Les 7A - Abolitionisme en oefentoets

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

§4.5 De afschaffing van de slavernij

Abolitionisme

• Huiswerkcontrole
• Korte uitleg
• Begin oefentoets H4

• Je kunt uitleggen waardoor en hoe slavernij werd afgeschaft door Groot-Brittannië. Frankrijk, Nederland en de VS.
• Je kunt Verlichtingsideeën herkennen in abolitionisme

Wat is abolitionisme?

1. Het idee dat je beter bent dan iemand anders
2. Beweging voor de afschaffing van slavenhandel en slavernij
3. Beweging tegen de afschaffing van slavenhandel en slavernij
4. Het idee dat er mensenrassen zijn waarvan het ene beter is dan de andere

Montesquieu is verantwoordelijk voor een verlichtingsidee. Welk?

1. Liberalisme
2. Afschaffen slavernij
3. Trias politica
4. Franse revolutie

De invloed van de Verlichting was een oorzaak voor...

1. Democratische Revoluties
2. De Franse Revolutie
3. Afschaffing slavernij
4. Abolitionisme

Welk land schafte als eerste slavernij af?

1. Engeland
2. Frankrijk
3. Verenigde Staten
4. Haïti

Welk land schafte als eerste slavenhandel af?

1. Engeland
2. Frankrijk
3. Verenigde Staten
4. Haïti

1787

1791

1807

1804

1815

1848

1814

1853

1863

1865

	Wanneer werd slavenhandel afgeschaft?	Wie of welke gebeurtenis zorgde voor de afschaffing van de slavenhandel?	Wanneer werd slavernij afgeschaft?	Welk argumenten waren er voor én tegen het afschaffen van de slavernij?
Engeland	1807
Frankrijk
Nederland
Verenigde Staten

	Wanneer werd slavenhandel afgeschaft?	Wie of welke gebeurtenis zorgde voor de afschaffing van de slavenhandel?	Wanneer werd slavernij afgeschaft?	Welk argumenten waren er voor én tegen het afschaffen van de slavernij?
Engeland	1807	Door acties van abolitionisten nam het Britse parlement een wet aan	1833	Door slavenopstanden schafte het parlement de slavernij af
Frankrijk	1815	Door Britse druk	1794 - door revolutionaire regering 1802 herinvoering Napoleon 1804 Haïti onafhankelijk 1848 opnieuw	Fransen konden slavenopstanden niet onderdrukken

	Wanneer werd slaven-handel afgeschaft?	Wie of welke gebeurtenis zorgde voor de afschaffing van de slavenhandel?	Wanneer werd slavernij afgeschaft?	Welk argumenten waren er voor én tegen het afschaffen van de slavernij?
Nederland	1814	Door Britse druk	1863, maar slaafgemaakten moesten 10 jaar onbetaald doorwerken (1873)	Afschaffing zou niet in het belang van de economie zijn
Verenigde Staten	1794 Noorden 1807 Hele VS	Thomas Jefferson's verlichte ideeën	1865 in de gehele VS door Abraham Lincoln na de Burgeroorlog van 1861-1865	Zuidelijke staten economie draaide op tabaks-, suiker- en katoen-plantages waarop slaafgemaakten werkten

Slavenopstanden

Haïti (1791—1804)

• Geïnspireerd door Franse Revolutie 
• Haïti werd het eerste land dat slavernij afschaft en wordt een onafhankelijke republiek

Curaçao - Tula slavenopstand 1795

• ontevreden over slechte leef- en werkomstandigheden
• Geïnspireerd door Haïtiaanse opstand

Nederland schafte 1 juli 1863 slavernij af in Suriname

• De slavenhouders kregen voor iedere vormalig slaafgemaakte een schadevergoeding van 300 gulden (€3500)
• De vrijgemaakte mensen moesten verplicht 10 jaar doorwerken op de plantage, vaak in nog slechtere omstandigheden

Keti Koti

Keti Koti - gebroken ketenen

jaarlijks gevierd op 1 juli

Waarom was Nederland een van de laatste landen dat slavernij afschafte?

Oefentoets H4

Waarom?

• Je oefent met bron/inzichtsvragen. 
• Je herhaalt de stof en gaat het hierdoor beter onthouden. 
• Maak van de toets een samenvatting, noteer de antwoorden op vragen die je lastig vond! 

Wat? 

Je gaat de belangrijkste thema’s van Hoofdstuk 4 verwerken/herhalen.

Vraag 1

1a. Leg uit welk begrip past bij de bron.

1b. Welk kenmerk van de Verlichting

herken je in de bron? 

Doe dit zo:

Kenmerk … want op de bron lees/zie ik … 

Bron 1

Vraag 2

2. Welk kenmerk van de Verlichting past bij de gebeurtenis op de bron? 

Doe dit zo:

Kenmerk … want op de bron 

lees/zie ik … 

Bron 2: afbeelding van de Afrikaanse slavenhandel. 

Vraag 3

3. Welk kenmerk van de Verlichting herken je in de bron? 

Doe dit zo:

Kenmerk … want op de bron 

lees/zie ik … 

Bron 3: ‘Founding Fathers’ dragen onafhankelijkheidsverklaring over aan Britse gouverneurs, 1776. Hiermee werd Noord-Amerika onafhankelijk van Engeland. 

Vraag 4: Leg uit aan de hand van de twee bronelementen welke kenmerken van de verlichting je kunt herkennen in de onderstaande bron. 

 Doe dit zo: kenmerk van de verlichting … want in de bron lees ik … 

Nederlandse vertaling van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring:

Unanieme verklaring van de dertien Verenigde Staten van Amerika

[...] Wij beschouwen deze waarheden als vanzelfsprekend: dat alle mensen als gelijken worden geschapen, dat zij door hun schepper met zekere onvervreemdbare rechten zijn begiftigd, dat zich daaronder bevinden het leven, de vrijheid en het nastreven van geluk.

      Dat, teneinde deze rechten te garanderen, regeringen onder de mensen worden ingesteld, die hun rechtmatige bevoegdheden ontlenen aan de instemming der geregeerden; dat, telkens wanneer enige regeringsvorm met deze doeleinden in strijd komt, het volk het recht heeft hem te veranderen of teniet te doen en een nieuwe regering in te stellen, haar grondslag vestigend op beginselen en haar bevoegdheden organiserend in een vorm die hun het meest geschikt lijken om hun veiligheid en hun geluk te bewerkstelligen. [...]

Vraag 5

5a. Geef een omschrijving van the Bill of rights.

5b. Geef voor 2 van de striptekeningen aan bij welk kenmerk van de Verlichting deze past. 

Doe dit zo: nummer .. past

bij de verlichting want .. 

Vraag 6

Zet in de juiste chronologische volgorde. Noteer alleen de letters. 

A. Napoleon pleegt staatsgreep

B. Engeland koloniseert Noord-Amerika 

C. Patriotten worden verjaagd door leger van Pruisen 

D. Founding Fathers schrijven onafhankelijkheidsverklaring

E. Woedende Parijzenaren bestormen de Bastille 

Vraag 7

Oorzaak	Gevolg
A. Napoleon grijpt de macht	1. Willem V vlucht naar Engeland
B. Amerikanen beginnen oorlog tegen de Engelsen	2. Verspreiding van kennis via boeken zoals de encyclopedie.
C. Opkomst verlichte denkers zoals Diderot.	3. Einde Franse Republiek
D. Franse troepen helpen patriotten de macht in Nederland te pakken.	4. Engeland erkent onafhankelijkheid van de Verenigde Staten.

Combineer oorzaken en gevolgen. Noteer letters en cijfers.   

Vraag 8

Koppel de uitspraken aan het juiste kenmerk van de verlichting. 

Uitspraak 1: Een vorst dient te zorgen voor zijn onderdanen 

Uitspraak 2: Ieder mens is gelijkwaardig 

Uitspraak 3: Geen mens heeft het recht een ander tot slaaf te maken

Uitspraak 4: Om onwetendheid te bestrijden dient kennis geordend te 

                worden en openbaar te zijn voor het publiek. 

Uitspraak 5: God heeft de wereld geschapen, maar bemoeit zich er verder niet 

          mee. 

Vraag 9

Een revolutie is een ingrijpende (snelle) verandering. Noteer voor de onderstaande veranderingen bij welke revolutie deze past. 

1. Bestuursvorm verandert van monarchie naar republiek.

2. Land verkrijgt onafhankelijkheid 

3. Voormalig bestuurder vlucht naar het buitenland

4. Voormalig bestuurder terechtgesteld en geëxecuteerd. 

5. Bestuur is decentraal georganiseerd, de macht ligt bij lokale staten 

Vraag 10

10a. Wat is een republiek?

10b. Leg deze uitspraak uit: 'Nederland was in de 18e eeuw een republiek, maar het had veel kenmerken van een monarchie.'

Vraag 11

Geef voor de onderstaande figuren aan wat hun rol was tijdens de Franse Revolutie. 

Doe dit zo: '(naam persoon)' was belangrijk voor de revolutie want … 

Lodewijk XVI 

Napoleon

Robespierre

Vraag 12

12a. Welke twee landen veranderden sinds de revolutie van een monarchie in een republiek? 

12b. Leg uit welk land maar tijdelijk een republiek bleef. 

Vraag 13

Koppel de bronnen aan de juiste revolutie: noteer bron cijfer en revolutie 

Einde oefentoets!

Controleer je antwoorden voordat je begint met nakijken.