.

Een aanwijzend voornaamwoord kan ook terugwijzen naar een hele zin:

Mijn broer draait altijd keiharde muziek op zijn kamer. Ik vind dat (mijn broer draait altijd keiharde muziek op zijn kamer ) erg storend.

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Let op:

De woorden dat en die behoren tot meerdere woordsoorten; dat en die zijn alleen aanwijzend voornaamwoord als je ze kunt vervangen door dit en deze.

Woorden die een plaats of een richting aangeven (daar, daarheen, daarover, daarlangs), zijn geen aanwijzend voornaamwoord, maar bijwoorden.

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Bekijk de zinnen: Welke sport beoefen jij? 

Wat vind je daar zo leuk aan?

In deze zinnen zijn Welke en Wat vragende voornaamwoorden.

 Er zijn er vier: wie, wat, welk(e), wat voor (een). 

Een vragend voornaamwoord (vr.vnw) staat aan het begin van een vraag of aan het begin van een zin die gemaakt is van een vraag.

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Wie gaat er mee naar de film? Boy vraagt aan zijn vrienden wie er meegaat naar de film.

Wat heb je vandaag gedaan? 

Rex informeert bij Roos wat zij vandaag gedaan heeft.

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Let op: 

de woorden wie en wat zijn geen vragend voornaamwoord als ze terugwijzen naar een eerder genoemd woord: 

Dat meisje op wie jij verliefd bent, woont bij mij in de straat. 

Alles wat hij aanraakte, veranderde in goud.

vwo2- C.5-§6-aanwijzend, vragend en onbepaald vnw

In de voorbeeldzin is (n)iemand een onbepaald voornaamwoord (onbep.vnw). Het duidt een persoon of een zaak aan, maar zegt niet precies wie of wat bedoeld wordt:

Er was gisteren iemand op tv die alles wist over duurzame energie.

Drie lastige gevallen vormen de woorden je, het en wat:

In Nederland heb je (= men) mooi pech met die natte zomers. 

Het regent hier altijd.

Maar goed, binnen is het dan knus en er is altijd wel wat (= iets) op televisie.

vwo2- C.5-§6-aanwijzend, vragend en onbepaald vnw

b– Het woord je is onbepaald voornaamwoord als het men betekent.

– Het woord het is een onbepaald voornaamwoord als het niet naar één of meer andere woorden verwijst, maar tijd, weersomstandigheden of sfeer aangeeft.

– Het woord wat is onbepaald voornaamwoord als het 

iets betekent.

In dit schema vind je de aanwijzende, vragende en onbepaalde voornaamwoorden.

vwo2- C.5-§6-aanwijzend, vragend en onbepaald vnw

In dit schema vind je de aanwijzende, vragende en onbepaalde voornaamwoorden.

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

§ 2 Tekstverbanden

Je gaat zo de opdrachten maken. Neem altijd oordopjes mee voor de online opdrachten.

Zet het iedere keer zo in je schrift:

cursus-C-paragraaf-§---bladzijde-blz.---opdracht-opdr.

Staat er: omcirkel, vul in, onderstreep of markeer, dan mag je het met potlood in je werkboek maken. 

Is dit niet het geval, dan maak je alles in je schrift!

Aan de slag

Lees nog eens de theorie door op blz. 217 ( met andere voorbeelden)

Maken:

C.5-§6-Grammatica 

blz.217

Opdr. 1-2-3+5

samen klaar, dan maak je opdr. 4

alles in je schrift!