Signaalwoorden en verbanden les 9 & 10 BL

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Signaalwoorden & verbanden

Begrijpend lezen

Wat gaan we doen?

- Theorie zinsverbanden & alineaverbanden (herhalen) - 10 min

- Korte quiz: test jouw kennis! - 5 min

- Aan de slag: opdracht + zelf nakijken - 25 min

- Afsluiting - rest

Signaalwoorden en verbanden

Ik vind je leuk en ik wil je kussen.
Ik vind je niet lief, maar ik wil je kussen.

Verbanden (3/7)

1. Uitspraak-opsomming

2. Uitspraak-tegenstelling

3. Uitspraak-voorbeeld

Signaalwoorden

• uitspraak-opsomming

ook, verder, bovendien, nog, daarnaast, niet alleen...maar ook, ten eerste, ten tweede, ten derde

• uitspraak-tegenstelling

maar, daarentegen, echter, integendeel, enerzijds...anderzijds, daar staat tegenover

• uitspraak-voorbeeld

bijvoorbeeld, als voorbeeld, zoals, zo

Wat is GEEN functie van signaalwoorden in een tekst?

1. Signaalwoorden helpen de lezer.
2. Signaalwoorden geven de kern van de tekst weer.
3. Signaalwoorden zorgen voor samenhang.
4. Signaalwoorden geven structuur aan een tekst.

Signaalwoorden voor uitspraak-tegenstelling:

1. zoals
2. allereerst
3. maar
4. daarentegen

Signaalwoorden 'ten eerste, ook, bovendien en verder' horen bij:

1. uitspraak-opsomming
2. uitspraak-tegenstelling
3. uitspraak-voorbeeld
4. uitspraak-uitspraak

Signaalwoorden voor uitspraak-tegenstelling zijn:

1. omdat, want
2. en, ook
3. bovendien, ten eerste
4. echter, maar

Nu aan de slag!

Wat? Maak de oefening over de signaalwoorden & verbanden.

Tijd? 20 minuten

Alleen of samen? Alleen voor jezelf.

Praten? Nee, in stilte.

Voorbeeld uit oefeningen

Nederlands is leuk, maar kan ook erg lastig zijn!

1. Signaalwoord: maar

2. Soort verband: uitspraak-tegenstelling

3. Uitspraak: Nederlands is leuk.

Tegenstelling: (...) kan ook erg lastig zijn.

1. Zoek het signaalwoord: "Famke Louise wil volgend jaar een concert in de Ziggo Dome geven. De artiest is tijdens de Christmas Show in december al in de concertzaal te zien, maar wil in 2020 solo optreden."
2. Welk verband hoort er bij dit signaalwoord?

Signaalwoorden en verbanden

1. Zoek het signaalwoord: Famke Louise wil volgend jaar een concert in de Ziggo Dome geven. De artiest is tijdens de Christmas Show in december al in de concertzaal te zien, maar wil in 2020 solo optreden. MAAR

2. Welk verband hoort er bij dit signaalwoord? UITSPRAAK-TEGENSTELLING

3. Noteer de delen van dit verband.

    Uitspraak = De artiest is tijdens de Christmas Show in december al in de concertzaal te zien.

    Tegenstelling = Ze wil in 2020 solo optreden

1. Zoek het signaalwoord: "Wanneer het optreden zou moeten plaatsvinden, vertelt ze niet. Ook vertelt ze dat volgend jaar verder gewerkt zal worden aan de tweede documentaire over haar leven. Daarin wil ze onder meer de situatie rondom de breuk met haar eerste management toelichten."
2. Welk verband hoort er bij dit signaalwoord?

Signaalwoorden en verbanden

1. Zoek het signaalwoord:

"Wanneer het optreden zou moeten plaatsvinden, vertelt ze niet. Ook vertelt ze dat volgend jaar verder gewerkt zal worden aan de tweede documentaire over haar leven. Daarin wil ze onder meer de situatie rondom de breuk met haar eerste management toelichten." OOK

2. Welk verband hoort er bij dit signaalwoord? UITSPRAAK - OPSOMMING

3. Noteer de delen van dit verband.
    Uitspraak = Ze vertelt niet wanneer het optreden plaatsvindt.
    Opsomming = Volgend jaar zal er verder gewerkt worden aan de tweede documentaire over   

   haar leven.

1. Zoek de signaalwoorden "Verder zeg ik liever niet veel meer over de oude situatie, omdat ik de rest van het verhaal voor mijn eigen documentaire bewaar. Hoe dat er precies uit komt te zien en waar het te zien zal zijn, weten we nog niet, maar we hebben er wel ideeën over." De artiest laat nog wel weten dat ze in de oude situatie "nauwelijks inspraak had" in de dingen die ze deed.
2. Welk verband hoort er bij dit signaalwoord?

Signaalwoorden en verbanden

1. Zoek het signaalwoord: "Verder zeg ik liever niet veel meer over de oude situatie, omdat ik de rest van het verhaal voor mijn eigen documentaire bewaar. Hoe dat er precies uit komt te zien en waar het te zien zal zijn, weten we nog niet, maar we hebben er wel ideeën over." De artiest laat nog wel weten dat ze in de oude situatie "nauwelijks inspraak had" in de dingen die ze deed. VERDER

MAAR

2. Welk verband hoort er bij dit signaalwoord? UITSPRAAK - OPSOMMING

                                                                                                 UITSPRAAK - TEGENSTELLING

3. Noteer de delen van dit verband.

Uitspraak = Daarin wil ze onder meer de situatie rondom de breuk met haar eerste management toelichten.

Opsomming = Ik zeg liever niet veel meer over de oude situatie.

Uitspraak = We weten nog niet hoe dat er precies uit komt te zien en waar het te zien zal zijn.

Tegenstelling = We hebben er ideeën over.