Grammatica werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo
• Leerjaar 1

Werkwoorden

Wat zijn werkwoorden?

Werkwoorden

Een werkwoord is een woord dat vertelt wat iemand doet:
lopen, fietsen, zwemmen, zingen

Stam

De stam van het werkwoord is het werkwoord zonder -en

luisteren
Stam en ik-vorm = luister

Zeggen
Ik-vorm = zeg 

Wat is de stam van het werkwoord denken?

Wat is de stam van het werkwoord horen?

Ik: stam
Jij/u = stam + t
Zij/hij = stam + t

wij = stam + en (hele werkwoord)
jullie = stam + en
zij = stam + en

Rijden

Ik rijd

Jij/je rijdt

u rijdt

zij/ze rijdt

hij rijdt

wij/we rijden

jullie rijden en ze rijden

Ik

1. kijkt
2. kijk
3. kijken

Wij

1. horen
2. hooren
3. hoort
4. hoor

Hij

1. luister
2. luisteren
3. luistert

Voltooid deelwoord

Begint met ge- en eindigt op een d of een t.

Staat nooit als enige werkwoord in een zin

Ik heb gewerkt. 

Ik heb de tafel geverfd.

voltooid deelwoord   

sterke werkwoorden

veranderen van klank

zwakke werkwoorden

ge+stam+t/d

Er zijn geen regels voor het vervoegen van sterke werkwoorden. 

Je moet ze onthouden. 

Zij hebben gelopen.

De kast is verkocht.

Dat hebben wij vermeden. 

Ik ben verrast. 

Bij het voltooid deelwoord gebruik je het 't ex-kofschip 

om zeker te weten of je een t of een d moet schrijven. 

Vaak wordt het voorvoegsel ge- voor de stam van het werkwoord geplaatst en komt er een d of t achter. 

veel werkwoorden die beginnen met be-, er-, ge-, her-, ont- of ver-: bewonen - bewoond, erkennen - erkend, gebeuren - gebeurd, herinneren - herinnerd, ontdekken - ontdekt, verdelen - verdeeld

In een zin met een voltooid deelwoord 

is de persoonsvorm een hulpwerkwoord. 

Wij hebben de tas gevonden. 

Ik ben verrast. 

Ik klop op de deur --> ik heb op de deur geklopt. 

Kloppen --> -en --> klop. P staat in het softketchup dus geklopt.

Ik kook vanavond --> ik heb vanavond gekookt. 

Ik heb een afspraak (maken).

1. gemaakt
2. gemaakd

De jongen heeft buiten (spelen).

1. gespeelt
2. gespeeld

Ik heb tot 17:00 uur (werken).

1. gewerkt
2. gewerkd

Ik woon in Amerika.

Verleden tijd

Ik heb naar de radio geluisterd.

Ik luisterde naar de radio.

Onregelmatige werkwoorden

Denken --> Ik heb gisteren aan je gedacht. 

Doen --> Wat heb jij in het weekend gedaan?
Drinken --> Zij hebben samen koffie gedronken.
Kijken --> Hij heeft een uur tv gekeken. 

Je vindt de lijst met onregelmatige werkwoorden achter in het boek.