3HV hfst 5 functiewoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Leesvaardigheid

Lezen H5

Functiewoorden

Welke tekststructuur herken je?

1. Argumentatiestructuur
2. Voor- en nadelenstructuur
3. Vraag-antwoordstructuur
4. Aspectenstructuur

Wat is een tekststructuur?

1. Is een tweedeling: inleiding en midden
2. Is een manier om het middenstuk in te delen.
3. Is een driedeling: inleiding-midden-slot
4. Vaste indeling inleiding-midden-slot

Tekststructuur van een betoog:

1. voor- en nadelen
2. standpunt-argument
3. beschrijving
4. verklaring

Wat is GEEN tekststructuur?

1. probleem-oplossing
2. verklaring
3. aspecten
4. synoniem

Herhaling argumentatieschema

Enkelvoudige argumentatie

 Nevenschikkende argumentatie

Meervoudige onderschikkende argumentatieschema

Enkelvoudige onderschikkende argumentatieschema

Nevenschikkende argumentatie

Enkelvoudige argumentatie

Onderschikkende argumentatie

Wat is het verschil tussen een tegenargument + weerlegging?

Tegenargument en weerlegging

A. Volgens mij kun je beter blijven zitten, want dan slaag je over twee jaar met hogere cijfers.

B. Maar dat kost me wel een heel jaar.

1. B = tegenargument
2. B = weerlegging

A. Het boek Merdeka! staat bomvol met gewelddadige oorlogsscènes. Als je daar niet zo van houdt, kun je het beter niet lezen.
B Zoveel staan er ook niet in; misschien dat er op 30 van de meer dan 300 pagina’s gevochten wordt.

1. B = tegenargument
2. B = weerlegging

A. Roken bekort het leven met acht jaar. Roken moet helemaal verboden worden.

B. Mensen moeten zelf weten of ze roken of niet.

1. B = tegenargument
2. B = weerlegging

Theorie Lezen H5

Functiewoorden

Lesdoel

- Je kent de betekenis van veel voorkomende functiewoorden

- Je kunt de functie van (sommige) alinea's in een tekst benoemen

Wie doet er wel eens boodschappen bij een supermarkt?

Elke stelling heeft een eigen functie

Elke stelling een functie 1

Loop je vanaf de ingang door de Jumbo dan herken je vanzelf de functie van elke stelling. De macaroni staat in een andere stelling dan de bevroren pizza's.

Elke stelling een functie 2

Vaak hangen er bordjes boven de stellingen. Meestal heb je ze niet nodig. Je verwacht de potten pastasaus bij de pakken macaroni.

Elke alinea een functie 1

In een tekst heeft elke alinea een functie. Die hangt meestal niet als tussenkopje boven die alinea. Al lezend herken je de functie aan de woorden en zinnen.

Elke alinea een functie 2

Je verwacht de oplossing niet in de inleiding en de oorzaken niet aan het einde van de tekst.

De macaronizakken staan ook niet naast de pizzadozen.

Functiewoorden

Elke alinea heeft een functie

- inleiding: ...

- slot: ...

Welke functie kan een inleiding hebben?

Welke functie kan een slot hebben?

Functiewoorden

• Elke alinea heeft een functie
  inleiding: onderwerp introduceren, standpunt noemen, etc.
  slot: conclusie, samenvatting, advies, etc.
  
  
• Herkenbaar aan signaalwoord: daarentegen, daarnaast, etc. 

Functiewoorden

• Vaak voorkomende functiewoorden:
• aanbeveling
• probleemstelling
• tegenwerping
• uitwerking
• verklaring
• weerlegging

Functiewoorden

• Vaak voorkomende functiewoorden:
• aanbeveling: advies/goede raad
• probleemstelling: probleem omschrijven
• tegenwerping: reactie op een mening/stelling
• uitwerking: extra informatie over een (deel)onderwerp
• verklaring: uitleg waarom iets zo is
• weerlegging: ontkrachting argumentatie

functiewoord

signaalwoord

tekstverband

Dit woord staat in de tekst. Hieraan kun je herkennen wat meerdere tekstdelen met elkaar te maken hebben

Dit woord staat meestal niet in de tekst zelf. Je gebruikt het om te omschrijven wat er in een tekstdeel verteld wordt.

Dit woord staat meestal niet in de tekst zelf. Hiermee omschrijf je wat meerdere tekststukjes met elkaar te maken hebben.

Wat is de juiste omschrijving bij het functiewoord?

probleemschets

anekdote

afweging

oplossingen

gevolgen

oorzaak

aanleiding

een (grappig of waargebeurd) verhaaltje als illustratie bij het onderwerp

bepalen wat het belangrijkste is voor het trekken van een conclusie

een oplossing geven nadat een probleem is geformuleerd

noemen van de gevolgen van een situatie of verschijnsel.

het benoemen van een of meerdere problemen

waardoor iets ontstaan/geworden is

reden om nu een tekst te schrijven over het onderwerp

Wat doen functiewoorden?

1. Die geven aan welke functie een bepaald tekstgedeelte heeft.
2. Die geven aan wat de betekenis is van de alinea.
3. Die geven aan wat de schrijver bedoelt.
4. Die geven aan waar je belangrijke informatie kan vinden.

Volgende les

• H5 Lezen
• Herhaling