Postmodernisme, Expressionisme Kunstboek

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Branett Newman, Who's afraid of Red Yellow and Blue III, acrylverf op canvas, 224 x 544 cm

Who's afraid of red, yellow and blue? - 

Barnet Neman

Barnett Newman's werk Who's Afraid of Red, Yellow and Blue kan deels worden gezien als een reactie op Piet Mondriaan. Newman wilde verder bouwen op de traditie van abstractie en de primaire kleuren, waar Mondriaan beroemd om was.

Mondriaan streefde naar een universele harmonie en balans in zijn De Stijl-werken, met strakke lijnen en geometrische vlakken.

Newman zocht emotie en monumentaliteit, waarbij zijn grote kleurvlakken en "zips" (verticale lijnen) eerder een fysieke en spirituele ervaring opriepen dan een rationele harmonie.

De titel lijkt speels en uitdagend, alsof Newman vraagt of de kunstwereld bereid was verder te gaan dan Mondriaan en de gevestigde abstracte tradities. Het werk is daardoor eerder een dialoog met Mondriaan dan pure kritiek.

Modernisme / Postmodernisme

Abstract Expressionisme

Vandaag

• Terugblik
• Modernisme / Post modernisme - Abstract Expressionisme

Waar werken we naartoe?

Toets Kunstboek Hfst 6

Postmodernisme

Huiswerk in SOM

Impressionisme & Expressionisme

• Impressionisme (1870-1905) - doel kunst?

• Expressionisme (1905-1940) - doel kunst? 

(is al onderdeel Modernisme) 

Impressionisme & Expressionisme

• Impressionisme (1870-1905) - doel kunst: weergeven van een vluchtige indruk, puur op waarneming gebaseerd

• Expressionisme (1905-1940) - doel kunst: Uitdrukken van gevoel van de kunstenaar

(is al onderdeel Modernisme) 

Modernisme (1900-1945)

= niet modern (noem je hedendaags)

• Breken met tradities (expressionisme, futurisme, dadaïsme)

Veel verandering: 

• technologie (telefoon, auto, lopende band, foto's goedkoper)
• WO I
• crisis jaren '20

Weet je nog? Expressionisme:

Bijv. Schönberg (muziek) & Kandisnky

Ontmoeten elkaar...Schönberg: 

"In dat wat u het 'onlogische' noemt en wat ik 'uitschakeling van het bewuste willen in kunst' noem."

Wassily Kandisnky, Compisitie VII, (1913), olieverf op doek, 200 x 300 cm

Postmodernisme (1945-1990)

Wederopbouw >> Welvaart stijgt >> Massacultuur

Onderzoek en ontwrichting van betekenis:

Wanneer is iets kunst?

kunstboek vraag 1

Wat is de reden dat na de Tweede Wereldoorlog Amerikaanse kunstenaars toonaangevend werden?

kunstboek vraag 1

Wat is de reden dat na de Tweede Wereldoorlog Amerikaanse kunstenaars toonaangevend werden?

Tijdens en vlak na WO II waren veel avant-gardekunstenaars vanwege de dreiging van de nazi’s en de economische crisis vanuit Europa naar de VS vertrokken. Zij trokken de aandacht en inspireerden jonge Amerikaanse kunstenaars.

New York werd een broedplaats voor nieuwe ideeën en kunststromingen (voorheen was dit Parijs)

Amerikaanse kunstenaars ontwikkelden na de oorlog een sterke behoefte om zich los te maken van Europese tradities en een eigen, unieke kunststijl te creëren. Dit leidde tot de opkomst van abstract expressionisme, minimalisme en popart, stromingen die het internationale kunstlandschap blijvend veranderden.

Abstract Expressionisme (1946-1960)

• Colorfield paintings: ruimtelijkheid (soort meditatie) Rothko, Newman
• Action painting: handeling van het schilderen centraal,   Jackson Pollock

“I have no fears about making changes, destroying the image, etc., because the painting has a life of its own.”

Colorfield painting

• Het kijken naar het kunstwerk moet een sublieme ervaring bij de beschouwer teweegbrengen. 
• Het gaat dus niet om de expressie van de kunstenaar, maar om die van de kijker.
• Meditatieve toestand en bezinning.
• Gelaagde kleurvlakken.
• Mark Rothko en Barnett Newman
  

Mark Rothko

kunstboek vraag 3

3. Verklaar aan de hand van de Seagram 

Muurschilderingen de naam van de 

stroming abstract expressionisme.

kunstboek vraag 3

3. Verklaar aan de hand van de Seagram 

Muurschilderingen de naam van de 

stroming abstract expressionisme.

 Bij Rothko is figuratie volledig afwezig;

 het gaat om de expressie (gevoel) die 

uitgaat van de abstracte kleurvlakken.

Coloufield painting -

Mark Rothko

Rothko creëerde kleurvelden die zijn opgebouwd uit talloze lagen verf. Hierdoor lijken de kleuren te trillen en zou een soort spirituele ervaring moeten ontstaan. 

Vraag:

Benoem een overeenkomst tussen de Romantiek (schilderkunst) en de werken van Mark Rothko.

Vraag:

Benoem een overeenkomst tussen de Romantiek (schilderkunst) en de werken van Mark Rothko.

Een opvallende overeenkomst tussen de Romantiek in de schilderkunst en de werken van Mark Rothko is de nadruk op emotie en het oproepen van een sfeer of gevoel bij de toeschouwer.

Romantiek: Kunstenaars zoals Caspar David Friedrich gebruikten landschapsschilderkunst om gevoelens van grootsheid, melancholie, en de overweldigende kracht van de natuur op te roepen. Het ging om het sublieme en de emotionele reactie die dit oproept bij de kijker.

Mark Rothko: Hoewel zijn werk abstract is, draait het eveneens om emotionele intensiteit. Rothko's kleurvlakken en gelaagde schildertechnieken zijn bedoeld om een contemplatieve, bijna spirituele ervaring te creëren, waarbij de kijker wordt uitgenodigd om persoonlijke gevoelens en interpretaties te projecteren.

Branett Newman, Who's afraid of Red Yellow and Blue III, acrylverf op canvas, 224 x 544 cm

colourfieldpainting - 

Barnet Neman

Branett Newman, Who's afraid of Red Yellow and Blue III, acrylverf op canvas, 224 x 544 cm

4. In welk opzicht is Wie is er bang voor rood, geel en blauw expressionistisch?

Branett Newman, Who's afraid of Red Yellow and Blue III, acrylverf op canvas, 224 x 544 cm

4. In welk opzicht is Wie is er bang voor rood, geel en blauw expressionistisch?

- Het kleurgebruik is expressionistisch. Newman wilde dat de beschouwer de explosieve kracht van, in dit geval, rood intens zou ervaren en zocht daarom geen evenwicht. Het concept om de kleur en de stemming van het kunstwerk te ondergaan is het uitgangspunt.

6. Noem 3 aspecten van de vormgeving waarin de werken verschillen. 

Barnett Newman, Vir Heroicus Sublimis, 1950

Mark Rothko, Number 18, 1951

6. Noem 3 aspecten van de vormgeving waarin de werken verschillen. 

Barnett Newman, Vir Heroicus Sublimis, 1950

Mark Rothko, Number 18, 1951

-verzadigde, zuivere kleuren

-egale kleurvlakken (geen toets van de kunstenaar)

-strakke kleurvlakken en lijnen

-gemengde, onzuivere kleuren

-gelaagdheid van kleuren (deels transparante kleurvlakken)

-kleurvlakken zijn niet strak omlijnd, toets is nog zichtbaar

action painting - 

Jackson Pollock

Jackson Pollock: Abstract Expressionist:

• Tijdens het schilderen probeert Pollock in trance te raken om zo het denken uit te schakelen. Jammer genoeg werkt hij daardoor in een roes van alcohol en drugs. Daarnaast heeft hij harde Jazz muziek op de achtergrond aanstaan.

• Niet het schilderij maar de handeling, de bewegingen, waaruit het ontstaat, zijn belangrijk.

• De 'drippings' die Jackson Pollock maakt wordt later 'Action Painting' genoemd.

Pollock

Drippings, vanuit het onbewuste wordt de verf op het doek "gegooid". Geen herkenbare vorm, maar doordat er gewerkt wordt vanuit de emotie herkenbaar voor de toeschouwer

Postmodernisme - 

Groepsopdracht

Maak in groepjes van 3-5 

personen flitskaartjes om 

elkaar te overhoren: 

voorkant	achterkant
Modernisme	jaartallen kenmerken
9 stromingen binnen het Modernisme	noem alle stromingen
Expressionisme	jaartallen kenmerken
Postmodernisme	jaartallen kenmerken
Abstract Expressionisme	jaartallen+ kenmerken
Colourfield painting kenmerken	kenmerken kunstenaars
Action Painting	kenmerken
Cobra	jaartallen, naam, kenmerken

voorbeeld

modernisme

tijd + kenmerken

1900-1945

technologische vooruitgang

uitvinding fotografie

breken met tradities

kunstenaarsgroepen, avant garde

manifesten

modernisme

noem 9 stromingen uit het Moderisme

Expressionisme

Kubisme

Futurisme

Constructivisme

De Stijl

Bauhaus

Functionalisme (architectuur)

Dadaïsme

Surrealisme

postmodernisme

jaartallen + kenmerken

voorkant

tijd: 1945-1990

Amerika

massacultuur, consumptiemaatschappij

eclecticisme / jatten mag

grens tussen hoge en lage kunst en cultuur vervaagt

wat is kunst en wat is kitsch?

less is a bore

achterkant