Rechtsstaat introductie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H2: Rechtsstaat

rechtsstaat?

Deze les

• Introductie Rechtsstaat (hoofdstuk 2)
  
• Begrip (dilemma's)
• Ruimte voor vragen >>> onderbreek gerust
• Toetsstof = §1-5

Rechtsstaat

Staat waarin rechten en plichten van burgers en de overheid
zijn vastgelegd (in een Grondwet). 

Door die Grondwet zijn burgers beschermd tegen de overheid. 

 

welke grondrechten
herken je?

Uit het boek (§2) 

1.  grondrechten

2. machtenscheiding

3. legaliteitsbeginsel

4. onafhankelijke rechtsspraak

2 taken van de overheid

Dilemma's: grondrechten kunnen botsen...

Over welk dilemma gaat het hier?

Welke grondrechten botsen hier?

Welke grondrechten botsen hier?

En hier?

Grondwet

De Nederlandse Grondwet

Hoe dilemma's op te lossen?

Grondrechten zijn allemaal
even belangrijk

Rechter maakt een afweging 

zonder aanziens des persoons

Baseert zich op de wet

(strafbaar gedrag, strafmaat) >> voorspelbaarheid

= bescherming tegen willekeur

Rechter is onafhankelijk

Verdachten hebben recht
op een eerlijk proces

• strafproces volgens vaststaande stappen
  
  
• rechten voor verdachten (onschuldpresumptie) en gevangenen
  
  
• controle rechtspraak (openbaar)
  (hoger beroep - cassatie)
  

Wat is het tegenovergestelde
van een rechtsstaat?

Bestuur moet gecontroleerd worden

Wat is het allerbelangrijkst
in een rechtsstaat?

Afsluiting

• Rechtsstaat: iedereen moet zich aan de wet houden.
• Burgers hebben grondrechten > beschermd tegen willekeur / te grote overheidsmacht
• In een rechtsstaat worden bestuurders gecontroleerd (volk, media, onafhankelijke rechters). 
  
• Het tegenovergestelde van een rechtsstaat is een dictatuur.