Kennemer College Effectief digitaal lesgeven

• Communicatie
• HBO
• Beroepsopleiding
• Studiejaar 1-4

Tekst

Chantal Brandenburg

Effectief Digitaal Lesgeven

Kennemer College

21-03-2021

Inhoud training

• Doelen
• Voorstellen
  
• Wat gebeurt er al in de les?
  
• Werkvormen
• Theorie
• Flipping the classroom
• Inspiratie apps
• Uitleg praktijkopdracht. 20 april!
  
• LessonUp / Onnote als keuze
• Aan de slag: Online les ontwerpen
• Evaluatie

Algemeen

Op ’T Hooghe Landt zijn veel veranderingen gaande. Twee belangrijke veranderingen zijn enerzijds het 60 minutenrooster (voorheen een 45 minutenrooster) en anderzijds het terugdringen van summatieve toetsen (en hiermee nadruk op formatief toetsen). Het digitale component, mede door corona, is ook belangrijk geworden. Maar de teamleider havo 4&5 was stellig: het moet niet alleen gaan over digitaal. Het digitale component moet dus vooral in dienst staan van de didactiek. Precies zoals wij vanuit Academy4Learning dat ook belangrijk vinden; technologie is een middel.

explain everything hersen actief betrekken door de leerstof uit te leggen.

Doelen

Aan het einde van de training:

1. Kun je theorie en modellen gericht op 'de ondersteuning van digitaal lesgeven' inzetten in jouw lessen.
   
2. Heb je kennisgemaakt met digitale tools.
3. Kun je een les ontwerpen (a.h.v het TPaC model) welke je kunt gebruiken in jouw onderwijspraktijk.

Activerende werkvorm

• Wat is een activerende werkvorm?
  
• Wat is de meerwaarde?
• Wanneer in te zetten ?

Activerende werkvormen worden gebruikt om leerlingen te betrekken bij de les. Activerend onderwijs gaat uit van de grondgedachte dat kennis beter beklijft wanneer leerlingen actief betrokken zijn bij het onderwijs. Het gebruiken van een werkvorm kan verschillende doelen hebben: als energizer of starter, om voorkennis te activeren, op een prettige 

Wanneer kun je een werkvorm gebruiken?

- puur voor het plezier, een leuk tussendoortje, een energizer of starter; - om voorkennis te activeren;

- op een prettige en actieve manier het echte leerwerk doen;

- op een actieve wijze de leerstof verwerken en/of toepassen;

- het inzicht vergroten in de leerstof door argumenteren, discussiëren, elkaar uit te leggen, etc.;

- om aan het eind van een les na te gaan wat er geleerd is;

- om samen te vatten;

met wie voer ik de opdracht uit?

- wat moet ik afhebben aan het eind van de opdracht?

- wanneer moet ik de opdracht uitvoeren?

- hoe moet ik de opdracht uitvoeren?

- hoelang mag ik er over doen?

- wat is er klaar aan het eind van deze opdracht?

- wat moet ik doen als ik eerder klaar ben?en actieve manier het echte leerwerk doen, op een actieve wijze de leerstof verwerken en/of toepassen, om aan het eind van een les na te gaan wat er geleerd is, om samen te vatten etc. Het allesomvattende doel is het vergroten van het (leer)plezier, met als gevolg een groter leerrendement.

Digitale vragen muur

Hoe het werkt;

Op een digitale muur bevinden zich diverse vragen. Deelnemers of docenten kiezen een vraag en beantwoorden deze.

Waarom;

Deze werkvorm maakt de deelnemers actief en geeft hun de mogelijkheid om zelf invloed uit te oefenen op de vragen die zij beantwoorden.

Uittreksel van: Sasja Dirkse; Angela Talen; Annemarieke van Rumpt & Lotte Bons. 'Het Groot Online Werkvormenboek - Deel 3'. Apple Books. 

'Hoe het werkt

Op een digitale muur bevinden zich diverse vragen. Deelnemers of docenten kiezen een vraag en beantwoorden deze.

Waarom ?

Deze werkvorm maakt de deelnemers actief en geeft hun de mogelijkheid om zelf invloed uit te oefenen op de vragen die zij beantwoorden.'

STAP 0 Vragenmuur maken

Maak online een vragenmuur aan in een tool met sticky notes, bijvoorbeeld Post-it of een prikbord zoals Padlet. Maak tevens een overzicht met namen van de deelnemers.

STAP 1 Inleiden

Laat de vragenmuur zien door middel van 'scherm delen' en leg uit dat iedere deelnemer'

'STAP 2 Vragen beantwoorden

Noem de naam van de eerste persoon en laat hem een vraag van de muur kiezen en beantwoorden. Laat deze persoon de naam van de volgende persoon noemen, die ook weer een vraag kiest en beantwoordt, etc.

STAP 3 Vervolgen bijeenkomst

Ga verder met de presentatie. Laat de deelnemers eventueel bij het volgende onderdeel zelf de vragen bedenken en die in de online tool zetten. Hierna herhaal je stap 2.'

Welke vragen heb je over online onderwijs? / Wat wil je verbeteren?

Welke digitale tools
gebruik je in de les en met welk doel?

Ben je bekend met het TPACK-model?

1. Ja
2. Nee

Luisteropdracht

Je wilt zorgen dat de deelnemers actief luisteren naar een verhaal of presentatie. De deelnemers krijgen voor de presentatie een gerichte luisteropdracht om actief te luisteren en hierbij kernwoorden en zinnen te noteren

inhoudpresenteren 

praktijk aantekeningen maken 

'Stel dat je dit morgen aan anderen moet uitleggen, hoe zou je dat dan doen? Schrijf woorden en zinnen op die je daarbij zullen helpen.

•Welke kritische vragen kun je over deze presentatie of dit onderwerp stellen?'

STAP 1 Luisteropdracht geven

Introduceer het onderwerp van de online sessie en vraag de deelnemers om tijdens het verhaal kernwoorden en zinnen mee te schrijven op papier.

STAP 2 Presentatie geven

Geef de presentatie over het onderwerp, bijvoorbeeld met behulp van een PowerPoint die je deelt of door een vooraf opgenomen of gekozen film- of videofragment.

STAP 3 Luisteropdracht bespreken

Bespreek de uitkomst van de luisteropdracht. Laat de deelnemers eventueel eerst in chatduo’s bevindingen uitwisselen of kernwoorden in de chat of word-cloud zetten (zie werkvorm Word-cloud). Maak daarna een gerichte ronde langs enkele deelnemers om hen hun antwoord te laten toelichten.

STAP 4 OPTIONEEL Navertellen

Het effect van de opdracht wordt nog groter als de deelnemers het verhaal op hoofdlijnen kunnen vertellen aan anderen. Laat de deelnemers in subgroepen in gesprek gaan en geef hun de opdracht elkaar kort de kern van het verhaal te vertellen. Nadat de eerste geweest is, vullen de anderen aan.

Luisteropdracht

'Hoe het werkt

Je wilt zorgen dat de deelnemers actief luisteren naar een verhaal of presentatie. De deelnemers krijgen voor de presentatie een gerichte luisteropdracht om actief te luisteren en hierbij kernwoorden en zinnen te noteren.

Waarom

Door deze vorm gaan de deelnemers met een bepaalde focus luisteren naar het verhaal en worden zij in een actieve luisterstand gezet. Door een en ander in eigen woorden te noteren, onthouden ze de inhoud ook beter.'

Luisteropdracht

STAP 1 Luisteropdracht geven

Introduceer het onderwerp van de online sessie en vraag de deelnemers om tijdens het verhaal kernwoorden en zinnen mee te schrijven op papier.

STAP 2 Presentatie geven

Geef de presentatie over het onderwerp, bijvoorbeeld met behulp van een PowerPoint die je deelt of door een vooraf opgenomen of gekozen film- of videofragment.

STAP 3 Luisteropdracht bespreken

Bespreek de uitkomst van de luisteropdracht. Laat de deelnemers eventueel eerst in chatduo’s bevindingen uitwisselen of kernwoorden in de chat of word-cloud zetten (zie werkvorm Word-cloud). Maak daarna een gerichte ronde langs enkele deelnemers om hen hun antwoord te laten toelichten.

STAP 4 OPTIONEEL Navertellen

Het effect van de opdracht wordt nog groter als de deelnemers het verhaal op hoofdlijnen kunnen vertellen aan anderen. Laat de deelnemers in subgroepen in gesprek gaan en geef hun de opdracht elkaar kort de kern van het verhaal te vertellen. Nadat de eerste geweest is, vullen de anderen aan.

'

Uittreksel van: Sasja Dirkse; Angela Talen; Annemarieke van Rumpt & Lotte Bons. 'Het Groot Online Werkvormenboek - Deel 3'. Apple Books. 

TPACK

Inspiratie

Quizlet

• Twee of drie voorbeelden van hoe docenten technologie in kunnen zetten 
  

Quizlet

Klik hier of ga in je browser naar : https://quizlet.com/live

Check of studenten ‘nog bij de les zijn’ door vragen te stellen, studenten het woord te geven of door op een student te klikken met de rechtermuisknop en deze even ‘vastmaken’, zodat je de student in beeld te zien krijgt.

Vragen tijdens de les

Vragen zorgen voor interactie tijdens de les en je kunt meteen checken of studenten het snappen.

Studenten kunnen in de vergaderchat vragen stellen tijdens de instructie, of ze gebruiken de hand opsteken-functie. 

Behandel de vragen klassikaal, na de instructie.

Stel zelf ook regelmatig vragen aan de studenten tijdens je instructie voor meer interactie en afwisseling.

Noem de naam voordat je een vraag wilt stellen aan een student, of die student het woord wilt geven.

Laat studenten eventueel voorafgaand aan de les al vragen stellen in de Posts van het kanaal of via Microsoft Forms.

Gebruik eventueel Padlet om vragen te inventariseren.

Gebruik Mentimeter om vragen te stellen.

Deel bij gebruik van Microsoft Forms, Padlet of Mentimeter altijd je scherm met de resultaten zodat studenten het kunnen zien.

Een praktijkvoorbeeld

Differentiëren met LessonUp

NL les

chat voorkennis vraag over bijwoordelijk bepaling.

uitleg nieuwe leerstof

kahoot

exit gesprekje lln die veel fout hebben nog even de digitale methode bestuderen als huiswerk

geschiedenis

spotprent 

filmpje 

hoofdpunten laten bedenken en dan in de chat  zetten

huiswerk vragen beantwoorden over het filmpje

socrative aan laten geven welke begrippen ze goed begrijpen en welke minder goed.

Het hardop doorlopen van een les op afstand...

Tip: socialmediainhetmbo

Voorbeeldles Nederlands

Stap: start van de les

Stap: tijdens de les

- Uitleg

- Actieve verwerking

Stap: einde van de les

-Schrijf in de chat voorbeeld van een Bwb van tijd

- Uitleg met PowerPoint

- Kahoot 

- Differentiëren in de digitale lesmethode op basis van de uitkomsten in Kahoot.

Voorbeeldles Nask

-Mindmap teken camera of schermdelen (Popplet)

-PowerPoint/ whiteboard

-Digitale lesmethode

-Filmpje van proefje maken

-Socrative vragen die de docenten volgende les moet behandelen

Teams

• Chat
  
• Whiteboard
  
• Break-out rooms 
  
• De les opnemen op video
  
• https://screencast-o-matic.com
  

Voorbeeld van een Aardrijkskunde les: https://www.lessonup.com/nl/lesson/nATSJhBvzMgCHYBk7/xdhKjCdbC72TNTTNn

Voorbeeld van een Geschiedenis les: 

https://www.lessonup.com/nl/lesson/gMYxCbwePgLzSg8MZ/EwJNhWytb5NDNczk2

Voorbeeld van een Wiskunde les:

https://www.lessonup.com/nl/lesson/ixWtXqd8otCfvJN4J/uEXnK5mKyohLrHjd7

Voorbeeld van een Scheikunde les

https://www.lessonup.com/nl/lesson/AeqcHMcaR645FQnEa/MQS5mgPQE7FoBCZNN

Voorbeeld van een Franse les:

https://www.lessonup.com/nl/lesson/x5Ff5YkndJxopFwNH

Edpuzzels

Opdracht

• Ontwerp  een hele online les (of een deel ervan)voor de komende weken.
  
• Gebruik hierbij bewust zoveel mogelijk goede ingrediënten voor een online les.
  
• Doe dit  in tweetallen.
  
• Zorg dat je iets kunt delen.
  
• (Hoeveel tijd?)
  

DIGITALE DUO'S 

Hoe het werkt het? De begeleider geeft een vraag of een opdracht waar duo’s via de chat of telefonisch met elkaar
ideeën over uitwisselen. 

stap 1 Vraag of opdracht formuleren
Formuleer de vraag of opdracht waar de deelnemers het over gaan hebben. 

stap 2 Instructie geven
Toon het lijstje met de duo’s dat je hebt gemaakt via 'scherm delen' of zet het in de chat. Geef opdracht aan de duo’s om over de vraag of opdracht van gedachten te wisselen. Meld hoelang ze daar de tijd voor hebben. Vraag om het beeld aan te laten staan, maar het geluid uit te zetten. Zet eventueel een digitale timer in beeld.
Je kunt de duo’s op verschillende manieren laten werken: 

* Via persoonlijke chatberichten aan elkaar. 


* Via videobellen (de eerste deelnemer van het koppel belt de tweede). 


* In break-out rooms via het online platform. 
stap 3 Opbrengst delen
Vraag elk koppel na afloop om het belangrijkste wat ze besproken hebben met de rest van de groep te delen. Kader de lengte van het antwoord in door bijvoorbeeld te zeggen: ‘Vertel in één zin...’ of ‘Noem één voorbeeld...’ 


 Apps

* Nearpod / LessonUp

* Quizlet

* Edpuzzels

* Forms

* Sway

* Screencast-0-matic

* Curiscope.com

* Class Notebook

* Popplet

Optie: Beste voorbeeld op een Padlet zetten

Voorbeeldles Nask

- Vragen stellen mondeling.

- Expert uitnodigen voor instructie.

- Break-out rooms, leerlingen werken samen tijdens opdracht.

-Digitale leermethode.

Voorbeeldles Geschiedenis

- YouTube filmpje/stellingen 

- Lessonup

- Groepsdiscussie 

- Lessonup

- Lessonup

app Socrative

Activerende online werkvormen 

https://www.te-learning.nl/blog/voorbeelden-van-online-activerende-werkvormen/

 wat zie zit als eerste 

wat zie je zitten met verdieping 

vragen sytellen

quiz

uitgebreidere ctivernde werkvormen

insubgroepen uit elkaar 

wat spreek me aan waar heb ik nog wat extra hulp bij nodig

Activerende online werkvormen 

* Posterparade (bevindingen uit (literatuur)onderzoek worden via een poster gepresenteerd, waarbij toelichting wordt gegeven.

* Hoe online? Met behulp van verschillende tools kun je een online poster maken. Deze kunnen worden gedeeld via de digitale leeromgeving. Binnen een synchrone online sessie kan e.e.a. worden toegelicht en besproken. Een alternatief is het maken van een screencast van de posterpresentatie, met a-synchrone online discussie binnen de digitale leeromgeving.

* Nederlands en Engels: over een boek van de boekenlijst

* Geschiedenis: over een geschiedenisthema bijvoorbeeld Sebrenica of Columbus

 wat zie zit als eerste 

wat zie je zitten met verdieping 

vragen sytellen

quiz

uitgebreidere ctivernde werkvormen

insubgroepen uit elkaar 

wat spreek me aan waar heb ik nog wat extra hulp bij nodig

Activerende online werkvormen 

* Voor Nederlands, maar kan eventueel ook in het Engels (voor engels bovenbouw) of geschiedenis (met geschiedenis onderwerp)

* Actuele dilemma’s (verschillende standpunten/hypothesen inventariserenover een dilemma aan de hand van een aantal artikelen).

* Hoe online? Maak twee groepen. Ontsluit artikelen over het dilemma via je digitale leeromgeving. Laat lerenden samen aan een document werken waarin ze hun standpunt onderbouwen (bijvoorbeeld via een wiki). Laat de definitieve versie in een blogpost plaatsen. Laat studenten op elkaars blogposts reageren.

* Kies een dilemma, bijvoorbeeld 'Mag de overheid je verplichten dat je donor wordt?'. Maak groepen en laat de leerlingen zich verdiepen in het onderwerp door de aangeleverde artikelen te lezen en eventueel aanvullende informatie te zoeken online. Laat ze met elkaar in discussie gaan (bijvoorbeeld break-out room). Laat de leerlingen hun standpunt bepalen en dit onderbouwen. Laat hen dit in een blogpost plaatsen. Laat de groepen op elkaars blogposts reageren. 

 wat zie zit als eerste 

wat zie je zitten met verdieping 

vragen sytellen

quiz

uitgebreidere ctivernde werkvormen

insubgroepen uit elkaar 

wat spreek me aan waar heb ik nog wat extra hulp bij nodig

Activerende werkvorm

* Intermezzo in het veld (lerenden maken kennis met de praktijk waaraan de theorie gespiegeld wordt).

* Hoe online? Via de digitale leeromgeving bestuderen lerenden theorieën of modellen. Zij gaan hiermee in de praktijk aan de slag, en reflecteren door te bloggen of te vloggen op de relatie tussen theorie en praktijk.

* Studenten krijgen digitaal nieuwe kennis aangereikt, middels theorie of een model.  Bijvoorbeeld hoe spreek je een klant aan, hoe vraag je goed door. Of de opbouw van een bepaald document, brief, verslag, notulen. Of hoe knip je een bepaald kapsel, sla je een biervust aan, maak je een boeking aan.

* Vervolgens gaan ze dit tijdens hun stage oefenen. Vervolgens maken zij een blog of vlog hierover waarbij ze een aantal vragen krijgen ter ondersteuning bij het reflecteren en de koppeling tussen theorie en praktijk. 

De blogs / vlogs worden online gedeeld 

Check of studenten ‘nog bij de les zijn’ door vragen te stellen, studenten het woord te geven of door op een student te klikken met de rechtermuisknop en deze even ‘vastmaken’, zodat je de student in beeld te zien krijgt.

Vragen tijdens de les

Vragen zorgen voor interactie tijdens de les en je kunt meteen checken of studenten het snappen.

Studenten kunnen in de vergaderchat vragen stellen tijdens de instructie, of ze gebruiken de hand opsteken-functie. 

Behandel de vragen klassikaal, na de instructie.

Stel zelf ook regelmatig vragen aan de studenten tijdens je instructie voor meer interactie en afwisseling.

Noem de naam voordat je een vraag wilt stellen aan een student, of die student het woord wilt geven.

Laat studenten eventueel voorafgaand aan de les al vragen stellen in de Posts van het kanaal of via Microsoft Forms.

Gebruik eventueel Padlet om vragen te inventariseren.

Gebruik Mentimeter om vragen te stellen.

Deel bij gebruik van Microsoft Forms, Padlet of Mentimeter altijd je scherm met de resultaten zodat studenten het kunnen zien.

Activerende online werkvormen 

Elevator pitch (lerende presenteert summier de essentie van een onderzoek, college, artikel, enzovoorts).

Hoe online? Lerenden maken een podcast of online video waarin zij de inhoud samenvatten. Daarna kun je lerenden laten reageren op elkaars producten (in elk geval kwalitatief).

Leerlingen hebben vooraf online een artikel gelezen ( Nederlands/ Engels / Geschiedenis). Leg uit waar een Elevator pitch aan moet voldoen. Laat hen dit doen middels een podcast of online video. Laat leerlingen eventueel op elkaar reageren.

 wat zie zit als eerste 

wat zie je zitten met verdieping 

vragen sytellen

quiz

uitgebreidere ctivernde werkvormen

insubgroepen uit elkaar 

wat spreek me aan waar heb ik nog wat extra hulp bij nodig

Activerende werkvorm

Discussie over een stelling.

* Hoe online? Plaats in een online forum een stelling met een duidelijke instructie. Verdeel de lerenden in voor- en tegenstanders. Geef lerenden de opdracht om eerst informatie over de stelling te verzamelen. Vraag hen om verwijzingen op te nemen als zij reageren. Gebruik eventueel een aanvullende peiling om de groep, na discussie, te laten stemmen.

* Maak een stelling, bijvoorbeeld 'zwarte piet moet verboden worden',  'de coronamaatregelen zijn te streng',  'oorlog moet je altijd zien te voorkomen'. 

* Werkwijze zoals hierboven. Actuele dilemma's maar nu met stellingen. Bepaal nu zelf welke groep welk standpunt inneemt (voor/tegen) en laat ze dit onderbouwen.

* Na de discussie de gehele groep laten stemmen voor/tegen (Socrative)

Check of studenten ‘nog bij de les zijn’ door vragen te stellen, studenten het woord te geven of door op een student te klikken met de rechtermuisknop en deze even ‘vastmaken’, zodat je de student in beeld te zien krijgt.

Vragen tijdens de les

Vragen zorgen voor interactie tijdens de les en je kunt meteen checken of studenten het snappen.

Studenten kunnen in de vergaderchat vragen stellen tijdens de instructie, of ze gebruiken de hand opsteken-functie. 

Behandel de vragen klassikaal, na de instructie.

Stel zelf ook regelmatig vragen aan de studenten tijdens je instructie voor meer interactie en afwisseling.

Noem de naam voordat je een vraag wilt stellen aan een student, of die student het woord wilt geven.

Laat studenten eventueel voorafgaand aan de les al vragen stellen in de Posts van het kanaal of via Microsoft Forms.

Gebruik eventueel Padlet om vragen te inventariseren.

Gebruik Mentimeter om vragen te stellen.

Deel bij gebruik van Microsoft Forms, Padlet of Mentimeter altijd je scherm met de resultaten zodat studenten het kunnen zien.

Class Notebook

• Twee of drie voorbeelden van hoe docenten technologie in kunnen zetten 
  

http://www.onenoteforteachers.com

Praktijkopdracht

• Twee of drie voorbeelden van hoe docenten technologie in kunnen zetten 
  

Zelf aan de slag

• Fouten maken is leren
  
• Kleine stapjes
  
• Voor iedereen verschillend
  
• Gebruik elkaars expertise
  

TPACK invulformulier

Download hier het TPACK-invulformulier.

motivatie verhogen 

lln zelf doelen stellen en evalueren 

Wat wordt het lesdoel voor je lesontwerp?

klik hier voor de evaluatie 

Link naar het evaluatieformulier