H5 Water in Nederland - start + 5.1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Laag Nederland:

Ligt lager dan 1M boven de zee spiegel

Zee speelt grote rol bij ontstaan van het landschap. 

______________________________________________

Hoog Nederland:

Ligt hoger dan 1M boven de zeespiegel.

Rivieren en beken voeren water af naar de zee.  Meer neerslag dan er verdampt.

Rivieren

- Dicht langs de oevers van de rivier werd zand gelegd. 

- De hoge gebieden aan de oevers van de rivier noem je oeverwallen. 

- Naast de oeverwallen droogt klei langzaam op en er ontstaan komgronden.

uitleg filmpje

inklinken

Oeverwallen en komgronden

dit is een delta

De monding van een rivier die steeds vertakt

HUISWERK

Maken: startopdrachten 1 t/m 4 blz. 92
P5.1 opdracht 1 - 2 blz. 93 

les 2

ontstaan van veen

Neem deze tekening over

5.1

Rivieren

In Nederland is sedimentatie door rivieren. Deeltjes zakken naar de bodem van de rivier, alleen bij en langzame stroomsnelheid.

Ontstaan van het landschap 

• Geen dijken --> dus veel overstromingen
• Rond de rivier: sedimentatie van zand
• Verder weg van de rivier: sedimentatie van klei

Inklinking= inzakken van het landschap

Oeverwallen=hogere delen langs de rivier

Komgronden= laaggelegen ingeklonken stukken van het rivierengebied. 

 

Geen zuurstof, dus geen vertering --> ontstaan veen

Circa 200.000 jaar geleden:

Ijstijd: Dikke laag ijs tot in een gedeelte van Nederland

Winter: Alles bevroren. Rivieren voeren geen water af. 

Zomer: Rivieren stroomde juist snel en namen veel zand mee.

Hier zijn de openingen gesloten --> ontstaat moeras en veen gebied. 

Hier zijn de openingen niet gesloten--> Zout water kan nog toetreden, geen veen grond, maar wel zeeklei gebied. 

polders in zeeland

Waar begint het splitsen van de rivier tot een delta?

1. aan zee
2. In de bergen
3. dat begint gelijk als de rivier Nederland binnenkomt

Waardoor steeg de zeespiegel aan het einde van de ijstijden?

1. Doordat de tektonische platen bewegen
2. door het afsmelten van landijs
3. Door veel neerslag

Hoeveel meter stond de zeespiegel in de ijstijd lager dan nu?

1. 120
2. 70
3. 150
4. 30

Op welke drie manieren wordt zand uit zee langs de kust verplaatst?

Wat is er nodig voor het ontstaan van veen?

Waardoor veranderde het Waddengebied van Noord- en Zuid-Holland in een zoetwater moerasgebied?

Waarom kun je in een moeras niet lopen?

Hoe is het veen in het filmpje begaanbaar gemaakt?

Waddenzeeën en moerassen

• Sinds de laatste ijstijd 10.000 jaar geleden -> zeespiegel heel langzaam gestegen -> nieuwe grondsoorten zijn hierdoor ontstaan
• Stranden en duinen ontstaan door de zee -> achter de duinen waddenzee.
• Waddenzee staat vaak stil -> deeltjes klei dwarrelen naar beneden -> ontstaan dikke lagen zeeklei
• Als de openingen zich sluiten -> ontstaan moerassen -> doden planten resten hopen zich onder water op -> ontstaan veen