10.4 Magnetisme

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

0

Magnetisme

In de natuur komen natuurlijke magneten voor.

3 stoffen zijn gevoelig voor magnetische kracht: IJzer,  Nikkel en Cobalt.

Je hebt ook kunstmatige magneten

Noord en zuidpool

1

2

https:

Veldlijnen

Om een magneet bevindt zich het magneetveld.

Dit is het gebied waar de magnetische kracht 

van de magneet merkbaar is

Eigenschappen veldlijnen

Veldlijnen lopen buiten de magneet van de

 noordpool naar de zuidpool

Binnen de magneet van de zuidpool naar de noordpool

Bij de polen lopen de meeste veldlijnen en is de magneetkracht het grootste.

Eigenschappen veldlijnen

Veldlijnen lopen buiten de magneet van de  

noordpool naar de zuidpool

Binnen de magneet van de zuidpool naar de noordpool

Bij de polen lopen de meeste veldlijnen en is de magneetkracht het grootste.

Met ijzerpoeder maak je veldlijnen zichtbaar

https:

Aard magneetveld

Waar wijst de noordpool van de kompas heen?

1

2

Een andere toepassing:

Reed contact

Een reedcontact is een magneetsensor die als schakelaar in elektronische schakelingen wordt gebruikt

Reedcontact

De draadjes van de schakelaar zijn gemaakt van ijzer, nikkel of kobalt. Als zo’n strip in een magneetveld komt, dan lopen de magnetische veldlijnen door de metalen strip. Daardoor wordt de strip zelf magnetisch. De twee strips in het reedcontact trekken elkaar aan, omdat in het uiteinde van de ene strip een magnetische noordpool ontstaat en in de andere strip een magnetische zuidpool.

Rond de aarde heerst een magnetisch veld

1. waar
2. niet waar

Een magnetisch veld loopt van
de noordpool naar de zuidpool

1. waar
2. niet waar

De geografische noordpool is ook de magnetische noordpool van de aarde

1. waar
2. niet waar

Alle metalen kunnen worden gemagnetiseerd

1. waar
2. niet waar

Metalen die gemagnetiseerd kunnen worden zijn:

1. lood, ijzer en zink
2. ijzer, zink en nikkel
3. lood, cobalt en ijzer
4. ijzer, nikkel en cobalt

Welke bewering klopt

1. Gelijknamige- en ongelijknamige polen stoten elkaar af
2. Gelijknamige polen stoten elkaar af en ongelijknamige polen trekken elkaar aan
3. Gelijknamige polen trekken elkaar aan en ongelijknamige polen stoten elkaar af
4. Gelijknamige- en ongelijknamige polen trekken elkaar aan

Type magneten

Permanente magneet => Is altijd magnetisch

Elektromagneet => Wordt magnetisch wanneer er stroom door de spoel loopt

animatie

Een eenvoudige elektromagneet bestaat uit een spoel waar stroom doorheen gaat en een ijzeren kern. 

 De elektromagneet werkt als magneet zolang er stroom door de spoel gaat. Als er geen stroom door de spoel gaat, dan is er geen magneetveld. 

De kern zorgt voor een sterker magneetveld. Door de ijzeren kern gaat geen stroom.

Spoel

Weekijzeren kern

Voordelen elektromagneet

• Een elektromagneet kan je aan en uit schakelen

• De sterkte van de magneet is instelbaar
• Een elektromagneet kan sterker zijn dan permanente magneet
  
• Je kan de polen van de magneet verwisselen
  

Hoe kan je het magnetisch veld van een elektromagneet zo groot mogelijk maken:

Er zijn 3 manieren:

• De stroomsterkte verhogen
• het aantal windingen verhogen
• de aanwezigheid van een weekijzeren kern

Een elektromagneet kun je aan- en uit zetten

1. waar
2. niet waar

Bij een elektromagneet kun je de noord- en zuidpool omdraaien

1. waar
2. niet waar

De sterkte van een elektromagneet hangt af van:
1. het materiaal van de spoel
2. de sterkte van de stroom
3. het aantal windingen
4. het materiaal van de kern

1. 1, 2, 3 en 4
2. 1, 2 en 3
3. 1, 3 en 4
4. 2, 3 en 4

Het relais

Met een relais kun je als een schakelaar gebruiken om een apparaat AAN en UIT te zetten.

• Buitenlampen


• Startmotor
• Alarmen

Het relais

In een relais zit een elektromagneet. Die zorgt dat de schakelaar de werkkring sluit.

Een andere toepassing...

de luidspreker