(HV) Deel 1 | De Aarde - Wind- en zeestromen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

De aarde

Wind en Zeestromen

Hoeveel van deze gezegden ken jij?

Spel:
- Op de volgende slides staan 20 gezegden met wind / zee
- Je krijgt 10 seconden om de gezegden te bekijken.
- Daarna schrijf je een nummer op hoeveel jij er denkt te weten (je moet ze kunnen uitleggen)

- Degene die denkt de meeste te kunnen uitleggen moet het laten zien! Doet hij/zij dat goed = winnaar

Pak een papiertje en een pen voor je neus! 

Hij heeft de wind in de zeilen	recht door zee gaan
Niet van de wind kunnen leven	Dat is water naar de zee dragen.
Wie wind zaait zal storm oogsten	Met iemand in zee gaan
De wind zit eronder	Het water loopt altijd naar de zee
Die tegen de wind spuwt maakt zijn baard vuil	Talrijk als het zand der zee
Iemand de wind uit de zeilen nemen	Zeeën van tijd hebben
De wind waait uit een andere hoek	Een goede zee man wordt ook wel eens nat
Hoge bomen vangen veel wind	Het is een druppel in de oceaan
De wind van voren krijgen	Er zijn genoeg vissen in de zee
Door weer en wind gaan	Dat kan al het water van de zee niet afwassen

https://spreekwoorden-gezegden.nl/uitdrukkingen-wind-en-betekenis/

https://spreekwoorden-gezegden.nl/zee-met-betekenis/

Wat moet je kunnen?

De door zonne-energie en aardrotatie aangedreven grote windsystemen en zeestromingen op aarde beschrijven en verklaren hoe deze van invloed zijn op de klimaatzones.

Leerdoelen deze week

Wat zie je?

Waarom zie je dit?

Niet overal ontvangt de aarde evenveel straling. 

Wat zijn de 3 redenen?

Breedteligging
Bij de evenaar vallen zonnestralen loodrecht in. 

Albedo effect
De weerkaatsing van zonlicht verschilt. Wit reflecteert meer. 

Verschil zee en land
Water wordt langzamer warm en koud

Wat zie je?

Waarom zie je dit?

Onthouden:

Warmte wordt op 2 manieren verspreid over het aardoppervlak:
- atmosferische circulatie

- oceanische circulatie 

Oosten van Noord Amerika

Westen van Europa

Zelfde breedtegraad... maar andere winter temperatuur?

   Atmosferische circulatie

• Wet van Buys Ballot
  
  
• Corioliseffect
  (onderdeel van wet van BB)

wind waait altijd van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied. Door de draaiing van de aarde heeft de wind op het noordelijk halfrond een  afwijking naar rechts en op het zuidelijk halfrond een afwijking naar links

De wind stroomt niet in een rechte lijn. De lucht gaat met een afbuiging

aardrijkskunde.dbz.be

   Atmosferische circulatie

• Wereldwijde verplaatsing van lucht
   

door luchtdruk verschillen wind. wind van hoge -> lage

Luchtdrukverschil door straling, warm = stijgende lucht

Wet van Buys Ballot: door de draaiing van de aarde heeft de wind op het noordelijk halfrond met de wind in de rug een afwijking naar...

1. Rechts
2. Links
3. Heeft geen afwijking

Intertropische convergentiezone

Reproductie

Basis:

- Tropisch minimum verschuift

- Windrichtingen veranderen

- Neerslagpatronen veranderen

(Bijv. aflandig ipv aanlandig)

(Bijv. loefzijde wordt lijzijde)

• Lage drukgebied rond de evenaar.
  
  
• Verschuift door de zon
  
  
• Stijgende en vochtige lucht, lage luchtdruk --> regen!

Passaten en moessons

Passaat

stabiele stevige wind die gedurene het hele jaar waait van de keerkringen (de subtropische hogedrukgebieden) naar de ITCZ met de lage druk. 

Moesson

Een wind in tropische gebieden die elk half jaar van richting wisselt door de verplaatsing vna de ITCZ met de seizoenen. 

Oceanische circulatie                

• Thermohaliene circulatie (diepwaterpomp)
  
  
• Essentieel voor het klimaat op aarde 
  
  
• Zeestromen worden aangedreven door wind en dichtheid van het zeewater. 
  
  

Koud en zout = zinken

Uit je hoofd leren

Zee- en luchtstromen zorgen voor
verdeling van koude en warmte over de aarde.

De verdeling land-zee veroorzaakt op diverse schalen een 

aanpassing van het algemene klimaatpatroon.

Havo

Opdracht klimaten in Brazilië 

Bekijk de kaart.op de volgende slide. 

Benoem en verklaar de verschillende klimaten (#1 t/m 4) 

Hulpmiddel: GB 244 (55e druk)
Tip: Zeestromen, ITCZ, wind, reliëf, breedteligging  

Havo

 klimaten in Brazilië 

Benoem en verklaar de klimaten bij de nummers 1 t/m 4

Extra challenge:
Verklaar de grijze pijl en A

Havo

A

1

2

3

4

 klimaten in Brazilië 

1. Savanne klimaat (Aw) onder invloed van ITCZ
2. Tropisch regenwoud klimaat (Af) rond de evenaar. gehele jaar door onder invloed van ITCZ.. Inkomende vochtige lucht vanaf ocenaan (N.O. passaat). 
3. Steppeklimaat (BS) door de ligging in de lijzijde van kustgebergte.
4.  Is hetzelfde als 1 

Havo

A

1

2

3

4

 klimaten in Brazilië 

Challenge: de pijl en A

De pijl verwijst naar het opschuiven van ITCZ. Op continenten schuift het verder op want land warmt sneller op dan zee. 

de ITCZ ligt in januari aan de zuidrand van Amazonië (grijze lijn), maar soms kan hij nog verder opschuiven (pijl) en vind je bij A stijginsregens. 

Havo

A

1

2

3

4

Opdracht klimaten in Zuid-Amerika 

Bekijk de kaart op de volgende slide. 

Benoem en verklaar de verschillende klimaten (#1 t/m 7) 

Hulpmiddel: GB 244 (55e druk)
Tip: Zeestromen, ITCZ, wind, reliëf, breedteligging  

Vwo

 klimaten in Zuid-Amerika 

Benoem en verklaar de klimaten bij de nummers 1 t/m 7

Extra challenge

• Verklaar de grijze pijl en A
• Welk klimaat komt niet in Z-A  voor en waarom? 

Vwo

A

1

2

3

4

5

6

7

 klimaten in Zuid-Amerika 

1. Savanne klimaat (Aw) onder invloed van ITCZ
   
   
2. Tropisch regenwoud klimaat (Af) rond de evenaar. gehele jaar  onder invloed van ITCZ. Inkomende vochtige lucht vanaf ocenaan (N.O. passaat).
   
   
3. Steppeklimaat (BS) door de ligging in de lijzijde van kustgebergte.

Vwo

A

1

2

3

4

5

6

7

 klimaten in Zuid-Amerika 

• 4. Hooggebergte Andes (EH)
  
  
• 5. Woestijnklimaat (BW) aan westzijde van de Andes door:
  Lijzijde
  koude humboldtstroom
  subtropisch hogedrukgebied (dalende lucht)

• 6. Steppeklimaat (BS), door ligging lijzijde van het Andesgebergte. 

Vwo

A

1

2

3

4

5

6

7

 klimaten in Zuid-Amerika 

• 7. Toendra klimaat (ET) onder invloed van polaire luchtstroming. 

• Challenge pijl + A:

De pijl verwijst naar het opschuiven van ITCZ. Op continenten schuift het verder op want land warmt sneller op dan zee.

de ITCZ ligt in januari aan de zuidrand van Amazonië (grijze lijn), maar soms kan hij nog verder opschuiven (pijl) en vind je bij A stijginsregens. 

Vwo

A

1

2

3

4

5

6

7

Uit je hoofd leren

Op mondiale schaal is er een dynamisch evenwicht tussen inkomende zonnestraling en uitgaande warmtestraling. 

Zee- en luchtstromen zorgen voor verdeling van koude en warmte over de aarde.

De ligging van oceanen, continenten en gebergten beïnvloedt  het klimaatpatroon.

De Thermohaliene circulatie is aangedreven door verschillen in dichtheid van het zeewater. 

Vwo

Wind- en Zeestromen

Oefenen:
Opdrachtenboek

Oefen online de begrippen:

Quizlet 

Atlas omrekentabel

Opgave: Het Eyremeer in Australie

54e druk: 170 - 171 = 55e druk: 176 - 177

Opgave: Neerslagverdeling op Sulawesi

54e druk: 156 = 55e druk: 160
54e druk: 152 - 153 = 55e druk 158 - 159

Opgave: Zeestromen en klimaten

54e druk 222 = 55e druk 244

54ste druk 218 = 55e druk 240

54ste druk 212 = 55e druk 234

Wind- en Zeestromen

Huiswerk bespreking

Koppel de klimaatgrafiek aan de juiste landschapszone. 

Polair
= bij polen

Aride
= droogte

Koppel de klimaatgrafiek aan de juiste landschapszone. 

Boreaal

= bij landklimaat

Tropisch
= rond evenaar

Subtropisch
= bij 30 gr. breedte

Welke vraag wil je graag klassikaal bespreken?

2

3

4