Herhaling thema 8 Planten (24/25)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Thema 8 Planten

Pak je aantekening schrift + pen 

8.1 bladeren

De bouw van bladeren

Verschillende weefsels

- Opperhuid met huidmondjes

- Weefsel met bladgroenkorrels

- Vaatbundels

Weefsel: groep cellen met dezelfde 

bouw en functie

Bladgroenkorrel vindt fotosynthese plaats

Fotosynthese

Bladgroenkorrels --> fotosynthese

Nodig voor fotosynthese:

1. Koolstofdioxide
2. Water
3. Zonlicht

Producten van fotosynthese:

1. Glucose (suiker)
2. Zuurstof

vaatbundels vervoeren water met opgeloste stoffen naar de bladeren

in de bladeren vertakken de vaatbundels zich in nerven

Stevigheid

Stevigheid plant ontstaat door de hoeveelheid water in de vacuole= het waterzakje in de plantencel.

huidmondje gesloten

huidmondje open

8.2 Stengels en wortels

Functies van wortels

Wortels hebben drie functies:

• de plant stevig vastzetten in de bodem

• water en mineralen opnemen uit de bodem

• reservestoffen opslaan

Houtvaten en bastvaten

Houtvaten vervoeren Water en Mineralen

Bastvaten vervoeren Water met opgeloste suikers (Glucose)

Stevigheid door houtcellen en vezels

Planten krijgen stevigheid op twee manieren:

• door vocht in de vacuolen van de cellen

• door cellulose en houtstof in de celwanden van houtcellen en vezels

Vezels = bestaan uit langgerekte dode cellen met 

dikke celwanden

Bouw van de wortel

Wortel haren nemen water/mineralen op

Via de celwanden in de wortelharen komen de stoffen in de vaten terecht richting de rest van de plant

8.3 glucose als grondstof

Energierijke en energiearme stoffen

• Energierijke stoffen

Worden gevormd door dieren/planten

Bijvoorbeeld: Eiwitten, Koolhydraten en vetten

• Energiearme stoffen

Komen voor in de levenloze natuur

Koolstofdioxide, mineralen, ijzer en water

Ijzer is nodig om rode bloedcellen te maken

Assimilatie

Assimilatie: Opbouw van energierijke stoffen uit andere stoffen

8.4 voortplanting

Geslachtelijke/ongeslachtelijke voortplanting bij planten

Planten kunnen zich geslachtelijk en ongeslachtelijk voortplanten.

Als je iets leest als:

bollen

knollen

uitloper

wortelstok   

enten

 ..... dan is het ongeslachtelijke voortplanting

Geslachtelijke voortplanting

Als je iets leest van:

bloem

zaad

vrucht

stuifmeelkorrel/eicel 

 dan is het geslachtelijke voortplanting

Geslachtelijke voortplanting

• 2 ouder planten
• Nakomelingen kunnen er anders uitzien (net zoals mensen)
• Geslachtscellen ontstaan door meiose (deling). 

Ongeslachtelijke voortplanting (mitose)

Deze nakomelingen zijn precies hetzelfde als de ouderplant (precies hetzelfde DNA)

Er zijn GEEN geslachtscellen voor nodig

Bouw en functie van bloemen

Bouw en functie van bloemen

8.5 bestuiving, bevruchting en verspreiding

Bestuiving

Bestuiving:

Is het overbrengen van de stuifmeel van een meeldraad op de stempel van een stamper van dezelfde bloemsoort

Er zijn 2 manieren van bestuiving:

via insecten 

via de wind

Plant P                   Plant Q

Insectenbloemen

Bestuiving door insecten -> insectenbloemen

Aangetrokken door:

• Nectar
• Grote opvallende
  kroon-bladeren

Windbloemen

Bestuiving door wind -> windbloemen

Veel stuifmeel

Kleine onopvallende bloemen

Hoog zodat de wind het kan vangen

Bevruchting

Na bevruchting:

Eicel --> kiem

Zaadbeginsel --> zaad

Vruchtbeginsel --> vrucht

Verspreiding vruchten en zaden

Door de wind

Verspreiding vruchten en zaden

Door dieren (eten of aan de vacht)

Verspreiding door de plant zelf

Springzaadjes

De plant schiet de zaden af

8.6 ontkieming, groei en ontwikkeling

De bouw van een zaad

Zaadhuid: stevig bruine vlies aan de buitenkant van een boon

Ontkieming

De boon neemt water op waardoor de zaadlobben opzwellen --> zaadhuid scheurt open --> kiemplantje

Eerst de wortel daarna de stengels en bladeren

Groei en ontwikkeling

Het kiemplantje wordt groter en zwaarder, omdat er steeds meer cellen bij komen (mitose)

Celstrekking: groei van een plantencel, door veel water opnemen in vacuole 

Door celstrekking worden de planten langer: lentegroei, gebeurt in de worteluiteinden en in de toppen

Ontwikkeling: energie nodig die vrij komt door de verbranding

De plant veranderd

Levenscyclus van zaadplanten

Een cyclus wordt steeds herhaald

éénjarigen

Gaan dood na 1 jaar, produceren meteen zaden

tweejarigen

Eerste jaar ontwikkeling, tweede jaar productie van zaden

Meerjarige of Vaste planten

Leven langer dan twee jaar en kunnen meerdere jaren zaad vormen.

Vaste planten kunnen houtachtig of kruidachtig zijn.