Hoofdzaken en bijzaken Lezen en Luisteren

Hoofd- en bijzaken
1 / 26
next
Slide 1: Slide
NederlandsMBOStudiejaar 1

This lesson contains 26 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 15 min

Items in this lesson

Hoofd- en bijzaken

Slide 1 - Slide

Doel
In dit lesdeel leer je:


  • het verschil tussen hoofd- en bijzaken benoemen;
  • onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken in zinnen en korte teksten;

Slide 2 - Slide

Hoofdzaken
Elke geschreven of gesproken tekst gaat ergens over, dat is het onderwerp. 
Een tekst heeft ook een doel: informeren, instrueren, overtuigen, overhalen of amuseren. 

Niet alle informatie is even belangrijk om dat doel te bereiken. Sommige informatie kun je weglaten. Informatie die echt belangrijk voor het tekstdoel is, noem je hoofdzaken
Zonder deze informatie kun je de tekst niet begrijpen. 

Slide 3 - Slide

Wanneer is iets een hoofdzaak?
A
Als je de tekst ook kunt begrijpen zonder deze informatie.
B
Als je de informatie nodig hebt om de tekst te begrijpen.
C
Als je de tekst alleen interessant vindt door deze informatie.

Slide 4 - Quiz

Bijzaken
Naast hoofdzaken bevat een tekst ook vaak bijzaken. Een tekst bereikt zijn doel niet zonder de hoofdzaken, maar kan zijn doel wel bereiken zonder de bijzaken

Voorbeelden en extra uitleg zijn bijzaken. Ze maken de tekst helderder of leuker. Bijzaken kun je weglaten.

Slide 5 - Slide

Wat is uit de onderstaande tekst de hoofdzaak?

Ik ben vandaag later in de les, want ik moet eerst naar
de tandarts.
timer
0:25

Slide 6 - Open question

Is een hoofdzaak vaak een voorbeeld?
A
Waar
B
Niet waar

Slide 7 - Quiz

Je vindt hoofdzaken meestal aan het begin of aan het eind van een tekst.
A
Waar
B
Niet waar

Slide 8 - Quiz

Een tekst beantwoordt wie-, wat-, waar-, wanneer- en hoe-vragen over het onderwerp. Hoofdzaken geven antwoord op minimaal één van die vragen.
A
Waar
B
Niet waar

Slide 9 - Quiz

Wat is de hoofdzaak van deze zin? (noteer de hele zin)

Verschillende automerken, zoals Fiat, Audi en BMW,
hebben elektrische auto's.
timer
0:25

Slide 10 - Open question

Wat is een bijzaak in de volgende zin?

"Verschillende automerken, zoals Fiat, Audi en BMW, hebben elektrische auto's."
A
Verschillende automerken
B
Fiat, Audi en BMW
C
elektrische auto's
D
er is geen bijzaak in deze zin

Slide 11 - Quiz

Slide 12 - Slide

Wat is het onderwerp van
de tekst?
A
dagprogramma (in een gevangenis)
B
arbeid (in een gevangenis)
C
voedsel (in een gevangenis)
D
Ad (in een gevangenis)

Slide 13 - Quiz

Wat is de hoofdgedachte
van de tekst?
A
Om half twaalf gaan alle gevangenen terug naar hun cel.
B
Niet alle gevangenen hebben hetzelfde dagprogramma.
C
Het programma van Ad begint om half acht.
D
Het gevangenisleven is zo slecht nog niet.

Slide 14 - Quiz

Slide 15 - Slide

Wat is de onderwerp van de
tekst?
A
tatoeage
B
huidcellen
C
huidbescherming
D
samenstelling van inkt

Slide 16 - Quiz

Wat is de hoofdgedachte van
de tekst?
A
Als je met een pen op je arm tekent, verdwijnt de tekening na een tijdje. Dat komt doordat de inkt samen met de dode huidellen van je lichaam valt.
B
De huid schrikt van de tatoeage-inkt, omdat het een onbekende stof is.
C
En dat is nou net de truc: de huid wordt gewoon ververst, maar de ingekapselde inkt blijft voor altijd en eeuwig zitten.
D
Het inkapselen van inkt is dus eigenlijk een beschermingstruc van je lichaam, maar wordt door tatoeëerders slim gebruikt om de inkt voor altijd op z'n plek te houden.

Slide 17 - Quiz

SAMENVATTING
In elke tekst staat belangrijke en minder belangrijke informatie. Hoofdzaken geven de belangrijke informatie over het onderwerp van de tekst. Het onderwerp, de hoofdgedachte, de conclusie of een samenvatting geven veel informatie over de hoofdzaak van de tekst.

Kijk op zogenaamde voorkeursplaatsen. Voorkeursplaatsen voor de hoofdzaak zijn bijvoorbeeld de titel, het begin of eind van een tekst. Aan het begin van de tekst vind je het onderwerp en soms de hoofdgedachte van de tekst. Vaak vind je de hoofdgedachte aan het eind van een tekst.








Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide

Wat gaan we doen?
  • Meest gemaakte fouten:
          + tekstdoelen      
          + hoofd- en bijzaak
  • Examensprint oefening 

Slide 20 - Slide

Tekstdoelen

Slide 21 - Slide

Doel
In dit lesdeel leer je:


  • vijf tekstdoelen benoemen
  • herkennen van het tekstdoel bij geschreven en gesproken teksten 

Slide 22 - Slide

Wat zijn alle tekstdoelen?
A
informeren, overtuigen, instrueren, overhalen en amuseren
B
activeren, overhalen, informeren, instrueren en amuseren
C
kranten, tijdschriften, interviews, forums en tv
D
informeren, overtuigen, bemoeien, vertellen

Slide 23 - Quiz

Wat is het tekstdoel?
A
informeren
B
instrueren
C
overtuigen
D
overhalen

Slide 24 - Quiz


Wat is het tekstdoel? Het tekstdoel van een betoog is ...
A
Informeren
B
Instrueren
C
Overtuigen
D
Overhalen

Slide 25 - Quiz

Wat is het tekstdoel van een
'ingezonden brief'?
A
informeren
B
instrueren
C
overtuigen
D
overhalen

Slide 26 - Quiz