Tekststructuren H2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Uitleg vaste tekststructuren.

Aan de slag 

 

Doel van de les 

Je kent zeven verschillende tekststructuren.

Je kunt deze herkennen in verschillende teksten. 

• Functie van de titel: de lezer nieuwsgierig maken en/of het onderwerp van de tekst noemen 

• Functie inleiding: de lezer nieuwsgierig maken en onderwerp. Dat kan op de volgende vier manieren:

1. Het onderwerp aankondigen (= vertellen waar de tekst over gaat)
   
2. Een kort grappig of bijzonder verhaaltje (= anekdote) vertellen 
   
3. Een of meer vragen stellen.
   
4. De aanleiding voor het schrijven noemen (= vertellen waarom je schrijft)
   

• Functie middenstuk: deelonderwerpen benoemen en uitleggen.
• Functie slot: de tekst afsluiten, dat kan op de volgende drie manieren: 

1. Conclusie
   
2. Samenvatting
   
3. Advies
   

Tekststructuur

Een tekst moet samenhang hebben, een structuur. Delen die bij elkaar horen, staan in een geschreven tekst ook bij elkaar: de alinea’s. En in een gesproken tekst (bijvoorbeeld een presentatie) staan die delen bij elkaar als deelonderwerpen. Elke tekst is op een bepaalde manier opgebouwd. Hoe die tekststructuur eruitziet, kun je vaak herkennen aan signaalwoorden.

Welke tekststructuur herken je?

Argumentatiestructuur

verleden-hedenstructuur

oorzaak-gevolgstructuur

Voor- en nadelenstructuur 

Welke tekststructuur herken je?

 vraag-antwoordstructuur

verleden-hedenstructuur

oorzaak-gevolgstructuur

Voor- en nadelenstructuur 

Welke tekststructuur herken je?

Argumentatiestructuur

Aspectenstructuur

Vraag-antwoordstructuur

Voor- en nadelenstructuur 

Welke tekststructuur herken je?

Argumentatiestructuur

Aspectenstructuur

Vraag-antwoordstructuur

Voor- en nadelenstructuur 

Welke tekststructuren ken je?

Tekststructuren

Argumentatiestructuur 

Aspectenstructuur 

Verklaringsstructuur

Voor- en nadelenstructuur 

In een verklaringsstructuur staat in de inleiding beschreven een....

In een probleem/oplossingsstructuur staat in het slot beschreven de beste....

In een verleden/hedenstructuur staat in het middenstuk beschreven de situatie....

Welke tekststructuur eindigt met de beste oplossing?

1. Vraag-antwoordstructuur
2. Probleem-oplossingsstructuur
3. Argumentatiestructuur
4. Verklaringsstructuur

Tekststructuren

• Argumentatiestructuur
• Aspectenstructuur
• Voor-nadelenstructuur
• Vraag-antwoordstructuur 

Aspectenstructuur

• Inleiding: onderwerp
• Middenstuk: diverse aspecten van het onderwerp
• Slot: samenvatting 

Aspectenstructuur (bijv. een artikel met de titel "Welke invloed heeft energydrank op jongeren?" 

Argumentatiestructuur

• Inleiding: standpunt
• Middenstuk: argumenten voor het standpunt // tegenargument // weerlegging
• Slot: herhaling stelling // beantwoorden van de vraag 

Argumentatiestructuur (bijv. een artikel met de titel "Het opvoeden van kinderen is onzin" 

Voor-nadelenstructuur

• Inleiding: vraag of stelling
• Middenstuk: voordelen// nadelen
• Slot: afweging // conclusie 

Voor- nadelenstructuur (bijv. een artikel met de titel "Wat zijn de voor- en nadelen van het starten van een lesdag om 10 uur?"

Vraag-antwoordstructuur

• Inleiding: vraag
• Middenstuk: antwoord 
• Slot: samenvatting of conclusie 

vraag-antwoordstructuur (bijv. een artikel met de titel "Welke maatregelen kan ik treffen tegen de opwarming van de aarde?" 

Aan de slag 

1. Kies één voorbeeld van een van deze tekststructuren (zie ook blz 12/13 lesboek) in je tijdschrift/krant. 
2. Plak deze op je vel papier. 
3. Welke tekststructuur? 
4. Benoem de kenmerken, bijv. Wat is het probleem/de oplossing
5. Wat is de inleiding / de kern / het slot? ( met kleurtjes)
6. Wat is de bron?

 

Bespreken / presenteren

Kies samen jullie beste tekst uit.

Bespreek wie deze gaat uitleggen. 

Nog even checken

Terug naar de LessonUp

In een verklaringsstructuur staat in de inleiding beschreven een....

Een tekst is gebaseerd op de argumentatiestructuur. Wat staat er in de inleiding?

Een tekst is gebaseerd op de probleem/oplossingstructuur. Wat staat er in het slot?

Een tekst is gebaseerd op de aspectenstructuur. Wat is het schrijfdoel?

Welke structuren ken je nu?

Ik kan nu meerdere tekststructuren benoemen en vinden bij teksten.

😒🙁😐🙂😃

Samenvatten

• Samenvatting = korte weergave van de tekst in eigen woorden.
  
  
• Stap 1: bepaal het onderwerp en de hoofdgedachte van de tekst.
• Stap 2: achterhaal per alinea wat er wordt gezegd over het onderwerp. Let hierbij op kernzinnen.
• Stap 3: Maak er een logisch geheel van (verbind de losse zinnen).
• Stap 4: controleer je samenvatting.