8. Straf

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

CRIMINALITEIT

H8 Straf

Herhalen - H7: Voor de rechter

- Welke rechters zitten bij de rechtbank? Welke rechtsinstanties zijn er nog meer? Hoe verloopt een rechtszitting? 

Opdrachten H7 bespreken! 

Uitleg H8: Straf 

Uitdelen examenbundels. 

Welkom!

Waarom straffen 

wij eigenlijk?

Tot de 11e eeuw

Geen wetten over straffen, wraak belangrijkste doel.

12e tot 19e eeuw

Rechters, straffen om af te schrikken (openbaar)

Na de 19e eeuw

Doodstraf en publiekelijk straffen verboden

Na de tweede wereldoorlog

Resocialiseren belangrijkste doel!

Met het geven van straf kan een aantal doelen bereikt worden; 

• Wraak en vergelding: dader moet boeten - oog om oog... 
• Genoegdoening: slachtoffer voelt zich beter. 
• Afschrikken daders: herhaling voorkomen. 
• Beveiligen samenleving: gevaarlijke mensen opgesloten. 
• Handhaven rechtsorde: naleven van de wetten en regels.
• Preventie: weten wat de gevolgen zijn. 
• Voorkomen eigenrichting: niet voor eigen rechter spelen. 
• Heropvoeding van dader (resocialisatie): voorbereiden op terugkeer.

Waarom straffen we?

En wat betekent voorwaardelijk?

Hoofdstraffen 

• Geldboete: meestal is het vonnis een geldboete, bij kleine overtredingen staat dit vast. Betaal je de boete niet? Gevangenisstraf.  

• Hechtenis: bij overtredingen. Max. 1 jaar in het Huis van Bewaring. 

• Gevangenis: bij misdrijven. Variëren van 1 dag tot 30 jaar, of levenslang. 

 

• Werkstraf: max. 240 uur onbetaald werk, doel is iets zinvols voor de samenleving. Vaak in combinatie met boete of korte gevangenisstraf. 

Bijkomende straffen

Kan zowel op zichzelf, als in combinatie met een hoofdstraf gegeven worden. Bijvoorbeeld het afnemen van een rijbewijs of het openbaar maken van het vonnis. 

Maatregelen 

Niet bedoeld als straf voor de dader, maar als bescherming voor de samenleving. Belangrijkste is terbeschikkingstelling (TBS) vaak voor ontoerekeningsvatbaren. (2 jaar, kan verlengd worden). 

Ook schadevergoedingen betalen of gestolen spullen afpakken is een maatregel. 

9 Maanden cel, waarvan 2 voorwaardelijk + een rijverbod van 4 jaar. 

2,5 Jaar cel, waarvan 10 maanden voorwaardelijk + een boete van €4000. 

Taakstraf van 180 uur, 4 maanden voorwaardelijke gevangenisstraf en behandeling 

voor het stalken + een schadevergoeding van €1000. 

Leg de straf uit

In het strafrecht hebben slachtoffers een aantal rechten; 

• Het slachtoffer kan vragen om een schadevergoeding (geen boete!)
• Mogen gebruik maken van spreekrecht: tijdens de rechtszaak spreken.
• Slachtoffers hebben recht op slachtofferhulp. 
• Slachtoffers hebben recht op informatie: hoe verloopt de zaak?

Rechten van het slachtoffer

Als verdachte of veroordeelde van en misdrijf krijg je te maken met de reclassering: helpen en begeleiden om herhaling van strafbaar gedrag te voorkomen. 

• Geeft advies om herhaling te voorkomen;
• Bieden ondersteuning tijdens detentie; 
• Houdt toezicht op uitvoeren van straffen; 
• Bieden nazorg aan ex-gevangenen. 

Toch blijkt het niet altijd het gewenste effect te hebben. Ongeveer de helft van de ex-gedetineerden pleegt binnen twee jaar een nieuw strafbaar feit, dit noemen we recidive: iemand valt na een eerdere veroordeling terug in crimineel gedrag. 

Helpt het wel?