Deel 1: (Chronische) longaandoeningen : COPD, Astma, longkanker

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

(Chronische) Longaandoeningen  deel 1:  COPD , astma en longkanker

Doelen 

Je kan beschrijven wat astma/copd is.

Je weet het verschil tussen COPD & Astma.

Je weet de symptomen en de oorzaken van astma en COPD

Je weet welke soorten longkanker er zijn en welke behandelingen en symptomen hierbij horen.

Tekening bespreken

Het ademhalingsstelsel

Gasuitwisseling:

Opname van O2

Afgifte van Koolzuurgas uit het bloed

Neus en mond- keelholte -> Luchtpijp -> 

Bronchiën  -> Longblaasjes omgeven door haarvaten. 

Luchtpijp: bekleedt met slijmvlies

Bronchien: twee vertakkingen van de luchtpijp die zich in steeds kleinere vertakkingen splitsen -> bronchiolen -> tot aan longblaasjes met haarvaten.

Longen: 

Rechterlong is groter dan de linker.

Luchtpijp: Slijmvlies = gevoelig -> onbekende stof -> hoestprikken -> trilharen transporteren de stof naar buiten. 

Wat weet je al van COPD

COPD

Chronic Obstructive Pulmonary Disease / (Chronische Obstructieve Long Ziekte)

Chronische longziekte

Permanente vernauwing van de luchtwegen

Ontstaan op oudere leeftijd

Het slijmvlies in de luchtwegen raakt ontstoken -> zwelt op en vormt meer slijmvlies.

COPD is een verzamelnaam voor:

Chronische bronchitis:

Bij chronische bronchitis zijn de bronchiën steeds ontstoken. 

Slijmvlies wordt dikker en produceert meer slijm.

Benauwdheid en hoesten

Longemfyseem:

Longblaasjes rekken uit en gaan kapot.

Komen met elkaar in verbinding en vormen grote slappe blaasjes. 

Des te meer beschadiging des te minder O2 de longen kan opnemen. 

Oorzaken

- Roken -> 90% van alle gevallen

- Hevige blootstelling aan chemicaliën en dampen. 

- Erfelijke ziekte Alpha-1: tekort aan eiwit om longen te beschermen 

Verschijnselen

erfelijke alpha 1 : veroorzaakt schade aan de longen, hierdoor kan ook copd ontstaan, is wel zeldzaam

Diagnose

Anamnese

Lichamelijk ondezoek

Spirometrietest

Maximale lucht die kan worden in en uitgeademd. 

Maximale lucht die in 1 seconde kan worden uitgeblazen. 

2 metingen

1ste keer:Obstructie meten. 

2de keer:vooraf Luchtverwijderaar/medicatie gebruiken

wat een patiënt zijn arts aan medische voorgeschiedenis kan vertellen.

Ernst COPD

uitgedrukt in GOLD stadia 1 tot 4

Hoe ernstiger de COPD, hoe hoger het stadium

Vaak bij exacerbatie GOLD 3 en 4 , is een ziekenhuisopname noodzakelijk

FEV 1 : maximale lucht in liter dat bij snelle en geforceerde uitademing in 1 seconde w uitgeblazen vanuit volledige inademing

Behandeling

Aanpassen van leefstijl.

Revalidatie. 

Chronische medicatie:

- Kortwerkende en langwerkende luchtverwijders.

- Slijmoplossers

- Antibiotica

- Ontstekingsremmers

Inhalatoren:

Verstuiver

Poederinhalator

Vernevelapparaat

Voordelen:

Direct effect

Minder medicatie nodig

Minder bijwerkingen

Revalidatie

https://longenenleven.nl/leven-met-copd/blijven-bewegen/

Veroorzaakt roken astma en COPD?

1. Alleen Astma
2. Alleen COPD
3. Beide
4. Geen van Beide

Bij COPD is/zijn de ..... kapot

1. Luchtpijp
2. Bronchiën
3. Longblaasjes

Wat is geen verschil tussen astma en COPD

1. Astma heb je vanaf je geboorte en COPD krijg je later
2. Astma komt in aanvallen en COPD heb je altijd
3. Astma komt door roken en COPD komt door pollen
4. Astma is redelijk te behandelen, COPD niet

welke medicijnen kun je geven bij astma/COPD

1. luchtwegverwijderaar
2. ontstekingsremmer
3. luchtwegverwijderaar en onstekingsremmer

Wat weet jij van astma?

Astma

- Chronische ontsteking van de luchtwegen

-Ontstaat al op jongere leeftijd

- Een combinatie van omgevings- en erfelijke factoren.

- De luchtwegen raken snel geprikkeld door allerlei stoffen. Veel mensen met astma zijn allergisch. 

- Klachten in aanvallen

 

Soorten astma

Allergisch astma = door huisstofmijt, boom of graspollen,..

Niet-allergisch: niet-allergische prikkels geven klachten. -> uitlaatgassen, benzine, balkuchtjes, parfum of schoonmaakmiddelen. Maar ook kou, mist en vochtige lucht. 

Inspanning: lichamelijke inspanning, stress en heftige emoties.

Symptomen Astma

- benauwdheid

- Piepende ademhaling

- Kortademigheid

- Meer slijmproductie

- Hoesten

Behandeling

Gericht op het onder controle houden van de ziekte. 

Medicatie: ontstekingsremmers en luchtwegverwijderaars. 

Medicatie gericht op de allergie:

Anti-histaminica

Verschil tussen COPD & Astma

....

....

....

COPD 

- Luchtwegen vernauwd door beschadiging, zoals roken

- Symptomen zijn Chronisch

- Het beloop is geleidelijk verergerend en de levensverwachting verminderd.

Astma

- Geen echte oorzaak aan te wijzen, maar er zijn wel factoren die de kans op astma vergroten

- Symptomen zijn periodiek

- Het beloop met behandeling is met astma gunstiger en men kan er gemiddeld ouder mee worden.

exacerbatie copd en astma

= langdurige benauwdheidsaanval die niet op de normale medicatie reageert, kan tot een levensbedreigende situatie leiden

Bij welke longaandoening worden de luchtwegen nauwer, door samentrekkende spiertjes in luchtpijptakjes?

1. astma
2. COPD

Juist of onjuist?
Astma is een chronische ziekte

1. Juist
2. Onjuist

Een ziekte waarbij de longen continu ontstoken zijn, noemen we?

1. COPD
2. Astma
3. longontsteking
4. bronchitis

een allergische reactie op stuifmeelkorrels noemen we?

1. COPD
2. Astma
3. longontsteking
4. hooikoorts

Longkanker

plaveiselcel: Van de bedekkende cellen

van de luchtwegen

adenoca: van cellen uitgaande van het longweefsel

grootcellig: ook uitgaande van het longweefsel maar grote cellen en zonder bekende structuren

85 procent niet-kleincellig, vrij grote kankercellen , deze typen zaaien zich trager uit dan kleincellig

Kleincellig: 15 procent/ tumorcellen klein en kwetsbaar, kunnen zich enorm snel delen, daardoor heel snel verspreiden door het lichaam

Vragen??

Volgende week: deel 2 longaandoeningen

- pneumonie

- pleuritis

- tuberculose

- longembolie

- algemene verschijnselen/onderzoeken/ verpleegkundige zorg

Opdracht: (zelfstandig+ leerteam)

1) Maak in leerteam de praktijkopdracht: 'Mevr. de Groot w weer opgenomen op de longafdeling' p.253-255

Uitwerking mailen nr [e-mail]

2)Maak de verwerkingsopdrachten in je werkboek Thema 9 H29 + 30 (zelfstandig)