3.1 Het bloed

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Ben je bang voor bloed?

Ja

Nee

 3.1 Bloed 

Ik heb wel eens bloed moeten laten prikken

Ja

Nee

Wat gaan we vandaag doen?

• Introductie thema 3 - De bloedsomloop
• Leerdoelen 3.1 Bloed
• Instructie 3.1 Bloed
• Practicum microscopie
• Opdrachten maken
• Herhalen leerdoelen

Inhoud van de lessen

Les 1:    2B - 3.1 Bloed                                   

Les 2:   2B - 3.2 De bloedvaten                 

Les 3:   2B - 3.3 De bloedsomloop         

Les 4:   2B - 3.4 Het hart                            

Les 5:   2B - toets                                           

Bloed
Waar denk je aan?

Leerdoelen

Je kunt de bestanddelen van bloed noemen met hun functies.

We hebben 5-6 liter bloed in ons lichaam. Elk zakje is een half liter bloed. 

Als je een halve liter verliest, is er niets aan de hand. 

Dat is wat een bloeddonor geeft.

Als je een liter bloed verliest gaat de hartslag omhoog, daalt je bloeddruk en voel je je onrustig. 

Bij 1-2 liter bloedverlies gaat je hartslag nog sneller. Je wordt bleek, koud je gaat klam zweten en bent duizelig. 

Bij 2-3 liter bloedverlies is je hartslag zwak en snel. De bloeddruk is niet meer meetbaar. Je bent wit weggetrokken (soms blauw) je hebt het koud en bent klam. Je bent verward/suf (tot 2,5 l). Bij meer dan 2,5 l ben je bewusteloos of dood.

De samenstelling van bloed

Bloed bestaat uit de vloeistof bloedplasma met daarin bloedcellen en bloedplaatjes. 

Ongeveer 55% van het bloed is bloedplasma, de rest (45%) bestaat uit bloedplaatjes en bloedcellen.

De samenstelling van bloed

De functie van bloed is vervoer van alles wat nodig is om het lichaam te laten functioneren. 

Bloed vervoert onder andere:

• voedingsstoffen
• zuurstof 
• warmte
• koolstofdioxide 
• andere afvalstoffen 

2 reageerbuizen

Links:

De bloedcellen en bloedplaatjes zijn naar de bodem gezakt. 

Daarboven zie je het bloedplasma. 

Bloedplasma is gelig van kleur. 

Links: 

bloed wat enkele dagen heeft gestaan

Rechts: 

Vers bloed

Bloedplasma

Bloedplasma  bestaat uit:

• 7% eiwitten

• 91% water

• 2% opgeloste stoffen

De opgeloste stoffen zijn onder andere mineralen (zouten). 

Het bloedplasma vervoert vele stoffen.

Rode bloedcellen

Rode bloedcellen hebben de vorm van kleine ronde schijfjes. Als een donut. 

Rode bloedcellen hebben geen celkern. 

In één kubieke millimeter bloed (1 mm3 = 0,001 mL) zitten ongeveer vijf miljoen rode bloedcellen.

Rode bloedcellen vervoeren zuurstof.  

In de longen nemen de rode bloedcellen zuurstof op. 

In andere organen geven ze zuurstof af.

Witte bloedcellen

Witte bloedcellen hebben wél een celkern . 

De cellen hebben geen vaste vorm.  

Witte bloedcellen maken ziekteverwekkers onschadelijk. 

In een wond noem je het vocht met dode bacteriën en witte bloedcellen die eruit vloeien  pus of etter.

Bloedplaatjes

Bloedplaatjes zijn geen cellen, maar delen van uiteengevallen cellen . 

Ze hebben geen celkern.

In bloedplaatjes zitten stoffen waardoor het bloed stolt (hard wordt) als het buiten de bloedvaten komt. 

Dit noem je de bloedstolling. 

Bloedplaatje

Type Bloedcel	Celkern	Functie	Vorm
Rode bloedcel	Nee	Vervoeren Zuurstof	'Donut' vorm
Witte bloedcel	Ja	Verdedigen tegen indringers	Vormloos
Bloedplaatje	Nee	Stolling bloed	Stukjes van een cel

Om te onthouden:

Uit welke 4 onderdelen bestaat bloed?

1. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en zuurstof
2. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en koolstofdioxide
3. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en bloedplaatjes
4. bloedplasma, rode-, blauwe bloedcellen en bloedplaatjes

Waar bestaat bloedplasma uit?

1. water en zout
2. water en opgeloste stoffen
3. water en eiwitten en opgeloste stoffen
4. water en zout en eiwitten

nr 4

nr 8

rode bloedcellen

bloedplasma

vaste bestanddelen

water

Wat zorgt er voor de rode kleur in rode bloedcellen? Dit kan zuurstof vervoeren.

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Glycogeen
4. Hemoglobine

Iemand met bloedarmoede heeft te weinig...

1. Zuurstof
2. Voedingsstof
3. Hemoglobine
4. Bloed

Wat is de belangrijkste taak van de rode bloedcellen?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen

Wat is de belangrijkste taak van de witte bloedcellen?

1. Zuurstof vervoeren
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen

Welk van de volgende onderdelen van het bloed heeft geen vaste vorm?

1. bloedplaatjes
2. rode bloedcellen
3. witte bloedcellen
4. bloedplasma

Etter of pus bestaat uit..

1. dode ziekteverwekkers
2. dode witte bloedcellen
3. dode ziekteverwekkers en dode bloedcellen
4. rode bloedcellen en etter

Wat is de belangrijkste taak van de bloedplaatjes?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. afvalstoffen vervoeren

Hebben bloedplaatjes een celkern?

1. ja
2. nee

Welk van de volgende onderdelen van het bloed heeft een celkern?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. bloedplasma
4. bloedplaatjes

Practicum bloedcellen

B - blz. 135

K- blz. 219

Aan het werk

Maak online alle opdrachten van 

basisstof 3.1 Bloed

Klaar? Test Jezelf en flitskaarten

Wat weet je nu over bloed?

Heb je de leerdoelen behaald?

😒🙁😐🙂😃

Wat ga je doen om de leerdoelen beter te beheersen?